Èçèñêâà îò Âàñ äà âúâåäåòå òåçè ïàðàìåòðè ÷ðåç äèàëîãîâ прозорец. Ðåçóëòàòúò îò íàïðàâåíîòî ñå îòðàçÿâà íåçàáàâíî âúðõó åêðàíà

Âàøèòå ÷åðòåæè ñà ñúñòàâåíè îò ìíîæåñòâî ãðàôè÷íè åëåìåíòè êàòî ëèíèè, äúãè, îêðúæíîñòè è òåêñòîâå. Âèå îïðåäåëÿòå êàêúâ ãðàôè÷åí åëåìåíò äà ñå ïîñòðîè ÷ðåç êîìàíäè, èçáðàíè îò ìåíþòî íà ÌîíîÃÐÀÔ. Âñÿêà èçáðàíà êîìàíäà èìà íóæäà îò îïðåäåëåí áðîé ïàðàìåòðè, êîèòî îïðåäåëÿò åäíîçíà÷íî íåéíèÿ ðå­çóëòàò. ÌîíîÃÐÀÔ èçèñêâà îò Âàñ äà âúâåäåòå òåçè ïàðàìåòðè ÷ðåç äèàëîãîâ прозорец. Ðåçóëòàòúò îò íàïðàâåíîòî ñå îòðàçÿâà íåçàáàâíî âúðõó åêðàíà. Ñëåä òîâà Âèå ìîæåòå äà èçáåðåòå íîâà êîìàíäà çà èç÷åðòàâàíå íà ãðàôè÷åí åëåìåíò èëè çà èçïúëíåíèå íà äðóãà ôóíêöèÿ íà ÌîíîÃÐÀÔ.

Äðóãè ôóíêöèè íà ÌîíîÃÐÀÔ Âè äàâàò âúçìîæíîñò äà èçìåíÿòå ÷åðòåæà ñè ïî ðàçëè÷íè íà÷èíè. Ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè ìîãàò äà ñå èçòðèâàò, ïðåìåñòâàò, êîïèðàò è ò.í. Âèå áèõòå ìîãëè äà èçìåíÿòå è îáëàñòèòå îò ÷åðòåæà, êîèòî ñå íàìèðàò âúð­õó åêðàíà è ïî òîçè íà÷èí äà ãî ðàçãëåæäàòå â ðàçëè÷åí ìàùàá. Êîãàòî ïðåöåíèòå, ÷å ÷åðòåæà Âè å íàïúëíî ãîòîâ Âèå ìîæåòå äà ìó íàïðàâèòå êîïèå âúðõó õàðòèÿ èëè äà ãî àðõèâèðàòå çà ïî-êúñíî èçïîëçâàíå.

Èçó÷àâàíåòî íà âúçìîæíîñòèòå è íà÷èíà íà ðàáîòà ñúñ ñèñòåìàòà òðÿáâà äà çàïî÷íå ñúñ çàïîçíàâàíåòî ñ íàñòîÿùåòî "Ðúêîâîäñòâî íà ïîòðåáèòåëÿ". Ïðè âúç­íèêâàíå íà çàòðóäíåíèÿ ïðè ðàáîòà, âúâ âñåêè ìîìåò îò ðàáîòàòà ñ ÌîíîÃÐÀÔ èìàòå âúçìîæíîñò äà èçâèêàòå ôóíêöèÿòà "Ïîìîù". Òÿ ïðåäîñòàâÿ ñïðàâêà çà òåêóùàòà ôóíêöèÿ èëè ìåíþ. Çà äà ïîëó÷èòå ñïðàâêà çà êîíêðåòíà ôóíêöèÿ, òðÿáâà íàé-íàïðåä äà ÿ èçáåðåòå è ïðè ïúðâèÿ âúïðîñ íà ñèñòåìàòà, äà èçáåðåòå ôóíêöèÿòà "Ïîìîù" èëè äà íàòèñíåòå åäíîâðåìåííî êëàâèøèòå Alt+H. Èíôîðìà­öèÿ çà íàçíà÷åíèåòî íà ôóíêöèîíàëíèòå è êîíòðîëíèòå êëàâèøè ìîæå äà ñå ïîëó­÷è, êàòî ñå íàòèñíå êëàâèø F10.

