Ббк 74. 268. 3 Чув ч 12 Чăваш Республикин Вĕрентÿ министерстви усă курма ирĕк панă



страница1/5
Дата13.01.2018
Размер0.81 Mb.
#45304
  1   2   3   4   5
1 2 УДК 372.8 ББК 74.268.3 Чув Ч 12

Чăваш Республикин Вĕрентÿ министерстви усă курма ирĕк панă

Программăна хатĕрлекенсем:

З.С.Антонова - педагогика ăслăлăхĕсен кандидачĕ, Н.Г.Иванова - доцент (V-VII классем); В.П.Никитин (Станьял) - филологи ăслăлăхĕсен кандидачĕ (умсăмах, вĕренекенсен пĕлмелли тата пултармалли виçисем, терминсем, VIII-XI классем)

Профаммăн пĕтĕмĕшле йĕркелÿçи В.П.Никитин (Станьял)

Ч 12 Чăваш литератури программи / Чăваш Республикин Вĕ-рентÿ министерстви; З.С.Антонова, Н.Г.Иванова, В.П.Ни-китин (Станьял) хатĕрленĕ. - Шупашкар: Чăваш кĕнеке изд-ви, 2003. - 64 с.

УДК 372.8 ББК 74.268.3 Чув



@ Чăваш кĕнеке издательстви, 2003 5-7670-1293-8 @ Чăваш Республикин Вĕрентÿ министерстви, 2003 3

Умсѐмах


+.ршывѐмѐрти улшѐнса пыракан лару-тѐрѐва кура чѐваш литературин =.н. программине 1986 =улта с\тсе явма пичетлесе кѐларнѐчч.? Унтанпа вѐл 1991: 1997 тата 2000 якалса пичетленсе пыч.? Улшѐнуллѐ тапхѐрта шырав .=. п.рре те чарѐнмар.? Шкулсенче те: В.рен\ институт.нчи курссенче те программа тытѐмне: пай.сене: унта к.ртн. =ырав=ѐсемпе в.сен хайлав.сене т.рл. енчен тишкере-тишкере хак панѐ: майлѐ е хир.= шухѐшсене пѐхса тухнѐ? В.рентекенсен п.т.м.шле шухѐш. =ир.п% программа тытѐм. т.р.с: ник.с. лайѐх?

Шкулта чѐваш литературине в.рентес ѐслѐлѐх концепций.пе патшалѐх стандарч. ку=ѐмлѐ тапхѐр валли хат.рлен. программѐри т.п шухѐшсенех =ир.плетр.?

Программѐн т.шшипе тытѐм. ачасене литературѐна м.н т.ллевпе тата м.нле ви=епе в.рентме палѐртнинчен килет? Наци шкул.сенче усѐ курмалли программѐра =акѐн пек п.т.м.шле т.ллевсем лартнѐ%

_ чѐваш халѐх сѐмахлѐх.пе =ыруллѐ сѐмахлѐх хайлав.сен чи паха т.сл.х.семпе паллаштарасси;

_ ачасене \нерсен тата сѐмах \нер.н пулѐм.сене т.р.с ѐнланма: ѐша хывма в.рентесси;

_ хайлавсенче пурнѐ= пулѐм.сем м.нле палѐрнине хаклама хѐнѐхтарасси;

_ вулавпа в.рен\ урлѐ илемл.х ѐнкарѐвне: т.р.сл.х туйѐмне аталантарасси: илемл. сѐнарпа сѐнарлѐх п.л.вне туйма: хаклама хѐнѐхтарасси: =ыхѐнуллѐ шухѐшлава тарѐнлатса пырасси?

Вулама кѐмѐллѐ: \с.м шыравне тив.=терекен хайлавсем кѐна ачасене хавхалантарса пыра==.: малтан мала талпѐнса пурѐнма в.ренте==.? Ун пек хайлавсем чѐваш сѐмахлѐх.нче сахал мар? В.сене хальчченхи в.рен\ к.некисене =ител.кл. к.ртсе .=ре т.р.слер.м.р? Шкулта =улсерен в.рентсе пынѐ хы==ѐн хѐш хайлав хѐш класа юрѐхлѐ пулни у==ѐнрах курѐнч.? Пурин те тен. пекех п.р =ир.плет\% ачасене кирли _ классика! +апла вара: чѐваш халѐх.н ѐс-хакѐлне тарѐн у=са паракан хайлавсем в.рен\ к.некисенче т.п вырѐнта тѐра==.? Вѐл шутра т.пл. чарѐнса в.рентмеллисем _ ХIХ .м.р шедевр.сем% «Чѐваш эпир пултѐмѐр»: «Ар=ури»? ХХ .м.рте паха хайлавсемпе палѐрнѐ =ырав=ѐсем тата йышлѐрах% Константин Иванов: +е=п.л Мишши: +емен Элкер: 4

