КIиабилеб классалда малъараб материал такрар гьаби



страница1/10
Дата30.01.2017
Размер0.68 Mb.
#13883
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Авар мацIалъул дарсал

(3 класс)

КIиабилеб классалда малъараб материал такрар гьаби


ЦIалул соналъул байбихьуда цебесеб классалда малъараб ма-териал такрар гьабиялъ цIалдохъабазе кумек гьабула, гьелда тIа-сан щвараб лъай цIидасан рекIелъе бачIине гуребги, гьеб гIамм-лъизабизеги ва цо чIванкъотIараб тартибалде, низамалде чIезаби-зеги. Гьелда тIадеги, цебесеб материал такрар гьабиялдалъун кIи-абилеб классалда цIалдохъабазул лъугьараб бажари жеги цебе-тIола.

Учебникалда “Такрар гьаби” абураб темаялда гъорлъ кьун руго цIалдохъабазул кIвар буссинабизе кколел гьал хадусел мацIалъул бутIаби: калам, текст, предложение, рагIи. Гьаниб цIалдохъабазухъа бажаризе ккола гьел тIадехун рихьизарурал бутIабазе мухIканго определение кьезеги ва щвараб лъаялдасан жидерго каламалъул практикаялда пайда босизеги.

III классалъул программаялда цIиял фонетикиял баянал кьун гьечIо, амма такрар гьабизе учебникалда бихьизабураб материа-лалъ квербакъи гьабула рагьарал ва рагьукъал гьаркьал ратIа ра-хъизеги, геминатал ва лабиалиял гьаркьал гъорлъ ругел рагIаби битIун абизеги (цIализеги), гьел рихьизарулел хIарпал мухIканго хъвазеги цIалдохъабазул лъугьараб бажари жеги камиллъизабизе.




  1. дарс

Тема. МацIалъул ва каламалъул бутIа хIисабалда текст, предложение ва рагIи.

Дарсил мурад: гIадамазда гьоркьоб хурхен гьабулеб алат хIисабалда мацIалъул хIакъалъулъ бичIчIи кьей; мацIалъул ва каламалъул бутIабазул хIакъалъулъ авалияб бичIчIи кьей; гьел бутIаби цоцаздаса ратIарахъизеги гьездасан каламалъулъ пайда босизеги цIалдохъабазул бугеб бажари цебетIезаби.
I. Авар мацIалъул хIакъалъулъ байбихьул рагIи. Учебника-лъулгун лъай – хъвай гьаби.

МугIалимас цо кинав вугониги цIалдохъан дарсил цIар доска-ялда битIун ва берцинго хъвазе тIамула.



- Кин нужеда ракIалда кколеб, щай дарсида гьединаб цIар лъун бугеб?

- Кина – кинал мацIазда магIарулал кIалъалел?

МугIалимас абун, гьал хадусел предложениял хъвай: Школал-да цIалдохъабаз авар мацI лъазабула. Гьезие гьеб цIакъго бокьу-ла.



- Лъимал, нужее авар мацI бокьулищ?

- Авар мацI нужее щай бокьулеб? Авар мацIалъул кинаб кIвар бугеб?

- Исана нилъеца авар мацI камилго лъазабизе байбихьула. Рагье учебникал ва гьезулгун лъай – хъвай гьабе.

- Учебник нужее бокьулищ ? Щиб гьениб нужее бокьулеб?

II. ЦIалул масъала цебе лъей.



- Учебникалда бугеб тIоцебесеб разделалъул цIар цIале.

- Такрар гьаби абураб рагIул магIна кин нужеда бичIчIулеб?

Жакъа нилъеца цоги нухалъ каламалъул хIакъалъулъ бицина. Нилъ ругьунлъизе ккола калам предложениязде биххизеги предложениял битIун абизеги хъвазеги.

III. ГIадамазул гIумруялъулъ каламалъул бугеб кIваралъулги кIалзул ва хъвавул каламалъул хаслъабазулги цоги нухалъ бицин.

Сураталдасан текст гIуцIи (№ I)6. Цадахъго ургъизеги ургъун, 3 предложение хъвай, тексталъе цIар кьей.

- ЦIалдохъанасул суал цIале. Гьелъие жаваб кье.