http://hib.multimedia.bg/monograf

Èíñòàëèðàíåòî íà ÌîíîÃÐÀÔ ñå îñúùåñòâÿâà ñ ïðîãðàìàòà Setup.exe. Çà öåëòà å íåîáõîäèìî да се разархивира äèñòðèáóòèâíия файл è äà ñå èçïúëíè ïðîãðàìàòà Setup.exe.

Ñëåä àêòèâèðàíåòî íà ïðîãðàìàòà ñå âèçóàëèçèðà пðîçîðåö, ÷ðåç êîéòî òðÿáâà äà ñå âúâåäе èíñòàëàöèîííàòà äèðèêòîðèÿ, â êîÿòî ùå ñå êîïèðàò ôàéëîâåòå. Ïî ïðåìúë÷àâàíå ñå ïðåäëàãà äèðåêòîðèÿ C:\Program files\MONOGRAF.

Íàòèñêàíåòî íà áóòîíà “Èíñòàëèðàé” äàâà íà÷àëîòî íà èíñòàëàöèîííèÿ ïðîöåñ. Ïî âðåìå íà èçïúëíåíèåòî íà ïðîãðàìàòà âúðõó ùå áúäå ñúçäàäåí êàòàëîã ñ èìå MONOGRAF è ùå ñå ïðåõâúðëÿò ïîñëåäîâàòåëíî âñè÷êè ôàéëîâå îò äèñêåòèòå â íåãî.

Íà ðèñ.1 å ïîêàçàíî êîïèå íà åêðàíà ïî âðåìå íà ðàáîòà ñúñ ñèñòåìàòà.

Ðèñ.1 Ñòðóêòóðà íà åêðàíà

:.c.:Çàãëàâåí ðåä

Çàãëàâíèÿò ðåä å ðàçïîëîæåí íà íàé-ãîðíàòà ÷àñò íà åêðàíà. Íà íåãî ñå èçîáðà­çÿâà èìåòî íà ñèñòåìàòà, èìåòî íà òåêóùèÿ ÷åðòåæ è èìåòî íà òåêóùèÿ ñëîé.

:.c.:Îáëàñò íà ÷åðòåæà

Îáëàñò íà ÷åðòåæà - òîâà å íàé-ãîëÿìàòà öåíòðàëíà îáëàñò íà åêðàíà íà ãðà­ôè÷íèÿ äèñïëåé.  íåÿ ñå âèçóàëèçèðà ÷åðòåæ èëè ÷àñò îò ÷åðòåæ, ïîñòðîÿâàò ñå è ñå ðåäàêòèðàò ãðàôè÷íè îáåêòè, ïðåìåñòâà ñå ãðàôè÷íèÿ êóðñîð è ñå ïîñî÷âàò òî÷êè. Ñúîòâåòñòâèåòî ìåæäó åêðàííàòà îáëàñò íà ÷åðòåæà è ÷åðòîæíîòî ïðî­ñòðàíñòâî ìîæå äà ñå èçìåíÿ â ïðîöåñà íà ðàáîòà ñúñ ñèñòåìàòà.

:.c.:Ìåíþ íà ñèñòåìàòà

Ìåíþòî íà ÌîíîÃÐÀÔ å ðàçïîëîæåíî âúðõó âòîðèÿ ðåä íà åêðàíà. Òî ñúäúðæà âñè÷êè ôóíêöèè íà ñèñòåìàòà.