Митта Ва=лей.: Пет.р Хусанкай: Ухсай Яккѐв.: Илпек Микулай.: Влас Паймен: Николай Терентьев: Александр Артемьев: Юрий Скворцов т?ыт?те? Классиксен хайлав.сене теми=е класс программине к.ртн.? Ку т.р.сех: м.нш.н тесен кашни \с.м.н хѐй.н Иванов.: +е=п.л.: Хусанкай.: Ухсай.??? К.=.н классенче п.ч.к хайлавсемпе: сыпѐксемпе палаша==. пулсан: \серехпе вара поэма: драма-трагеди: повесть-роман тишкерме пу=ла==.? Кусене те пайѐрлатса панѐ% п.рисене пѐрѐнми вуласа тишкермелле (т.п шкул валли): теприсемпе вуласа паллашмалла (тарѐнрах п.л\ паракан классем тата ятарлѐ лицей-гимназисем валли): ви==.м.ш.сене килте вуламалла кѐна (программѐра в.сене класра тишкерме сехетсем уйѐрнѐ)?

Малтанхи пекех в.рент\ тѐватѐ ѐстрѐмлѐ? Пу=ламѐш классенче (I-IV) ѐнлантаруллѐ вулав пулсан к.=.н классенче (V-VII) литература вулав.: литература п.л.в.н к\рт.м в.рен.в. ник.сре? Вѐталѐх классем (VIII-IХ) халѐх кун-=улне: культура аталанѐвне вѐхѐтпа талккѐш сарѐм.нче курмалѐх \ссе =ите==.?

Халѐх сѐмахлѐх.пе =ыруллѐ сѐмахлѐх хайлав.сене т.пе хурса V-VII классенчи материала темѐсем тѐрѐх хат.рлен.? В.сенчен п.рисем йѐлтах вуласа: тарѐннѐн тишкерсе в.ренмеллисем (пѐрѐнми в.рен\ шай.): теприсем _ вуласа паллашмаллисем (тарѐн п.л\ шай.): ви==.м.ш.сем _ килте вуласа класра с\тсе явмаллисем? V-VII классенчи ачасен хастарлѐхне тата аталанѐвне кура уроксенче вуласа паллашма: килте вулама с.нн. хайлавсемпе уйрѐммѐн .=лемелле? Вуламалли хайлавсен шутне чѐваш литературин (т.рл. жанрлѐ классикин): ача-пѐча литературин «ылтѐн фонд.нчи» хайлавсем к.н.? В.сем ачасене шухѐшлама: тѐван ч.лхене юратма: илемл.хе туйма: таса чун-ч.релл. пулма: хѐйсен тавракурѐмне сарма: т.нче тата этем пирки ытларах п.лме хисте==.? теории енчен пѐхсан ку классенчи ачасем хайлавсенче =ырав=ѐ ытларах чѐн пурнѐ=ри фактсене мар: хѐй шухѐшласа кѐларнѐ геройсемпе пулѐмсене пурнѐ=ри пек сѐнласа кѐтартнине ѐнланма тив.=? К.=.н классенче ачасем (V-VII) илемл. хайлавѐн тишкер.в.пе =ыхѐннѐ ѐнлавсемпе палаша==.% хйлав теми; литература герой.: унѐн характер. (.=.сем: хѐйне м.нле тытни: сѐн-сѐпач.: пуплев.: шухѐш.-кѐмѐл.); автор: характеристика: илемл. пайрѐмсем; сюжет (хайлаври .=-пу=: сѐнланѐ =ынсем: пейзаж: интерьер); пуплеве илемлетекен мелсем; пафос (хавха); прозѐллѐ тата сѐвѐллѐ пуплев? Кунта ятлѐ-сумлѐ =ырав=ѐсемпе юнашар =амрѐк =ырав=ѐсен хайлав.сем те тив.=л. вырѐн тупнѐ? В.сен илемл.х.пе: шухѐш.пе ѐс_хакѐла: кѐмѐл-туйѐма =.клентерме пултаракан хайлав.сене ушкѐнласа панѐ? ХХ .м.р в.=.нче палѐрнѐ =амрѐк =ырав=ѐсен хайлав.сем программѐра тѐтѐшах т.л 5

пула==.? В.сене ачасем юратса вула==.: унта сапѐрлѐхшѐн усѐллѐ вит.м =ител.кл.? V- VII классенче темѐсемпе .=лен. май в.рентекенсен хальха==ѐн пичетленсе пыракан ѐнѐ=лѐ хайлавсемпе усѐ курма тѐрѐшмалла?