МугIалимас 5 – 6 предложениялдасан гIуцIараб кечI яги хабар цIалула.



- Тексталъулъ сундул бицунеб? (Тексталъул тема баян гьабула).

- Тексталъулъ чан предложение бугеб? (МугIалимас текст цоги нухалъ цIалула).

- Предложениязул къадар кин нужеца чIезабураб? (Щибаб предложениялъулъ цо сундулниги бицуна, щибаб предложениялъул ахиралда гьаракь гIодоцинабула, лъалхъи гьабула).

КочIол куплет хъвала (№ 2) ва предложениязде биххизе лъимал тIамула.

IV. Дарсил хIасил гьаби.



- Дарсида цIияб щиб нужеда лъараб?

- ГIадамазе калам сундуе къваригIун бугеб? (Цоцазда цIиял харбал рицине, цадахъго хIалтIизе, цоцазе кумек гьабизе, цадахъ-го рохел загьир гьабизе).

- Хъвавул калам кIалзулалдасан сундалъун батIалъулеб? Кида нилъеца кIалзул каламалдасан, ва кида хъвавулалдасан пайда босулеб? Мисалал раче.

- Калам сундасан гIуцIун бугеб?

V. Рокъобе хIалтIи (№ 3).


2 дарс

Тема. Предложениялъул хIакъалъулъ бугеб лъай гIаммлъизаби.

Дарсил мурад: ЦIалдохъабазул предложениялъул хIакъалъулъ

бугеб лъай мухIкан гьаби. Хъвавул ва кIалзул каламалъулъ

предложениял цоцаздаса ратIа гьаризе бугеб бажари цебетIезаби.

I. Рокъобе кьураб хIалтIул хал гьаби (№ 3).

II. ЦIалул масъала лъей.

МугIалимас доскаялда хъван бахъараб “Предложение” абураб тема рагьула.

ЦIалдохъабаз гьеб тема, слогалккун рагIун абулаго, доскаялдаса тетрадазда хъвала.

- Предложениялъул хIакъалъулъ щиб нужеда лъалеб? (МугIа-лим цIалдохъабаз кьурал киналго жавабазухъ гIенекула).

- ЦIалдохъанас нужее кинал суалал лъун ругел? (ЦIалдохъа-насул суал учебникалда балагьула ва цIалула.)

- Учебникалда гьеб суалалъе кинаб жаваб кьун бугеб? (ЦIалдо-хъабаз учебникалда предложениялъе кьураб определение балагьула ва цIалула.)

МугIалимас кьураб темаялда тIасан текст гIуцIи. (Кьезе бегьула гьал хадусел темаби: “ГIажаибаб лъугьа – бахъин”, “ГIажаибаб дандчIвай”, “Дир лъикIав гьалмагъ”).



- Щай нужеца гьеб текстлъун рикIкIунеб?

- Тексталъулъ чан предложение бугеб?

- Кин нужеца гьел цоцаздаса ратIа гьарурал?

III. Учебникгун хIалтIи.

РагIиялдаги предложениялдаги гьоркьоб бугеб батIалъи бихьизаби (№ 4).

IV. Текст, предложенияздаги бикьун, хъвай (№ 6). Предложениязда гьоркьоб лъалхъиги гьабун, текст цIали.

VI. Предложениялъул хIакъалъулъ щвараб лъай гIаммлъизаби (№ 7).

VII. Рокъобе хIалтIи (№ 8).


3 дарс

Тема. Текст

Дарсил мурад: цIалдохъабазул тексталъул хаслъиялъул хIа-къалъулъ бугеб бичIчIи мухIкан гьаби; тексталъулъ предложениял битIун хIалтIизариялъул бажари цебетIезаби.

I. Рокъобе кьураб хIалтIул хал гьаби.

II. Дарсил мурад бицин.

ЦIалдохъабаз мугIалимас цебеккунго доскаялда хъвараб кIиго предложение цIалула ( I) Летчикасе ритIучI чIвазе бокьун букIуна. 2) Риидал Рашидил мадугьал шагьаралде ун йикIана.)



- Нужеца хъварал предложенияз текст лъугьинабулищ? (гьабуларо.)