Ðåäúò ñ èêîíè å ðàçïîëîæåí ïîä ðåäà ñúñ ñèñòåìíîòî ìåíþ. Òîé ñúäúðæà èêî­íèòå íà íÿêîè ÷åñòî èçïîëçâàíè ôóíêöèè. Èçáîðúò íà íÿêîè èêîíè ìîæå äà ñå îñúùåñòâè ïî èíèöèàòèâà íà îïåðàòîðà â ïðîèçâîëåí ìîìåíò íà äèàëîãà ñúñ ñèñòå­ìàòà. Òîçè èçáîð ïðåäèçâèêâà ïðåêúñâàíå íà íîðìàëíèÿ ðåä íà ïðîâåæäàíå íà äèàëîãà è èçïúëíåíèå íà èçáðàíàòà ôóíêöèÿ. Àêî îïåðàòîðúò æåëàå, òîé ìîæå äà èçêëþ÷è òîçè ðåä è äà ðàáîòè ñàìî ñ îñíîâíîòî ìåíþ íà ñèñòåìàòà.

Ðåäúò çà ñúîáùåíèÿòà çàåìà ïîñëåäíèÿò ðåä îò åêðàíà. Íà íåãî ñå âèçóëàçèðàò ñúîáùåíèÿòà, óòî÷íÿâàùè íåîáõîäèìîòî äåéñòâèå íà îïåðàòîðà è íÿêîè îò òåêó­ùèòå ñòîéíîñòè íà ñèñòåìíèòå ïàðàìåòðè.

.c.4. ÂÕÎÄÍÈ ÓÑÒÐÎÉÑÒÂÀ È ÊÓÐÑÎÐÈ

:.c.:Êëàâèàòóðà

Ñòàíäàðòíàòà êëàâèàòóðà íà êîìïþòúðà ñå èçïîëçâà çà âúâåæäàíå íà òåêñòîâà èíôîðìàöèÿ. ×ðåç ôóíêöèîíàëíèòå êëàâèøè îò F1 äî F10 ìîæå äà ñå èçáèðàò методи за избитане на точки. Ñ åäíîâðåìåííîòî íàòèñêàíå íà êëàâèøà Ctrl èëè Alt è íÿêîé ñèìâîëåí êëàâèø ñå ïðåäèçâèêâà èçïúëíåíèå íà äðóãè ôóíêöèè, à ñ ôóíêöèîíàëíèòå êëàâèøè çà îçíà÷àâàíå íà ïîñîêàòà íà äâèæåíèå ìîæå äà ñå ïðè­äâèæâàò êóðñîðèòå ïî åêðàíà. Íàçíà÷åíèåòî íà êîíêðåòíèòå ôóíêöèîíàëíè êëàâè­øè å ïîêàçàíî â Ïðèëîæåíèå 2.

:.c.:Ìèøêà

×ðåç âõîäíîòî ãðàôè÷íî óñòðîéñòâî "ìèøêà" ìîæå äà ñå ïðèäâèæâà êóðñîðà íà åêðàíà íà äèñïëåÿ. Ìèøêàòà ñå äâèæè ïî ïîâúðõíîñòòà íà áþðîòî, à ñèñòåìàòà îòðàçÿâà òîâà äâèæåíèå ñúîòâåòíî âúðõó åêðàíà. Èçáîðúò íà ïîñî÷åíà òî÷êà èëè åëåìåíò íà ìåíþ, âúðõó êîéòî å ïîñòàâåí êóðñîðà, ñå èçâúðøâà ñ íàòèñêàíå íà ëåâèÿ êëàâèø íà ìèøêàòà. Äåñíèÿò êëàâèø íà ìèøêàòà îáèêíîâåíî ñå èçïîëçâà çà ïîòâúðæäàâàíå íà ïðåäëîæåíèòå ñòîéíîñòè ïî ïðåìúë÷àâàíå или за повтаряне на последната функция.

