1. Нешличила пикруми

Калаби, ах1ерси, умули, жагьли!

Гьарбизни дякьличиб пишбирхъусиван

Г1ямрура дерк1аби эркинни, шадли!

Игъбарли, г1язизси, х1у г1ерруцаби!

Ак1убси барх1ила х1улрук1ибдешван

Талих1ла мурхьдешра х1уни багьаби!

Къияндикибх1ели, ну г1ерруцибси:

Сих1рула дугьбачил урк1и абхьили,

Диг1янти пикруми дархьли делч1унси.

Баргахъес гьарлизи гьуни сай вег1си,

Багьудлумала гье мурхьли делг1ули,

Сабухъ лябкьниличи умут бирхьуси.

Дурх1нала дурх1ядеш диънилис шадти.

Г1илмурти, пагьмурти, дунъяла бузни

Х1ечирадли сари дех1ра дирхьути.

Рамчанала лякьирра,

Гамурбала г1ямрура

Даргантас гьаргдарибси;

Г1ях1гъубзнала адабра,

Даргантала шиг1рура

Ахъдешличи дукибси;

Рух1 кьяйда дишх1едиши,

Калаб х1ела пагьмурти

Карц1бирули буч1анти!

Лерил г1ямру харждиру,

Сари рег1си мезличил

Илдази урк1и буру,

Г1ях1гъубзни бетаахъес

Риубцад къайгъи биру,

Илдази сунна ях1ра

Адабра минадиру.

Урк1илизи дуцибси,

Дубуртала ях1-ламус

Х1илизир т1инт1диубси,

Адамтас дях1 шаласи,

Г1ях1лас някъ сахаватси,

Мик1х1ен абала урши,

Велкъаби х1у г1ямрули!

Х1урмат халал бируси,

Х1ечи дугьайзурсила

Мурад барес гьалакси,

Мик1х1ен нешла г1ях1гъабза,

Х1у Дагъистайс верхъаби,

Г1ямрулизив х1улк1ули,

Калаби х1у арали!

Дунъя чедибяхъибси,

Шяг1ир Ц1адалавадси,

Дургьаб х1ела пагьмурти!

Дунъялис гьаргбарибси,

Дунъяла г1ялам халкьли

Руркъяб х1ела делк1унти!

Ахъли черях1дарибси,

Х1урхъазир зайдик1ули,

Калаб х1ела назмурти!

Дянг майдунтачи карц1си,

Калаб х1ела хабурти

Буч1антази дурули!

Хъумх1ерту наслубани.

Х1у-вег1си рух1ла давла

Бих1у халкьли ах1ерли.

Дугьби дурх1на дуч1ули,

Х1уни г1елаббатурси

Пагьму кавлан миц1ирли.

Даим някъ сахаватси,

Дунъяличиб алк1алли,

Алк1аб х1угъунти рурсби.

Х1яялизир умуси,

Жагьтас бузес дигалли,

Бузаб х1у кьяйда карц1ли.

Урк1ила гьав гьайбатси,

Дунъяличир дилкьалли.

Дилкьаб х1елаван дезни.

Жанван г1ялам дигуси,

Абиц1аб игъбар х1ечи!

Гьар кьакьарухъунх1ели,

Урк1ила х1ял иргъуси,

Нешли кьяйда малх1ямли

Наб паргъатдеш бихуси,
Ашналиван гьамадли

Ихтилат г1еббурцуси,

Гьамти-ургарх1еливан

Дила чарх х1яйбалтуси,

Дила дарман дурхъаси –

Г1ямрула хъарихълисра,

Дардлисра гьаббик1уси.

Даим къарауйчибси,

Дардани гъамх1ейахъес

Къайгъилизи биркуси.

Урк1иван г1еббугьуси,

Г1ямру муръидизахъес

Кумекчи бетаурси,

Х1у г1ях1ладли башуси?

Урк1и п1якьбиркахъути

Дардани дурахъуси?

Кьакьадаибх1ели чархала дазурби,

Лук1улра сагадан дила пикруми,

Г1ямруличи карц1ти, гиван даршибти.

Г1ебшни вава-кьарван, пулук1диалра,

Авара агара, хариваралли,

Илди шяг1ир дугьба ца уч1аналра,

Савгъатван разидеш пешкешбаралли,

Г1ямрула чябхъинта чулахъбарибтас

Чули дигиличил умут бедалли…

Жагьрик1аби хъилизир!

Заблис г1ергъи зурх1ябван

Ухаби дигайлизир!