- Щай нужеца гьедин рикIкIунеб? Жакъа нилъеца ракIалде щвезабила щиб жо кколеб текст.

III. Тексталъул хаслъиялъул хIакъалъулъ ракIалде щвезаби. Текст ва ратIатIурал предложениял дандекквей.

1. РатIатIурал предложениязда дандеккун тексталъулъ жиндирго тема букIинги, гьединлъидал гьелда цIар лъезе бегьулеблъиги цIалдохъабазда бичIчIизаби (№ 9).

2. Кьураб темаялда тIасан текст гIуцIи (№ 10).



- Сундул хIакъалъулъ нужеца текст гIуцIизе бугеб? Тексталда лъураб цIар цIале.

МугIалимас цIалдохъаби тIамула жидеда тIадал ишазул хIакъа-лъулъ ракIалде щвезабизе ва гьез гьел кин тIуралел ругелали би-цине. Лъие гьез кумек гьабулеб? Щиб гьезда цIакъ лъикIго бажа-рулеб? Текст кинаб предложениялдаса байбихьизе лъикIаб бугеб, кинаб предложениялдалъун лъугIизабизе бегьулеб?

3. Тексталъул байбихьи цIали, цинги, сураталдеги балагьун, гьеб тIубанго хъван лъугIизаби (№ 11).

IV. Рокъобе хIалтIи (№ 12).




  1. дарс

Тема. Предмет, предметалъул гIаламат ва иш бихьизабулел рагIаби.

Дарсил мурад: РагIул хIакъалъулъги нилъер каламалъулъ гье-лъул бугеб кIваралъул хIакъалъулъги цIалдохъабазе щвараб лъай мухIкан гьаби. Суалаздалъун ва магIнаялдалъун рагIаби ратIа Ра-хъизеги предложениялъулъ гьел битIун хIалтIизаризеги цIалдохъа-базул бугеб бажари цебетIезаби.

I. Рокъобе кьураб хIалтIул хал гьаби (№ 12). (Цоцазул хIалтIабазул хал гьаби).

II. Дарсил мурад бицине.

- Рокъоре нужеца рагIабаздасан предложениял гIуцIана. Пред-ложениялдаги рагIиялдаги гьоркьоб кинаб батIалъи бугеб? Щиб жо кколеб рагIи? Жакъа нилъеца ракIалде щвезабилин щиб жо кколеб рагIи ва цо рагIи цогиялдаса сундалъун батIалъулеб бугеб.

III. Каламалъул бутIа хIисабалда рагIуда хадуб халкквей.

МугIалимас батIи – батIиял предметал рихьизарула ва гьел абизе цIалдохъаби тIамула.

- Гьел предметал абизе щиб нужеца хIалтIизабураб? (РагIи.)

- Щиб жо кколеб рагIи (Предметалъул цIар).

- РагIуца предметалъул цIар аби гуребги, цоги батIияб хъу-лухъги тIубала. Воре цо, гьал предметазул кина – кинал гIалама-тал ругел? (ГIурччинаб къалам, хъахIаб мел, халатаб ручка ва гь. ц.)

- Гьанже дица гьарулел ищазухъ ралагье. Щиб дица гьабулеб? (кIанцIула, кIутIула, гIодов чIола, тIаде вахъула ва гь. ц.)



- Предметазул гIаламаталги дица гьарурал ишалги абизе щиб нужеца хIалтIизабураб? (РагIи.)

ХIасил гьаби: РагIаби ккола предметазул, гьезул гIаламатазул ва ишазул цIарал.

ТIехьалда бугеб цIалдохъанасул суал балагьи ва гьелъие кьураб жаваб цIали (№ 15).

IV. БатIи – батIиял каламалъул бутIабазул рагIаби ратIа гьаризе ругьун гьариялъул хIалтIи (№ 14).

V. РагIаби тIелазде рикьизе ругьун гьариялъул хIалтIаби (№ № 16, 17).

VI. РагIул хIакъалъулъ бугеб лъай гIаммлъизаби.

- РагIул хIакъалъулъ щиб нужеда лъалеб?