Вѐталѐх пусѐм (VIII-IХ) ачасен \нерсен аталану тапхѐр.сене п.лмелле: пысѐк жанрсене алла илсе пымалла: =ыпав=ѐсен хѐйне ев.рл.хне: в.сен пурлѐх.пе пултарулѐх. =ыхѐнса тѐнине ѐнкармалла? Литература реч.семпе жанрсен тытѐмне йѐлтах чухласа тѐмалла? +авѐнпа ку в.рен.ве вѐхѐт тапхѐр.сем тѐрѐх й.ркелен.? Анчах VIII класѐн к.некинче вѐхѐт й.ркине палѐртса кѐна панѐ: =ак вѐхѐт =инчен каярах =ырнѐ хайлавсене те к.ртн.? +авна май чѐваш литературин VIII класс валли 2003 =улта кѐларнѐ 3-м.ш кѐларѐм. малтанхисенчен чылаях уйрѐлса тѐрать? IХ класѐн программи малтанхи т.п тытѐмпах юлнѐ? IХ класра истори тапхѐр.сене палѐртма: ун чухнехи пурнѐ=па сѐмахлѐхѐн лайѐх е япѐх ен.сене: халѐх .=.-х.л.: =ырав=ѐсен ѐсталѐх. тапхѐртан тапхѐра пуянланса: якалса пынине кѐтартма тѐрѐшма?

Ку ѐстѐмри хайлавсем ачасене =ынсен хутшѐнѐв.сене: литература сѐнар.сен ырѐ тата япѐх ен.сене хак пама: хайлавсен сѐнар.сенче харпѐр хѐйне курма хѐнѐхтарса пымалла? +ав вѐхѐтрах патриотлѐх: гражданлѐх туйѐмне мала кѐларасси: хайлавсенче хускатнѐ моральпе эстетика ыйтѐв.сене ѐнланса ѐша хывма тата этем.н чун-ч.ре пахалѐх.семпе =ыхѐнтарса в.сене т.р.с ѐнлантарма п.лесси пулмалла? Маларахри в.рен\ к.некинче сѐнарсем хѐйсене хѐйсем алѐ хунине (сиуцида) пусѐмласа тѐни сиенл. тесе шутлатпѐр? Йывѐрлѐха =.нтерме в.рентнине мала кѐларса пырас пулать? Хайлавсенчи авторѐн кѐмѐл.пе шухѐш-туйѐм. м.нлерех палѐрнине сѐнаса п.т.млетесси: хайлавсен илемл.х-сѐнарлѐх мел.сен п.рл.х. (стиль) пирки п.т.млет\сем тѐвасси пулмалла? Проблемѐпа тема: сюжетпа композици: геройсемпе сѐнарсем: сѐнар характер.сен аталанѐв.: хайлаври сѐнарсене хакламалли мелсем: пуплеве илемлетме усѐ курнѐ ытарлѐхсем пурте ачасен ѐнланулѐхне аталантарма пулѐша==.?

X_XI классенчи =амрѐксен илемл.х туйѐм.пе историл.х ѐнкарѐв.пе тачѐ п.рлешсе аталанса пырать? Истори талккѐшне лайѐх чухлани малашне кирек хѐш =улпа кайсассѐн та усѐллѐ пул.? Сѐмахлѐхѐн п.т.м.шле сѐн-сѐпатне вѐхѐт таппипе =ыхѐнтарса кѐтартмалли лайѐх мел _ п.т.м.шле тишкер\сем? Аслѐ классенче п.т.млет\ тишкер.в.сене ѐнланма: итлеме: ку= умне кѐларма тишкер\ урок: семинар-урок: кала=у урок: лекци-урок пулѐш.=?

Аслѐ классенчи (X_XI) в.рен\ литература историне уйрѐм =ырав=ѐсемпе в.сен паллѐрах хайлав.сем тѐрѐх кѐтартса пырать? Сѐмахлѐх историне вѐтам шкулта туллин в.рентме май 6

=ук: туллин в.рентме кирл. те мар? Чѐвашла каласан: =ухрѐм юписене т.р.с уйѐрса илме в.рентни у=ѐмлѐ пул.? Литературѐн =ухрѐм юписем _ классиксемпе в.сен чи паха хайлав.сем? +авсене вырѐн ытларах парас тен.? +апла туни тишкер\ ѐсталѐхне \стерме: хайлавсен т.шшине тарѐнрах ѐнланса илме май туса пар.? Паллах: п.р хайлава йѐлѐхтариччен в.ренсе тѐни те: васкаса иртсе кайнѐ пекех: усѐллѐ пулм.? Кунта в.рент\=.н сис.м. кирл.? Класс м.н шайрине: кѐмѐлне кура хайлавсене ылмаштарма: сехеч.сене хушма е катма та ир.к панѐ? Анчах п.л\ шай. патшалѐх стандарч.пе программа ыйтнине туллин тата пѐрѐнми тив.=термелле?