:.c.:Êóðñîðè

Êóðñîðèòå íà ñèñòåìàòà ñå èçïîëçâàò çà ïîñî÷âàíå íà òî÷êè èëè åëåìåíòè îò ìåíþòî. Òå îòðàçÿâàò äâèæåíèåòî íà âõîäíîòî óñòðîéñòâî (ìèøêà, òàáëåòíà ïîêà­çàëêà). Ïðè íàòèñêàíå íà êëàâèøà çà âõîä íà ñúîòâåòíîòî óñòðîéñòâî â ñèñòåìàòà ñå ïîëó÷àâàò êîîðäèíàòèòå íà òî÷êàòà, âúðõó êîÿòî â òîçè ìîìåíò å ðàçïîëîæåí êóðñîðà.

::.c.::Òèïîâå êóðñîðè

 ÌîíîÃÐÀÔ ñå èçïîëçâàò ñëåäíèòå òèïîâå êóðñîðè:

 ñòðåëêà - èçïîëçâà ñå çà âúâåæäàíå íà èçîëèðàíà òî÷êà;

 ëèíèÿ - èçïîëçâà ñå çà âúâåæäàíå íà âòîðà òî÷êà íà ëèíèÿ èëè âåêòîð íà îòìåñòâàíå;

 îêðúæíîñò - èçïîëçâà ñå çà âúâåæäàíå íà ðàäèóñ íà îêðúæíîñòòà èëè òî÷êà îò íåÿ;

 äúãà - èçïîëçâà ñå çà âúâåæäàíå íà ïðîèçâîëíà òî÷êà íà äúãà;

 ïðàâîúãúëíèê - èçïîëçâà ñå çà âúâåæäàíå íà âòîðà òî÷êà íà ïðàâîúãúëíèê;

 ìåíþ-êóðñîð - èçïîëçâà ñå çà èçáîð íà åëåìåíò îò ìåíþ è ñå âèçóàëèçèðà êàòî èíâåðòèðà ôîíà íà ïðàâîúãúëíèêà íà åëåìåíòà îò ìåíþòî, âúðõó êîéòî ñå íàìèðà.

::.c.::Äâèæåíèå íà êóðñîðè

Êóðñîðúò ìîæå äà ñå äâèæè ïî åêðàíà íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé, êàòî ñå èçïîëçâàò ñúîòâåòíèòå ôóíêöèîíàëíè êëàâèøè íà êëàâèàòóðàòà, îçíà÷àâàùè ïîñîêàòà íà äâèæåíèå: ñòðåëêà (íàäÿñíî, íàëÿâî, íàãîðå, íàäîëó), Home (íàãîðå è íàëÿâî), End (íàäîëó è íàëÿâî), PgUp (íàãîðå è íàäÿñíî) è PgDn (íàäîëó è íàäÿñíî). Ïðè îòñúñòâèå íà ãðàôè÷íè óñòðîéñòâà çà âõîä òîâà å åäèíñòâåíèÿò íà÷èí çà èçáîð íà íåîáõîäèìàòà òî÷êà îò åêðàíà.

Äâèæåíèåòî íà êóðñîðèòå ìîæå äà ñå îñúùåñòâÿâà è ñ ïîìîùòà íà óñòðîéñòâàòà çà âúâåæäàíå íà ãðàôè÷íà èíôîðìàöèÿ (òàáëåò, ìèøêà).

:.C.:Ìîäåë

Ìîäåë ùå íàðè÷àìå ãåîìåòðè÷íîòî è òîïîëîãè÷íîòî îïèñàíèå íà ðåàëåí îáåêò èëè èçäåëèå, ïîäëåæàùè íà ïðîåêòèðàíå è äîêóìåíòèðàíå è çàïèñàíî íà êîìïþ­òúðåí íîñèòåë.

Ìîäåëúò ñå ñúñòîè îò ãðàôè÷íè åëåìåíòè, êîèòî èìàò îïðåäåëåíè àòðèáóòè è ñå íàìèðàò â îïðåäåëåíè âçàèìîîòíîøåíèÿ ïîìåæäó ñè.