Х1улрурк1аби гьавлизир!

Беркайзиб зела кьякьван

Ралгаби г1ямрулизир!

Кьяп1дара х1улби,

Г1ях1тицун чедаабину

Х1уни муэрти.

Русаэн, дила г1язизси,

Тяп муриси гьанк1ли кьяйда

Релкъ х1у г1ямрули!
Хабарла исбагьигъуна

Х1у ретааби,

Талих1ла дуклумани х1у

Алавруцаби,

Г1яламлис кумекриэсли

Кьуватриаби,

Иш дунъя алавбаресли,

Пасих1риаби!

Х1у даим гъинч1рилзулри.

Чис х1у пишрирхъусири,

Селичи харисири?

Г1урра гьалабилзуси?

Чебиулрив челябкьла

Талих1ла нураназиб?

Х1уруц1ли ва гьанк1лизир!

Пишх1ерирхъеси барх1и

Мабак1 х1ед г1ямрулизиб!

Бетааб х1ела кьисмат,

Мабагьаби нуниван

Дек1ти анц1кьила кьимат!

Баргибсила талих1 гьарбилзан бик1ар.

Авк1ап1илантани дертаб х1ед сагни,

Урк1и парчбик1если талих1ла нурли!

Урк1ила х1ялани дартарар бик1ар.

Гьарил дуги булхъаб х1ед ил шалали

Шишимти г1ямрулис гъамх1едиэсли!

«Челябкьла г1ях1си лябкьян» или даим рирхуси,

Дила ах1ерси рурси, калаби х1у разили,

Кьисматла зуг1лумани г1ямрулис х1ераргили.

Сагал багьудлумачи савгъатличиван карц1си,

Дила дигуси рурси, калаби х1у духули,

Г1ялам карц1кабиэсли, пасих1ли гъайрик1ули.

Дибягъси милякълисра ванали гъинч1рилзуси,

Дила г1язизси рурси, калаби дигичерли,

Гьарил г1ях1си адамлис г1ях1деш барес дигули!

Берх1и х1улк1ули булхъаб!

Х1ушала юртанази

Баракат хьурабираб!

Талих1ли гьуни бургаб!

Х1ялалти урк1урбази

Шаддешли урдубяхъяб!

Дила балга саби х1ушаб, жагьилти,

Шалал пикрумани черях1дараба,

Эркинси яшавли г1ерра дуцаба!

Юртла балгундешли ванарадаба,

Умути дигайли х1улдук1ахъаба,

Талих1ла мурхьдешли харидараба!

Хабар-т1ама сагати,

Садухаб: марзла уршби

Ак1убх1еливан шадти!

Халкьлис шалал пикруми,

Садухаб: баахъести

Жагьилти мурадличи!

Г1яламлис г1ях1дешуни

Садухаб: пулантира

Узби бетаахъести!

Дунъяла дард-шишимти,

Аркьул бурх1на дуг1ааб

Г1узрурти ва агруми!

Дунъяла лиг1матуни,

Лябкьул базли ак1ахъаб

Урк1базир г1ях1 пикруми!

Пигьлуми кайсух1ели,

Чархарала зянкълизиб

Лех1деш г1янц1бирух1ели,

Инсанта х1ясратх1ели,

Рулгулра, шаласи бац

Бикьриван улкух1ели:

Камадикаб къалмакъар,

Саби даршубарести

Дирхьаб мурталра магьар!

Ц1уръадеш дагьмадагьаб!

Ц1уръали ак1убтасра

Талих1ла нур г1ердиаб!

Дурх1на иргъули калаб!

Дурх1ни-ургаб балгундеш

Манзилли гьарзабараб!

Шалдаван шаладик1аб!

Шурми кьяйда ч1умати

Гьалмагъдеш гьарзадик1аб!

Бируси сай цунмавхъаб!

Даршути шадбирести

Анц1букьуни дахъдик1аб!

Гьачамлис х1едяхъибти,

Жяг1яйчи дахъ дирхути,

Дахъ разити къуймурти,

Берх1ира мяшт1биэсли,

Дааба мурадличи

Бацра г1яшикьбиэсли!

Калаб зак амъурсили,

Чериргъахъаба даим

Чат1нала саринтани!

Марти дигайли ах1и.

Нургъбира гермадухъаб

Халал игъбарла ах1и!

Урк1и г1ях1си цугиркаб!

Г1ях1 барес дигахъуну

Арх1яби гьардизуртас.

Инсанти бумсмабумсаб!