Литература историй.н: теорий.н кѐткѐс ыйтѐв.сем вѐтам шкул .=.нче т.п вырѐнта тѐма пултарайма==.? В.сем хайлавсене ѐнланма: у=са пама тата \нер т.нчине ѐнлантарма кирл.? Тулли мар вѐтам шкулшѐн т.п вырѐнта _ вуласа с\тсе явни: ѐнланни: к.некере пуррине \нер произведений. пек пѐхни: VIII класс в.=нелле шкул ачи стандартпа пѐхнѐ пек у==ѐн: сасѐпа тата хѐй ѐш.нче васкавлѐн ѐнланса вулама п.лмест пулсан ѐна ви=елл. те й.ркелл. в.рентн. теме =ук? Хальл.хе чѐваш шкул. ку ен.пе хытах уксахлать? Ин=е курѐм (телевидени) вит.м. сарѐлса пынѐ пирки =ак пѐтѐрмах тата хытѐрах такѐнтарать? Вулав культурине чѐваш литератури урок.сенче кѐна якатса =итерме пулм.? Вырѐс ч.лхипе литератури: тѐван ч.лхе урок.сенче =акѐн =ине п.рле тимл. пѐхмалла: ятарласа пуплев урок.сем: т.р.слевсем (зач.тсем) ирттермелле? Унсѐрѐн тирпейл. вулакан та: й.ркелл. в.ренекен те сахаллансах пыр.?

XI класри хѐш-п.р пайсенче («XX .м.р в.=.нчи проза»: «XX .м.р в.=.нчи поэзи») п.т.млет\ тишкер.вне к.ме тив.=л. ятсене чылай асѐннѐ: анчах хѐшне-хѐшне пайрѐмѐн в.рентмеллине уйѐрса паман? Кѐна ятарласа =апла тунѐ: м.нш.н тесен в.рен\ к.некисен автор.сем те: в.рент\=.сем те =ак тапхѐрти чи лайѐх та кирл. хайлавсене тимл.рех суйласа илме пултарччѐр тен. тата хал. х.рсе .=лекен =амрѐк =ырав=ѐсен таланч.сем вѐхѐт иртн.=ем.н т.рл.рен палѐрассине шута илн.?

Хальхи вѐхѐтра IX класран в.ренсе тухакансем т.п п.л\ иле==.? В.сем X_XI классенче в.ренмесен те пултара==.? +авѐн пирки вѐталѐх пусѐмри ачасене чѐваш литературипе п.т.м.шле п.л\ пама тѐрѐшмалла?

Вѐталѐх пусѐмѐн юлашки =ул.нче (IX класс) пысѐкрах хайлавсен сыпѐк.сене панѐ? Ку вѐл й.ркелл. в.ренсе пынѐ ачашѐн йывѐрлѐх кѐларса тѐратм.? Анчах хайлава п.т.мпех вуламан ачана ыттисен картне ларма май килм.? Аслѐ классенче вара =ак к.скет\ мел.пе ытларах усѐ курма с.нн.? Калѐпѐр: Илпек Микулай.н «Хура =ѐкѐр»: +емен Элкер.н «Хурапа шурѐ»: Федор Павловѐн «Ялта»: Леонид Агаковѐн 7

«Шанчѐк»: Хвет.р Уярѐн «Таната»: Александр Артемьевѐн «Салампи» хайлав.сене хрестоматие ниепле те п.т.мпех к.ртме май =ук? Анчах в.сене вѐтам шкулта ачасене п.т.мпех вулаттармасан та юрамасть?

В.рентекенпе хѐйсен \с.м.ш.н ытларах п.лекен ачасем шкула ан \пкелечч.р тесе программѐна ви=. шай ви=ипе й.ркелен.?

К.скетн. хайлавсем хушшинче вуласа тишкермеллисем тата вуланѐ хы==ѐн с\тсе явмаллисем (килти вулав) пула==.? +ыру .=.сем ирттермелли хайлавсене кашни ачан п.р сиктермес.р п.т.мпех вуласа тухма тивет? Пѐрѐнми вулама с.нн. хайлава вуласа тухманни программѐна пурнѐ=ламанни шутланать? Пѐхмасѐр калама с.нн. сѐвѐсене в.ренменни те =авах? В.сем йышлѐ мар: анчах в.сене п.лмеллех? Ку вѐл _ аялти шай? +\лти шай вара ачан пултарулѐх.нчен тата вѐл малашне ѐ=та м.не в.ренме каяссинчен нумай килет?

