Хакимлер 3:1-7
Аллах халкънън арасънда дюшманлар
Хакимлер 3:1-7
Кенан'даки савашларън хичбирине катълмамъш олан Исраиллилер'и денемек ичин ве хич саваш гьормемиш йени кушаклара саваш еğитими вермек ичин РАБ'бин докунмадъğъ халклар шунлардър:
3 Беш Филист Бейлиğи, бютюн Кенанлълар, Сайдалълар ве Хивлилер.
4 РАБ бу халкларъ юлкелеринде бърактъ, Исраиллилер'и денемек ичин. Истеди гьорсюн, аджаба Муса’нън елийле онларън деделерине вердиğи буйрукларъ йерине гетиреджеклер ми.
5 Бьойледже Исраиллилер Кенан, Хитит, Амор, Периз, Хив ве Йевус халкларъ арасънда яшадълар. 6 Онлардан къз алдълар, къзларънъ онларън оğулларъна вердилер ве онларън илахларъна таптълар.
7 РАБ'бин гьозюнде кьотю оланъ япан Исраиллилер Танръларъ РАБ'би унутуп Бааллар'а ве Ашера путларъна таптълар.
-----------------------------------
А. Раб, путперест халкларъ Кенан’да брактъ ики амач ичин:
Хакимлер 3:1
Кенан'даки савашларън хичбирине катълмамъш олан Исраиллилер'и денемек ве хич саваш денейими олмаян йени кушаклара саваш еğитими вермек ичин РАБ'бин докунмадъğъ улуслар шунлардър:
-
Исраил халкънъ денемек
-
Саваша йетиштирмек
1. Раб кенди халкънъ денийор а. Раб денийор му, денемийор му?
Якуп 1:13
“Оламаз Аллах кьотюлюк ичин дененсин, ве кендиси де хич кимсейи ьойле денемийор. О заман, киши дененди ми, хич кимсе демесин 'Аллах тарафъндан дененийорум'.”
-
ики тюр денемек вар: ийилик ичин ве кьотюлюк ичин
(1) Кьотюлюк ичин денемек:
-
кишинин амаджъ кьотю ве башкаларънъ да о йолу сокмая чалъшъйор
-
Хърсъз ьойле чалмая денийор; Шейтан инсанъ ьойле денийор
(2) ийилик ичин денемек:
-
Бир малъ япан киши о малън насъл олдуğуну денемек истийор – месела: перална: хер перална заводдан чъкмадан ьондже дененийор, аджаба хер тарафъ ишлийор му. Ен сонунда она сертификат верилийор
б. Айнъ бунун гиби, Раб кенди халкънъ денийор, аджаба качествосу насъл
1.Петрус 1:6-7
“Олабилир, даккада къса бир вакът ичин тюрлю чешит денемелерде лазъм юзюлесиниз. Ама гене де севинийорсунуз. 7 Бунунла иманънъз белли едилийор. Чюрюйен алтън биле атештен гечмекле дененийор. Ама сизин иманънъз ондан даха къйметлидир. Денемелериниз себеп олсун, Иса Месих гьорюнеджеğи вакът ьовгю, шанлълък ве сайгъ казанасънъз.”
-
Егер Раб халкънъ денемесе, не оладжак?
-
Кенди халини анламаяджаклар, мухтач олдукларънъ анламаяджаклар
-
О заман кишилер Рабби джидди алмаяджаклар, шъмарък оладжаклар
-
Ен сонунда Ондан дюшюп вазгечеджеклер
дж. имансъзлък йюзюнден о халкларъ йенемедилер, ама Раб онларън гюнахларънъ кулланъйор кенди амаджъ ичин
Мезмур 18:33-34
“О беним аякларъмъ гейиклерин аякларъ гиби шевик яптъ, ве де бени тепелер юзеринде аякта тутту. Еллериме савашмайъ ьоğретти, ве де колларъма бакърдан бир яйъ бюкмейи.”