Вай барес х1ейгахъуну

Ламусла пай баибтас.

Саламбик1ул Берх1ира

Гьунидиаб, адам, х1ед

Чуйна чеваргъадлира!

Г1ямруличи дигира

Дарх дашаб, Адам, х1ечил

Чина дураухъадра!

Дай урк1ила гьаргдешра

Далгаб х1ела чархлизир

Чинавях1 аркьядлира!

Дурх1нала дукелц1ира

Дираб х1ед кьибламали,

Чинад чарулхъадлира!

Цундеш яра ц1уръадеш,

Г1ердиахъуну чуни

Пякьиртас биябурдеш.

Чус г1якьлула саркъибдеш!

Адамла чевях1дешла

Иргъуну чуни х1екьдеш.

Излуми, я мискиндеш,

Лут1и кьут1ли бужуну,

Чуни игъбарагардеш.

Чусра дигайла мурхьдеш

Амъур карц1айла гьигьли

Бихуну гьарлис шаддеш.

Шишимтала кьут1кьудеш,

Гъудурбируну чуни

Г1ямрулизи бархибдеш.

Гьарбизла х1улбук1ибдеш

Гьарзабируну шадта

Манзилла авадандеш.

Х1улк1уси челябкьла х1ед гьунибиаб!

Жагьдеш г1яйдируси илала гьигьли

Х1ела урк1илизиб шаддеш абулкаб!

Баркатли биц1ибси кьумур гьабурцаб!

Г1язиз кулпетливан, урк1и изули,

Манзиллира х1ела паргъатдеш бих1яб!

Дарибти заб-марка баркатла дирар».

Ризкьили делг1ути дунъяла г1ялам,

Х1ушала ванзурби рях1матли делкъаб!

Халкьли бурули саб, - г1ях1ли бахъбик1ар».

Гьар барх1и, адамти, арцанта х1ушаб

Г1ях1ти г1ях1лачила г1ях1 хабар бихаб!

Хала бег1та батурси,

Хъубзурала майали

Забливан карзахъибси,

Наб букьурли баибси,

Ялчнала бузерили

Някьишливан белк1унси,

Г1ях1гъубзна берцахъибси,

Х1ед марти х1ела дурх1на

Нешван ах1ербарибси,

Сен х1у палакатсири?

Сен бажгурти х1ела халкь,

Се балагьа х1ечибси:

Бугули рушбатчиба,

Билг1ули къулга вацна,

Бирцули базриганта?

Арцличи гъаргъбиубси?

Сен х1ела зях1матчиби

Дук1лиуб унцван къух1ти?

Ятимти бахъбик1ути?

Бех1ц1арила къидикъла

Сен х1урмат камбиубси?

Сен илцад чедашути ?

Чулахъунала улка

Х1у сен бетаурсири?

Х1у мурт сагъбирусири?

Х1у ц1акьбарес бузути

Лебтигу х1ела гъубзни…

Мурт х1у г1ях1булхъусири?

Х1у чебях1барес гьуц1ти

Лебгу х1ела шяг1ирти.

Гьабкья бетарусири?

Мурт х1ела зях1матчибас

Хъарихъ бетарусири?

Иргъулра х1ела ц1умла:

Уршбани дяхъурбачи

Зе калкьух1елигъуна.

Лерил бирк1анти х1ела.

Руржахъуд, х1ебиркалли,

Чусцун буцес дукала.

Кайсу хазнурби х1ела.

Дард-анц1кьи агарсиван

Г1ур алк1ул наслубала.

Пикрумазибси дунъя,

Мурт икрамбарес вара

Х1ела чеббалк1ун дурх1на?

Чумлира бархьбатурри.

Дурх1начи даим х1ерси

Нешван ц1умбик1ахъули.

Чумлира суктубарри,

Бег1ти балт1ул дурх1начиб

Урх1 дукарк1ни х1ергъули.

Ванза баргх1ебаргили,

Чумра чарбухъунх1ели,

Неш кьяйда чебберхурри.

Дила анц1кьи-шишимти.

Сагадан х1у дец1лизи

Биркахъуд или сари.

Х1ейгуси, марли, х1ергар.

Г1ямруван дигахъудгу

Наб х1ура, дила Ват1ан.

Хамси кабизра лямц1ра,

Миълиурра гьалакти

Х1урк1бала макьамтира.

Шала-хьанц1а дях1ц1ира,

Берх1илиур рурх1ути

Някьишунар пуслира.

Хъумала х1ябцси т1емра.