Харкам т.лл.н вулама с.нни (ир.кл. вулав) _ лайѐх в.ренекен е вулама юратакан ачасем валли? Ку йышши хайлавсем малтан в.реннисемпе тачѐ =ыхѐнса тѐра==.? В.сене ахаль йышши класра й.ркипе в.ренсе пыракан ачасем те: тарѐн п.л\ клас.нче е ятарлѐ лицей-гимназире в.ренекенсем те вулаччѐр тесе программѐна к.ртн.?

+ырав=ѐсен пултарулѐхне в.рентмелли уроксенче хайлавсен поэтикине _ композици: сѐнар: илемл.х ен.сене т.пл.нрех ѐнлантарни вырѐнлѐ? Аслѐ классен программа ник.с.нче _ классиксен чи лайѐх хайлав.сем? В.сене: паллах: ретпе: хавхапа: жанрсемпе: =ыру мел.семпе тата ытти енчен ви=елл. шайлаштарса илме п.лмелле? Программѐра =апла тума май панѐ?

Аслѐ пусѐмри (X_XI классенчи) в.рен\ п.лтер.ш. =ыхѐнуллѐ п.т.млет\сем: танлаштарусем: шухѐшлавсем тума хистенипе уйрѐлса тѐрать? К.=.нрех классенче ача-пѐча вуласа киленме пултарни хаклѐ пулсан _ аслѐ классенчи яш-к.р.м чѐваш сѐмахлѐхне тѐван халѐхѐн: кашни =ыннѐн пурнѐ= к.неки вырѐнне йышѐнни: ун тѐрѐх хамѐрѐн историе ѐнланса: шухѐшласа пахалани вырѐнлѐ?

Аслѐ классенче в.ренекенсем ытларах XX .м.р.н 50-90-м.ш =улсенчи литературѐна тишкере==.? Программѐри хайлавсене вуласа тишкересси п.р пек пулса пымалла мар? П.рисене текстпа тарѐн паллашса т.пл.н тишкермелле (программѐра сехет парса уйѐрнѐ пулсан): теприсене вара (тишкер\лл. т.л пулаканнисене) вуласа тухса ѐнланни те =ител.кл.? П.т.м.шле туллии п.л\ илсе тухакан ачан панѐ хайлавсем м.нле «=уралнине»: в.сенче сѐнланнѐ саманана: =ав хайлавсен хальхи вѐхѐтри п.лтер.шне; в.ренн. хайлаври т.п 8

сѐнарсен типлѐхне; искусство чѐн пурнѐ=а эстетика т.л.ш.нчен м.нле \керсе кѐтартнине; т.нчене \нер=. ку=.пе пѐхса сѐнарланин т.п уйрѐмлѐх.сене; содержанипе форма: шухѐшпа стиль п.рл.хне; хамѐр =.ршыва чик. леш енчи литература аталанѐв.н тапхѐр.сене палѐртма: уйѐрса илме пултармалла?

Программѐна май пур таран к.скерех те у=ѐмлѐрах тунѐ? Халѐх сѐмахлѐх.пе литературѐна шкулта \нер.н п.р т.с. тесе в.рентме с.ннине т.пе хунѐ? Хайлавсене малтанхи пек ѐнлантарса панисем: темѐна ѐнлантарса тѐнисем кунта =ук? В.сем меслет кѐтартѐв.сенче тата в.рен\ к.некисенче пулмалла? Т.п темѐсене к.скен у=са панѐ? Ку вѐл в.рент\=. уроксене планланѐ чухне хѐш сулѐма т.пе хумаллине систерет: м.н чухл. в.ренмеллине палѐртать? Анчах =акѐ вѐл хайлава яланах п.р майлѐ кѐна ѐнлантармалла е урѐххи =инчен кала=ма юрамасть тени мар? Малтан е кайран в.рентме: п.р хайлава тепринпе ылмаштарма юрать? +апах та в.ренсе тухнѐ чух аттестаци .=. =ырма: абитуриента чѐваш филологи уйрѐмне в.ренме к.ме кирл. пулакан хайлавсене сиктерсе хѐварни стандарта тата программѐна тытса пыманнине п.лтерет?

Литература в.рент.в.н стандарч. ыйтнине в.рентекен кирек м.нле меслетпе: ѐслайпа пурнѐ=лама пултарать? Программѐра ѐна =авна тумалли т.п =ул-й.ре кѐтартса панѐ? 9

Программа

Ёнкаруллѐ вулавпа сѐнарлѐх в.рент.в.