а) Инсан ески гюнлери чок чабук унутуйор
-
Муса’нън кушаğъ саваш ве зорлук гьордюлер (Мъсър’дан чъкмак, Амалек халкъна каршъ савашмак)
-
Йешу’нун кушаğъ да чок саваш гьордюлер – белки йокту бир хане нереде ен азънда бир еркек ьолмесин о савашларда
-
ама Йешу’дан сонраки кушаклар о ески гюнлери анмаздълар – санърдълар, Исраил халкъ хеп ьойле рахат яшардъ
-
“Ачлък чекмейем, ачлък недир билмийор”
б) Затен Раб Исраил халкъ ичин сенеде бир гюн айърмъштъ, не заман ески гюнлери ансънлар: Фъсъх Байрамъ
-
бугюне кадар: хер сене Паскаля заманларънда Фъсъх Байрамъ кутланълъйор – хер ханеде бир софра япълъйор – ен кючюк еркек ен бюйюğюне соруйор: “Бу гюнюн анламъ недир? Бу гюню, сененин ьобюр гюнлеринден факрлъ кълан недир?” – ве ен яшлъ еркек ондан сонра Мъсър’даки кьолелиğи ве Раббин куртулушуну анлатъйор.
3. Бизим ичин не демек олуйор: Раб бизи имансъзларън арасънда бракъйор, бизе ики ьонемли дерс вермек истийор
(1) иманъмъзън качествосуну гьостерийоруз
-
иманлъларън арасънда иманлъ олмак чок колайдър – ама Раб истийор, айнъ иманъ имансъзларън арасънда да гьостерелим
(2) бизден сонраки кушаклар да гюнахлъ бир йерде яшамак недир дийе билсинлер – йокса чок колай шъмараджаклар
Б. Аллах халкънън арасънда яшаян дюшманлар
-
Раб Ибрахим’е ве Муса’я сьоз верди, Исраил халкънън ьонюнден йеди тане халк коваджак дийе
-
Ама сонра онун сьозюне иман етмедилер юğрашмадълар
-
Ен сонунда о топракларда садедже Аллахън халкъ яшаяджаğъна, Аллах халкънън арасънда дюшманлар да яшадъ
-
Бурада йеди тане халк съраланъйор: Филистлилер - Кенанлълар - Хититлер - Аморлулар - Перизлилер - Хивлилер - Йевуслулар
-
Бунлар баяğъдан яшамъш олан халклардър, ама бугюнлерде чоктан башка халкларла каръшъп йок олдулар
1. Исраил халкънън гюнахъ
Хакимлер 3:6
Онлардан къз алдълар, къзларънъ онларън оğулларъна вердилер ве онларън танръларъна таптълар. 7 РАБ'бин гьозюнде кьотю оланъ япан Исраиллилер Танръларъ РАБ'би унутуп Бааллар'а ве Ашера путларъна таптълар.
а. ьондже о халкларла каръштълар: къз алъп вермек -
Раб аслънда ябанджълардан къз алмайъ ясак етмеди: садедже о йеди халктан къз алъп вермек ясактъ
-
Месела, Мъсърлълардан, Иранлълардан, Греклерден къз алабилирдилер
-
Неден: о йеди халк Исраил халкъйла бирликте айнъ топракларъ пайлашърдълар, хер заман якън контактларъ вардъ
-
Мъсърдан гелин алърсан, онун анасъ бабасъ узак, сана каръшмаяджак – ама Филистлилерден олан дюнюрлерле хер заман конфликт оладжактъ (месела: Шимсон – ики дефа Филистлилерден каръ алдъ – ики дефа ону алдаттълар)
-
Якън олан дюнюрлере хер заман бойун еğмек вар: санки ьойле бир канун вар ки, иманлъ тарафъ чоğу заман даха зайъф – еркек олсун, къз олсун, имансъз тараф хер заман иманлъ тарафънъ дартъйор
б. Бизим ичин бугюн съра насъл? -
евленмек темасънда кишинин тен ренгине ве ханги халктан олдуğуна бакмъйоруз. Тек бир меселе вар: “О киши иманлъ мъ?”