Ìîäåëúò ìîæå äà ñå âèçóàëèçèðà, èç÷åðòàâà è ðåäàêòèðà. Âèçóàëíèÿò îáðàç íà ìîäåëà âúðõó åêðàíà íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé èëè âúðõó õàðòèÿ íàðè÷àìå ÷åðòåæ. Ïîíÿêîãà â ÌîíîÃÐÀÔ ïîíÿòèÿòà ÷åðòåæ è ìîäåë ñå èçïîëçâàò êàòî ñèíîíèìè.

:.C.:Ãðàôè÷íè åëåìåíòè

Ãðàôè÷íè åëåìåíòè ùå íàðè÷àìå ñëåäíèòå åëåìåíòè íà ÷åðòåæà:

 ëèíèÿ;

 äúãà;

 ùðèõîâêà íà çàòâîðåíà îáëàñò.

Âñåêè ãðàôè÷åí åëåìåíò ñå îïðåäåëÿ ÷ðåç ïàðàìåòðèòå ñè, àòðèáóòèòå ñè è ïîëîæåíèåòî ñè â ÷åðòîæíàòà îáëàñò.

:.C.:Ïàðàìåòðè íà ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè

Ïàðàìåòðèòå íà ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè îïðåäåëÿò âåëè÷èíàòà íà íÿêîè òåõíè õàðàêòåðèñòèêè. Òàêèâà ñà ðàäèóñèòå íà îêðúæíîñòèòå, âèñî÷èíèòå íà òåêñòîâåòå, ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó ùðèõîâú÷íèòå ëèíèè è ò.í.

:.C.:Àòðèáóòè íà ãðàôè÷íè åëåìåíòè

Àòðèáóòèòå îïðåäåëÿò íåãåîìåòðè÷íèòå õàðàêòåðèñòèêè íà ãðàôè÷íèòå åëåìåí­òè. Òå íå âëèÿÿò íà ôîðìàòà è ðàçìåðà, à çàäàâàò ñàìî âúíøíèÿ âèä íà åëåìåíòè­òå.  ÌîíîÃÐÀÔ ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè èìàò ñëåäíèòå àòðèáóòè:

 öâÿò íà åëåìåíòà;

 òèï íà ëèíèÿòà;

 äåáåëèíà íà ëèíèÿòà;

 íèâî íà äåòàéëíîñò.

 ÌîíîÃÐÀÔ ñå èçïîëçâàò 256 öâÿòà îò ôèêñèðàíà ïàëèòðà.

Òèïîâåòå ëèíèè â ÌîíîÃÐÀÔ ñà ïîñî÷åíè â Ïðèëîæåíèå 1. Âñè÷êè ãðàôè÷íè åëåìåíòè ìîãàò äà ñå èç÷åðòàâàò ñ íÿêîé îò òåçè òèïîâå ëèíèè.

Äåáåëèíàòà íà ëèíèÿòà èìà ÷åòèðè ñòåïåíè - îò òúíêà äî íàé-äåáåëà.

Íèâîòî íà äåòàéëíîñò ñå èçïîëçâà çà âèçóàëèçàöèÿ íà îíåçè åëåìåíòè îò ÷åð­òåæà, êîèòî èìàò íèâî íà äåòàéëíîñò ïî-ìàëêî èëè ðàâíî îò òåêóùîòî íèâî íà âèçóàëèçàöèÿ.  ÌîíîÃÐÀÔ èìà 8 íèâà íà äåòàéëíîñò (îò 0 äî 7). Íà÷àëíîòî íèâî íà äåòàéëíîñò å íóëà.