V-VII классем

V класс

Ăнкаруллă вулавпа сăнарлăх вĕрентĕвĕ.

Хайлавсене вуласа вĕренме – 64 сех.

Пуплев, сăвă вулав ăсталăхне аталантарма – 25 сех.

Килти вулав йĕркелеме – 13 сех.

Пĕтĕмпе – 102 сех.

К\рт.м? Илемл. литература ѐслѐлѐх к.некисенчен уйрѐлса тѐни? Юратнѐ =ырав=ѐсем: геройсем? К.некесем =ынсен пурнѐ=не: шухѐш-кѐмѐлне: чун-ч.рине у=са пани? Халѐх сѐмахлѐх.пе =ыруллѐ сѐмахлѐх: в.сен жанр.сем? (1 сех?)

I? Халѐх сѐмахлѐх.

1? Сѐвѐ-юрѐ янѐрать юрлама п.лсен кѐна! (2 сех?)

(Пу=ламѐш классенче в.реннине аса илни)

Сѐвѐ-юрѐ _ сѐмахлѐх \нер.н анлѐ сарѐлнѐ т.с.? Авалхи =ынсем сѐмах асамлѐхне .ненни: сѐвѐ-юрѐ илемне ѐнлантарса пани? Чѐваш =ынни халѐх сѐмахлѐх.н илемне: =еп.=л.хне паянхи кунччен упраса хѐварни? Ача-пѐча поэзий.н т.сл.х.сем? Сѐвѐсемпе такмаксене: ш\тсене: шутлавсене: хѐвѐрт каларѐшсене юрласа: такѐлтатса: ташласа-такмакласа каламалли майсем? Чѐваш йѐли-й.ркипе =ыхѐннѐ поэзи% ачасем сурхури: =ѐварни: мѐн кун сѐвви_юррин паллисемпе паллашни?

а) ачасем хушшинче сѐмах в.==.н =\рекен сѐмахлѐх? Вѐйѐ юрри: шутлав сѐввисем: йѐпату сѐвѐ_такмак.: хутлам сѐвѐсем: пулмасла халап_такмак: хѐвѐрт каларѐшсем кулленхи пурнѐ=а илемлетме: сѐнарлатма пулѐшни?

Вуласа в.ренме% «Ака тумалла»: «Ят п.лмелле»: «П\рнесем» («П.рре_п.рел??»): «Ан й.р: х.р.м: ан й.рех???»: «Пысѐк пул»: «Х.вел: тух???»: «Касрѐм_касрѐм???»: «Кукамисен ял.нче»?

Вуласа паллашма% «Улма йывѐ=_п.кечи»: «Утрѐм_утрѐм???»: «Чакак»: «Йыхрав юрри»?



Килти вулав% «Утрѐм: утрѐм???»: «Й.т.н акмалла»: «Шатра шапа купѐс калать»? 10

Ёсталѐхпа илем т.нчи? Сѐвѐ-юрѐсенчи: сѐвѐ-такмаксенчи к.в.л.х: ачашлѐх: =еп.=л.х: к.в. =еммин лѐпкѐлѐх.пе вѐрахлѐх.: хѐвѐртлѐх.?

ѐ) Йѐла уяв.сен сѐвви-юрри (календарно-обрядовая поэзия)?

Йѐла уяв.сен сѐвви-юрри кулленхи пурнѐ=а сѐнарлани? Йѐласенче ача-пѐча т\пи те пулни: =акна сурхури: =ѐварни: мѐн кун сѐвви-юрри =ир.плетни?

Вуласа в.ренме% «+итр.-=итр. сурхури»: «Катаччи: катаччи»: «Пахча-пахчи сар чечек»?

Вуласа паллашма% «Хурѐн тѐрри – хултѐрчи»: «Раштав килет =улпала: =улпала»?

Килти вулав% Хумма +емен. «+ѐварни»

Ёсталѐхпа илем т.нчи? Йѐла поэзий.н тематики: жанр пуянлѐх.: такмаклѐх: импровизацил.х?

2? Сахал сѐмахпа та нумай калама пулать (3 сех)

а) Ваттисен сѐмах.сем – чѐваш халѐх.н ытарайми ѐсталѐх.% илемл.: ѐслѐ: тарѐн шухѐшлѐ сѐмахсем? Пысѐк шухѐша к.скен: анчах татѐклѐн палѐртни? В.сен чун-ч.ре илемл.хне палѐртас: .=ченл.хне в.рентес .=ри пахалѐх.?

Вуласа в.ренме% ,= =инчен калакан: в.рен\пе ѐслѐлѐх: т.р.сл.хпе чѐнлѐх: ѐса в.рентсе калакан ваттисен сѐмах.сем?