Атх1ебли гьиьбик1уси

Вац1ала тях1удешра.

Ц1уэрлиур шивк1ивра,

Урк1и кьяйда бузуси

Т1абиг1ятла гъазара.

Х1ела караматдешра,

Урк1и шадбирахъуси

Хамси авадандешра.

Гьанк1 х1ехъиба дугели,

Сунна пикруми, пагьму

Даахъес наслубази?

Х1ерзи даилив набчи?

Чум бишуна, г1якьлула

Шалал чирагъ абалки?

Жан кадихьиба чумли?

Г1язабти чекайсули,

Бархьдеш бих1иба чумли?

Ну дезна риркьух1ели,

Сен икрамбиру вара

Х1ярам давлас цабех1ли?

Г1яйша Кьурбанова

Хъяйхъили хъат белкунти,

Г1ях1гъубзни абилкьуси

Дила ванза - х1у сабри.

Дергъх1ели – арслангъунти,

Абзх1ели – тяп барсгъунти,

Игитуни бяркъурси

Дила ванза - х1у сабри.

Пагьмулис ц1акь лугуси,

Баркатли парчбик1уси

Дила ванза - х1у сабри.

Махлукьат дигахъуси,

Даршу г1ямру лушуси,

Дила ванза - х1у сабри.

Ну ак1уб дила Ват1ан

Янашарх1ели х1ела,

Пукьалаб жибх1ялаван

Батбулхъан урк1и дила.
Ну х1ела ургубала

Т1емли х1яйранрирура.

Х1ела вавнала х1ерли

Х1ясратра рирахъура.

Пахрули рирц1ахъура,

Урк1би х1ялалти халкьли

Урк1ичеррирахъура.

Сабурли рирц1ахъура.

Г1язиз нешла лявливан

Талих1черрирахъура.

Дарма кьарла майдунтар,

Ц1едешли мадик1ути

Дахъ къугъати вац1урбар.

Кьац1ли т1емдик1ул хъумар,

Къадурби дулх1ехъути

Дахъ хъярхъти варачантар.

Ва дила жагал Ват1ан,

Х1ед саби дила далай,

Икрамбик1ули калаб

Х1ед зубрала капарай.

Ламус г1еббиахъанти,

Г1ях1си девли душманра

Даршуварес баланти,

Рях1ятбарес гьалакти,

Х1ушачи кьястазибра

Г1ях1си баргес умц1ути,

Лебсиличи кьабулти,

Лертиван адабчерли

Калаба, дубурланти!

Жанван ват1ан диганти,

Г1яру ах1ерх1ерили,

Душманти дянгаибти?

Х1ялал г1ямру дерк1ибти,

Гьамталара урх1лара

Дардана делкахъунти?

Дунъяличи дахъ карц1ти,

Гьарил миц1ирси жайчи

Урк1ец1или диц1ибти?

Шадти урк1бала дег1ти,

Бузерила адамла

У дурхъали бих1янти?

Т1ама саб алавчарли,

Ил бирцули-исули,

Кеп-чеклизи ахъили.

Т1ама саб ахъбик1ули,

Масагарла ламусра

Багаьаагарбирули.

Т1ама саб к1ухбулхъули,

Чула кам г1явабарес

Миц1ир жан къирдирули.

Т1ама саб х1иц1булхъули,

Миц1ирагла х1ялани

Карц1илизи луг1ули….

Т1амадарая ахъли:

Умул г1ямру дурк1ули,

Лех1кахъилрану дахъх1и.

Т1амадарая ахъли:

Хъяшниван пишбирхъурну

Урк1базир инсап лерти.

Т1амадарая ахъли:

Калахъес амъур карц1и

Инсан чевях1вирути.

Т1амадарая ахъли:

Черях1 г1ямрула багьа

Кавланну даим ахъли!

Х1ялал г1ямру дурк1ул дила дарганти,

Дучасри х1ушала г1ях1 г1ядатуни,

Вавналайчиб жагал хала бетари.

Г1ях1ялла кулпетра анкъира лерни.

Дурх1нас гьунгелтира дях1ра шалати

Илди камлив хъулиб алкахъес берх1и?

Минала г1ях1яйчиб батурли урчи,

(г1ях1ял хъумартничиб агара дек1си)

Дуравхъес вирудра г1ур царх1илличи.

«Х1ела кьисмат саби», - беркала каса.

Кьани ибхьух1ели хабчабли сунна,

Гьаввак1ирив – буца кесек ч1янк1ила.