1.Кор. 7:39
“Бир кадън, коджасъ яшадъкча, кануна гьоре она баğлъдър. Ама коджасъ ьолюндже текрар евленмейе сербесттир. Ама мутлака Раб'де евленсин.”
-
Ама не язък ки, бизим иманлъларън арасънда биле бу дюшюндже чок зайъф – бизим ичин даха ьонемли сорулар:
-
“Аман, узак йере дюшмесин”
-
“Ийи йере гитсин” – бунун терджюмеси: “Фукарая гитмесин”
-
“Калабалък къзанларъ олмасън”
-
“Кайнанасъ яваш олсун”
-
Сен къзънъ, чоджуğуну хазърлъйор мусун, иманлъ иле евленсин?
-
О конуда дуа едийор мусун? Евладънла да о темада дуа едийор мусун?
-
Сен кендин бу конуда кесин карара вардън мъ?
-
Ярън ьобюр гюн имансъз, ама зенгин бир адам сенин къзънъ истерсе не дийеджен?
-
Сенин чоджуğун имансъз къзла евлемейе калкса, сен насъл давранаджан? Она дюğюн япаджан мъ?
-
Сенин чоджуğун я да къзън узакта иманлъ бир еш булурса, она севинеджен ми, йокса енгел ми оладжан?
2. Бунун резултатъ: дюшман халкларънън путларъна тапмая башладълар а. Баал -
Кенан халкларънън гьок танръсъ – ону хейкеллери булунду: елинде шимшек, ону йерйюзюне атъйор - онун бейгир арабасъ вармъш, гьокте ону айдадъğъ заман гьок гюрлермиш
-
она курбанлар кесилирди (месела: Иляс’ън заманънда)
-
онун тапънъшънда чок ашъръ харекетлер вардъ (кендини бъчакла яраламак, кими кере инсан курбанларъ)
б. Ашера -
диши танръ, топраğъ ве дюняйъ семболизира едерди – берекетлилик танръчасъ
-
ону мемнун еттилер ми, бол реколта оладжактъ
-
онун тапънъшъ йюксек тепелерде олурду, аğачлар алтънда ‘купон’ бичиминде топлантълар япълърдъ: ичкиджилик, данслар, херкесле ятълък, чългънлък
-
хем герчек танръя, хем де сахте путлара айнъ анда тапмак
-
демедилер: “Раб Яхве герчек танръ деğилдир”; ама: “Онун гюджю сонсуз деğил” - “Бурасъ Баал ве Ашера’нън йери. Бурада онларън гюджю даха хъзлъ”
-
биз де санки коркудан Раббе гювенмийоруз, бизи башкаларънън ортасънда ябанджъ оларак корусун.
-
санки артък кърда деğил, ама йюреğимизде о путлар вар – онларъ къралъм.
д. Бунун джанлъ ьорнеğи: Крал Йошия (Исадан ьондже 640-609 сенелеринде)
2.Тарихлер 34:3-7
Йошия краллъğънън секизинджи йълънда, даха генчкен, атасъ Давут'ун Танръсъ'на йьонелмейе башладъ. Краллъğънън он икинджи йълънда да Яхуда ве Йерушалим'и пута тапълан йерлерден, Ашера путларъндан, ойма ве дьокме путлардан аръндърмая башладъ.
4 Йошия'нън гьозетиминде Бааллар'ън сунакларънъ йъктъръп юзерлериндеки бухур сунакларънъ парчалаттъ. Ашера путларънъ, ойма ве дьокме путларъ да парчалайъп ездиктен сонра тозларънъ онлара курбан сунанларън мезарларъна серпти. 5 Кâхинлерин кемиклерини кенди сунакларънън юстюнде яктъ. Бьойледже Яхуда ве Йерушалим'и аръндърдъ.
6 Нафтали'йе дек Манашше, Ефрайим ве Шимон оймакларънън кентлерийле чевредеки йъкънтъларда булунан 7 сунакларъ, Ашера путларънъ йъктъ; тоз халине гелинджейе дек путларъ езди. Исраил юлкесинин хер янъндаки бухур сунакларънъ парампарча етти. Сонра Йерушалим'е дьондю.
Сподели с приятели: |