Вуласа паллашма% Сѐмах: ч.лхе хѐвач. =инчен калакан: =.р .=.пе =ыхѐннѐ ваттисен сѐмах.сем?

Килти вулав% Атте-анне: Тѐван =.р-шыв =инчен калакан ваттисен сѐмах.сем?

Ёсталѐхпа илем т.нчи? Ваттисен сѐмах.сен (каларѐшсен) пуплеве пуянлатакан: илмлетекен мел.сем – ытарлѐх.: сѐнарлѐх.: янѐравлѐх. Хир.=лет\рен (антитезѐран): рифмѐран: хутламран (тавталогинчен) килни?

ѐ) Тупмалли (сутмалли) юмахсем (туптармѐшсем) – халѐх нихѐ=ан кивелмен поэзии хайлав.сем? Всем халѐх ѐс-тѐн.н: фантазий.н икс.лми =ѐл ку=.? Сѐнарлѐ сѐмах =аврѐнѐш.сем кала=ѐва: пуплеве сѐнарлѐ: кѐсѐк: илемл.: шухѐша анлѐ тума кирли? Туптармѐшсене тупсѐм тѐрѐх ушкѐнлани?

Вуласа в.ренме% +ут =анталѐк пулѐм.сене: килти тата тискер кайѐксемпе ч.р чунсене сѐнлакан тупмалли юмахсем?

Вуласа паллашма% Ху=алѐх таврашне сѐнлакан тупмалли юмахсем?

Килти вулав% Тыр-пула: савѐт-сапапа апат-=им.=е сѐнлакан тупмалли юмахсем?



б) Сѐнавсемпе паллѐсем – халѐх т.нче курѐмне: ѐс-тѐнлѐхне: шухѐшне: пуянлѐхне кѐтартакан сѐмахлѐх т.сл.х.сем? 11

Сѐнавсемпе паллѐсем - =ут =анталѐкри пулѐмсен улшѐнѐв.сем урлѐ м.нле =анталѐк пуласса: ху=алѐх .=.сене епле тата хѐ=ан тусан м.нле пуласса сѐнаса пынин п.т.млет.в.?

Вуласа в.ренме% +анталѐк сѐнав.сем % а) =ут =анталѐкри пулѐмсем тѐрѐх ѐ) ч.р чунсене сѐнани тѐрѐх б) \сен-тѐран е ытти т.рл. япала улшѐнни тѐрѐх?

Вуласа паллашма% П.т.м.шле паллѐсемпе .нен\сем?

Килти вулав% Ял ху=алѐх .=.сем =инчен калакан сѐнавсем?

Ёсталѐхпа илем т.нчи? К.ске формѐллѐ сѐнавсемпе паллѐсем: в.сене каласа-\керсе пани сѐнлав (описании) меслеч.пе пулни? В.сенчи фразеологизмсем: эпитетсем: метафорѐллѐ сѐмах =аврѐнѐш.сем?

3? Халап хапха тѐрринче: хам урхамах =ий.нче (1сех?)

Халапсемпе хайласенче (мифла шухѐшлавра) =ынсем: \сен-тѐрансем: =ут =анталѐк пулса кайнине ѐнлантарни? Халапри сѐнарсен чун илем.пе ырѐлѐх.: тасалѐх.пе т.р.сл.х.? Халап-хайлари ырѐ-усал вѐйсем?

Вуласа в.ренме% «Т.нче тытѐм.»

Вуласа паллашма% «Турѐ .м.р вале=ет»

Килте вулама% «К.м.л тумлѐ халѐх»

Ёсталѐхпа илем т.нчи? Халап: хайла-хаймак? В.сем сѐмах в.==.н сарѐлни? Юмахпа халап хушшинчи п.рпекл.хсемпе уйрѐмлѐхсем?

4? Юмах юпл. _ х\ри кукѐр (5 сех?)

Юмах _ халѐх сѐмахлѐх.н анлѐ сарѐлнѐ жанр.: халѐхѐн чи ырѐ ен.семпе .м.т-шанчѐкне: чѐнлѐхпа суяна: ырѐпа усал чиккисене: кѐмѐл-сипет ен.сене сѐнарлакан чи вѐйле хайлавсен т.с.? Кашни юмахрах _ халѐхѐн ѐс.: .м.ч.: шухѐшлав.: ѐшѐ кули: =ив.ч ч.лхи? Юмах т.с.сем% ч.р чунсем =инчен хайланѐ юмахсем: асамлѐ юмахсем: йѐла юмах.сем?