Гьунгелта дирц1алли, хъа вег1ли хунжи.

Гьуйчив цугикалли, гушли вашуси

Кьумур бут1ес вируд, хъуммартид вари.

Чебиргъулив ванза, баркат бихуси?

Хъучиб цаибси гъарш кайули г1ергъи,

Х1у шан х1ейадлира, кавхъен абзлизи.

Дерц1ибти мях1ярла бут1алавии.

Чинад вак1адлира, х1у туйличиври,

Вамсурли х1ейадли, кавхъен делхълизи.

Дунъяличи Инсан алк1ули г1ергъи.

Пянкьяа тупангра, вявдешра дара,

Адам ак1ниличил халкь разибара.

Х1у ухънаваадли, г1елакавхъадли,

Х1ядурдара чудни, дец1майк1уд, унра,

Лябкьян кумекличи, барили билхъа.

Х1ушала сахават х1ялал урк1басра,

Дард саби: манзилли дукьдулъа или

Илди г1ядатуни хала бег1тала.

Дит1ик1улра дила урк1ира х1ерра,

Х1ебла ц1уэрличил гьунидиулра,

Гьайбатси лех1дешли алаврурцулра.

Ну х1ела гьигьлиур риц1усиванра,

Нешлаван х1елара г1яйиб иргъулра:

- Рахъх1и ретмайхъудгу», - жила бикьулра.

Сагнала михик1ла халара буча,

Х1урхъала лямц1личи сагали х1еръа,

Х1ерк1ла саринтачи лех1ризи г1урра.

Х1у ишар сарригу дурчуси мура.

Бузерила т1емра далайла ц1акьра

Х1ези дагьахъурси сабрану ванза.

Тях1ули х1яйратес ну х1ядурлира.

Чякнала вич1ирра к1ап1рала вихра

Дурхъали диалли, х1ед гьалар кьяйда.

Гьарахъриркахъуси кьисматли саррав?

Балукъи, х1ушачи мурт чаррухъасра,

Нешливан ляврирни, кьанкарирулра…

Дарган наслубала мез,

Х1уша х1едалутала

Иргъулра г1урра гъай-мез.

Наб букьрули даибти,

Бег1ла гьалабси гьигьван

Х1илизир т1инт1диубти,

Дигиличил дерхъибти,

Гардла малх1ям далайван

Дагърилизир далгунти,

Милиги ахъахъибти,

Азихъла бут1аливан

Набзи кьуват керт1ути,

Дардлис сабабдирути,

Шурми – ургаб т1амаван

Аргъайзир г1ералгьути.

Леб,- бик1аргу,- дарганти

Улас илди бег1тани

Ах1енара бяркъурти?

Каленгу х1у адамли:

Г1якьлу-дагьрила мурхьдеш

Гилину х1ед Аллагьли.

Касахъес ц1акь керт1ибси,

Г1илмула капарайти

Х1ед сари гьаргдарибти.

Пагь минабахъубси,

Х1у сайри жагадешла

Кьадри багьес вируси.

Каленгу дигичевли:

Х1ези сабину Дунъя

Берцахъес гьунар гибси.

Адамличибра ц1акьси

Селра х1ебургар или.
- Ц1акьси виэс вирару,

Сунени сай каршуси?

Гавра, держра, агъура

Гьарахъдарес х1ейруси…

Гьалаб гьанбиркусири:

Инсайчибра духуси

Селра х1ебургар или.
- Инсан духул вирару,

Адамдеш дубк1ахъуси?

Къижъайра кьясдешлира

Урк1и бергес балтуси…

Халкьличибра уржибси

Селра х1ебургар или.
Халкь уржибти бирару,

Душмандеш думжахъалли?

Жанивартачиб кахли

Цали ца къирбиралли…

Инсанван х1ериралли,

Дунъя бергесван ах1и

Ил баршес хьулик1алли…

Гьар шайчи гьалакли шалг1еббулхъути

Адамти-ургар ну г1урра т1ашлира.

Гьалар шагьарлизиб кьакьа баргесван,

Гьанна нуни нура раргес умц1улра.
Бег1 гьалав класслизи ац1иб дурх1яван,

Гьар сагадешличи карц1карирулра.

Насих1ятчибачи тяп ил хъяшаван,

Инсаният, х1ечи нура рирхулра.

Ах1ербирид Дунъя пана-гьанаси.

Г1ялам се бик1алра, ил саби лебси

Миц1ир жан далхуси, гиван буч1уси.