VII. Рокъобе хIалтIи (№ 13).
5 дарс

Тема . Гьаркьал ва хIарпал. Рагьарал ва рагьукъал гьаркьал. Рагьарал хIарпал е, ё, ю, я.

Дарсил мурад: гьаракь ва хIарп, рагьарал ва рагьукъал гьар-кьал цоцаздаса ратIарахъизе бугеб бажари цебетIезаби. Гьаркьалги хIарпалги рагIулъ битIун абиялъул бажари цебетIезаби.

I. Рокъобе кьураб хIалтIул хал гьаби (№ 13).

II. Дарсил тема ва мурад баян гьаби.

ЦIалдохъанас учебникалда лъурал суалазе жавабал ралагьи (№ 20, № 22). ХIасил гьаби: Гьаракь абула ва рагIула. ХIарп хъвала ва бихьула. Рагьарал гьаркьал абулаго, хIухьел эркенго къватIибе уна. Рагьараб гьаракьалъ слог лъугьинабула.

III. Гьаркьал битIун цIализе ругьунлъи. Цо – цо хIарпица цо гьаракь бихьизабулеблъи лъай (№ I9).

IV. РагIаби лъугьинари. Рагьарал гьаркьазда гъоркь хIучч цIай (№ 21).

12 гьумералда кьураб къагIида (правило) цIали ва гьениса мисалал хъвай.

V. Дарсил хIасил гьаби. ЦIалдохъабазе къагIидабазул хIасилалда тIасан суалал лъей.



- Гьаркьидаги хIарпалдаги гьоркьоб кинаб батIалъи бугеб? Хъвавулъ гьаракь кин бихьизабизе кколеб? Рагьараб гьаракь рагьукъалдаса сундалъун батIалъулеб? Авар мацIалда рагьараб гьаракь чан бугеб? ва гь. ц.

VI. Рокъобе хIалтIи (№ 24).


6 дарс

Тема. Геминатал ва лабиалиял гьаркьал.

Дарсил мурад: Геминатал ва лабиалиял гьаркьал гъорлъ ругел рагIаби битIун цIалиялъул ва хъвавулъ гьел хIарпаздалъун битIун рихьизариялъул бажари цебетIезаби.

I. Алфавит такрар гьаби (№ 23).

II. Дарсил тема ва мурад баян гьаби.

Лъималаз учебникалдаса цIалдохъанасул суал цIалула (“Гемина-тал ва лабиалиял гьаркьал кин цIалулел ва гьел кинал хIарпазда-лъун хъвалел?”) ва гьелъие жаваб кьезе хIалбихьи гьабула; 26, 27 абилел хIалтIаби тIуразарула. ХIасил гьабула ва 15, 16 абилел гьумеразда кьурал къагIидаби цIалула.

III. Геминатал битIун цIализе ва гьел рихьизарулел хIарпал битIун хъвазе бугеб бажари щула гьаби (№ 25).

IV. Ццин, квачI абурал рагIабазул фонетикияб разбор гьаби.7

V. Дарсил хIасил гьаби.

- Геминатал кин цIалулел (абулел) ва гьел кинал хIарпаздалъун хъвалел?

- Лабиалиял гьаркьал кин цIалулел (абулел) ва гьел кинал хIарпаздалъун хъвалел?

VI. Рокъобе хIалтIи (№ 29).


7 дарс

Диктант.8

ХIалуцараб рии

Риидал магIарухъ цIакъ хIалуцун букIуна. Лъилъарулъ киналго магъилъе рахъуна. ХIалухъин рукъалде буссинабизе колхозалъе ку-мек гьабула. Руччаби лъилъарула, бихьиназ гул къала. Гьелъул гIа-рал гьарула. Наял гIадин тIаделъун, гIисинал лъималазги кумек гьабула. ГIисиназул цо къокъа букIуна гьитIинал гунзарабазги гул-гуназги магъилъ хIалтIулезе лъим баччулел. (42 рагIи).

ТIадкъай: 1. Тексталъулъ предложениязул бугеб къадар бихьи-забизе. 2. Геминатал рихьизарулел хIарпал гъорлъ ругел рагIаби, ратIа росун, хъвазе.
Предложение



Сподели с приятели:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©obuch.info 2024
отнасят до администрацията

    Начална страница