а) Ч.р чунсем =инчен хайланѐ юмахсем? Ч.р чунсене этем пек сѐнани: кала=тарни? Ч.р чунсене этем хѐй пек туса кѐтартни? Ч.р чунсем те этем пек пурѐннине: .=ленине: каннине: вылянине: улталанине сѐнани? Этемпе ч.р чуна ку=ѐмлѐн сѐнарлани?

Вуласа в.ренме% «Тил.пе ула такка»?

Вуласа паллашма% «Тил. тус»?

Килте вулама% «Кашкѐр: упа: тил.»?



ѐ) Асамлѐ юмахсем? Асамлѐ юмахсем паттѐрла .=-х.лпе кѐсѐклантарни: в.сенчи приключени мел. (умри т.ллеве пурнѐ=лама т.п геройсем нумай йывѐрлѐхсем т\ссе иртере==.)? Т.л.нмелле .=сем: асамлѐ япаласем: асам=ѐсем? Асам=ѐ канаш.сем 12

пулѐшнипе .=-пу=а пурнѐ=лани: =ынсем ч.р чуна: ч.р чун =ынна =аврѐнма пултарни?

Вуласа в.ренме% «Чике мучи»?

Вуласа паллашма% «Ух старик»?

Килте вулама% «Юман паттѐр»?

б) Йѐла юмах.сем? +ынсен юлхавлѐхне: хытѐлѐхне: хапсѐнчѐклѐхне: =ѐмѐлттайлѐхне: =итменлѐх.сене питлени? Юмахра ырра =.нтерни?

Вуласа в.ренме% «Ёслѐ х.р»?

Вуласа паллашма% «+.р =инче м.н вѐйлѐ$»

Килте вулама% «Хытѐ пуп»?

Ёсталѐхпа илем т.нчи? Юмах тытѐм. (пу=ламѐш.: шалти пай.сем: в.=.) =ир.п й.ркене пѐхѐнни: ч.лхе =ив.чл.х.: =ыпѐ=улѐх.: уйрѐмлѐх.сем? Юмахсенче сѐмахсен ытарлѐ п.лтер.ш.пе усѐ курни? Пурнѐ=а: этеме ытарласа (аллегорилл.) сѐнарлани?

5? Юмах ятѐм юптартѐм: п.р сѐмах та суймарѐм (2 сех?)

+ырав=ѐ (литература) юмах.сем _ халѐх сѐмахлѐхне пухса: сюжеч.семпе усѐ курса: урѐхлатса =.нетн. хайлавсем? Юмахсенчи пурнѐ= чѐнлѐх.? В.сенче этем пур енл.н сѐнлани: ѐса в.рентсе калани?

Вуласа в.ренме%

К? Иванов? «Ик. х.р»: «Тим.р тылѐ»

Вуласа паллашма%

М? Трубина? «Ш.шк.»

Килте вулама%

Владимир Бараев «Этиканпа Утикан»?

Ёсталѐхпа илем т.нчи Литература юмах.сем? Юмах ч.лхин =ив.чл.х.: =ыпѐ=улѐх.: илемл.х.? Халѐх юмах.семпе литература юмах.сем хушшинчи п.решкелл.хпе уйрѐмлѐхсем% =.нелн. юмах урѐх содержани: расна сюжет тупни: халѐх юмах. пулма пѐрахни?

II? +ыруллѐ сѐмахлѐх

Сѐмахлѐх т.нчи? +ырав=ѐсем: в.сен хайлав.сем? Хайлавсен т.с.сем: жанр.сем? Хайлав тытѐм.нчен: шалти саккун.нчен: .=.сенчен: сѐнарсенчен жанр т.с. тухни? Хайлав ѐш.пе тытѐм.: .=.семпе сѐнарсем?

6? Тѐван кил _ ылтѐн сѐпка (4 сех?)



Ача кил-йышра ѐс панѐ май аталанса пыни? Тѐван кил-йышри ырѐ т.сл.х вырѐн.: хавхалантарѐв.? Тѐван кил _ ѐсталѐх вырѐн.: кил ѐшши: чун ѐшши? Сапѐрлѐх? Сѐпайлѐх? Типтерл.х? 13

а) Атте-анне _ кил ѐшши? Тѐван кил _ тѐван йѐва? Ашш.-амѐш. ача-пѐчана ырѐ кѐмѐллѐ: ѐслѐ-тѐнлѐ =ын тѐвас тесе тѐрѐшни? Чи =ывѐх тѐвансен (пичче: аппа: шѐллѐм: йѐмѐк: асатте: асанне: кука=и: кукамай: мучи) юратѐв.: в.сем п.р-п.рне пулѐшса пурѐнни?




Сподели с приятели:
  1   2   3   4   5




©obuch.info 2024
отнасят до администрацията

    Начална страница