Ïðè ñúçäàâàíå íà ãðàôè÷íèòå îáåêòè îïåðàòîðúò ìîæå äà îïðåäåëè òÿõíîòî íèâî íà äåòàéëíîñò ïî ïîäõîäÿù íà÷èí. Ïî-êúñíî ïðè ðåäàêöèÿ è âèçóàëèçàöèÿ òîé èìà âúçìîæíîñò äà óñòàíîâè ïî-íèñêî òåêóùî íèâî íà äåòàéëíîñò è ïî òîçè íà÷èí äà âèæäà ÷åðòåæà ñè ïî-ìàëêî ïðåòðóïàí. Êîíòóðíèòå ëèíèè íà åäèí ìàøè­íîñòðîèòåëåí ÷åðòåæ ìîãàò äà èìàò åäíî íèâî íà äåòàéëíîñò, îòâîðèòå - äðóãî ïî-ãîëÿìî, ðàçìåðíèòå ëèíèè è ðàçìåðíèòå òåêñòîâå - òðåòî îùå ïî-ãîëÿìî è ò.í.

:.c.:Òî÷êè

Ïîëîæåíèåòî íà ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè â ÷åðòîæíàòà îáëàñò ñå çàäàâà ïîñðåä­ñòâîì åäíà èëè íÿêîëêî òî÷êè. Îáèêíîâåíî åäíà òî÷êà îïðåäåëÿ ïîëîæåíèåòî íà íÿêîëêî åëåìåíòà. Çà ðàçëèêà îò ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè òî÷êèòå íÿìàò ñàìîñòîÿòåë­íî çíà÷åíèå è ñå èçïîëçâàò ñàìî çà îïðåäåëÿíå ïîëîæåíèåòî íà ãðàôè÷íèòå åëå­ìåíòè.

:.c.:Êîîðäèíàòè íà òî÷êè. Êîîðäèíàòíè ñèñòåìè.

Âñÿêà òî÷êà â ðàâíèíàòà ñå îïðåäåëÿ ïîñðåäñòâîì äâåòå ñè êîîðäèíàòè x,y. Êîîðäèíàòèòå ñå îò÷èòàò ñïðÿìî îðòîãîíàëíà êîîðäèíàòíà ñèñòåìà 0xy (ðèñ.2) è îçíà÷àâàò ñúîòâåòíî ðàçñòîÿíèÿòà îò ïðîåêöèèòå íà òî÷êàòà âúðõó îñèòå Îõ è Oy äî íà÷àëîòî íà êîîðäèíàòíàòà ñèñòåìà. Íà÷àëîòî íà êîîðäèíàòíàòà ñèñòåìà èìà êîîðäèíàòè (0,0) è îáèêíîâåíî ïðåäñòàâëÿâà äîëíèÿ ëÿâ úãúë íà ÷åðòåæà.

Ïî âðåìå íà ðàáîòà ñúñ ñèñòåìàòà îïåðàòîðúò ìîæå äà îïðåäåëè è ëîêàëíà êîîðäèíàòíà ñèñòåìà, êîÿòî èìà äðóã öåíòúð è å çàâúðòÿíà ñïðÿìî îñòà 0x. Ñèñòå­ìàòà äàâà âúçìîæíîñò äà ñå âúâåæäàò òî÷êè, ñ êîîðäèíàòè ñïðÿìî òåêóùàòà ëîêàë­íà êîîðäèíàòíà ñèñòåìà.

:.c.:Ãðóïè

Ãðóïàòà å êðàéíî ìíîæåñòâî îò ãðàôè÷íè åëåìåíòè è ãðóïè, óñëîâíî îáåäè­íåíè çà èçïúëíÿâàíå íà ñúâìåñòíè îïåðàöèè. Ãðóïèòå ìîãàò äà èìàò èìåíà è ìî­ãàò äà ñå ðàçïîëàãàò íà ïîñî÷åíî ìÿñòî â ÷åðòîæíàòà îáëàñò â ñúîòâåòåí ìàùàá è çàâúðòÿíè íà ñúîòâåòåí úãúë. Ãðóïèòå èìàò ñàìîñòîÿòåëíî çíà÷åíèå è ìîãàò äà áúäàò ñúõðàíÿâàíè íà âúíøåí íîñèòåë. Èìåòî íà ôàéëà ñúâïàäà ñ èìåòî íà ãðó­ïàòà è èìà ðàçøèðåíèå GRP.

Ðèñ.2 Êîîðäèíàòíè ñèñòåìè

:.c.:Àñîöèèðàíè äàííè

Àñîöèèðàíèòå äàííè äàâàò âúçìîæíîñò êúì îïðåäåëåíè ãðàôè÷íè îáåêòè äà áúäå ñâúðçàíà íåãðàôè÷íà èíôîðìàöèÿ, êîÿòî ãè õàðàêòåðèçèðà. Ñòðóêòóðàòà íà àñîöèèðàíèòå äàííè ïðåäâàðèòåëíî ñå îïèñâà ïîñðåäñòâîì ðå÷íèê íà òåçè äàííè. Ðå÷íèêúò ñå ñúçäàâà ñ ïîìîùòà íà dBASE è ìîæå äà îïèñâà ñèìâîëíè ÷èñëîâè äàííè, êàêòî è äàòè.  åäèí ÷åðòåæ ìîãàò äà ñå ñúçäàâà íåîãðàíè÷åí áðîé àñîöèè­ðàíè äàííè ñ ðàçëè÷íè ðå÷íèöè.

:.c.:Ñëîé

Ñëîé - òîâà å ñàìîñòîÿòåëíà íàèìåíóâàíà ÷àñò íà ÷åðòåæà, êîÿòî ìîæå äà ñå íàëàãà âúðõó îñòàíàëèòå ñëîåâå è êîÿòî èìà åäíàêâà ÷åðòîæíà îáëàñò ñ öÿëîñòíèÿ ÷åðòåæ. Ìîæå äà ñå âèçóàëèçèðà åäèí, íÿêîëêî èëè âñè÷êè ñëîåâå åäíîâðåìåííî, íî îïåðàòîðúò ðàáîòè (ñúçäàâà íîâè åëåìåíòè èëè ðåäàêòèðà ñòàðèòå) ñàìî â òåêó­ùèÿ ñëîé íà ÷åðòåæà. Íåçàâèñèìî îò òîâà âúçìîæíî å èçïîëçâàíå íà êîîðäèíàòèòå íà òî÷êè, êîèòî ñå íàìèðàò â íÿêîé îò âèäèìèòå ñëîåâå íà ÷åðòåæà, êîéòî å ðàçëè÷åí îò òåêóùèÿ.

:.c.:Îòíîøåíèÿ ìåæäó ãðàôè÷íèòå îáåêòè

Îòíîøåíèÿòà îïðåäåëÿò íÿêîè ãåîìåòðè÷íè è ñåìàíòè÷íè âðúçêè, ñúùåñòâó­âàùè ìåæäó ãðàôè÷íèòå îáåêòè. Òåçè âðúçêè ñå ñúçäàâàò ÿâíî èëè íåÿâíî â ïðî­öåñà íà ïîñòðîåíèå íà åëåìåíòèòå ïðè èçïîëçâàíåòî íà íÿêîè ñïåöèôè÷íè ôóíê­öèè íà ñèñòåìàòà. Âðúçêèòå è õàðàêòåðèñòèêèòå íà ãðàôè÷íèòå îáåêòè íå ñå âèçóàëèçèðàò âúðõó ÷åðòåæà, íî ìîãàò äà ñå ïðîñëåäÿò ÷ðåç ïîäõîäÿùè ôóíêöèè íà ñèñòåìàòà.

 ÌîíîÃÐÀÔ ñå èçïîëçâàò ñëåäíèòå òèïîâå îòíîøåíèÿ:

 êîíòóð íà ùðèõîâêàòà - ñúçäàâà ñå ìåæäó åëåìåíò îò òèï ùðèõîâêà è òèï ëè­íèÿ, äúãà èëè îêðúæíîñò è îçíà÷àâà, ÷å åëåìåíòúò å îò êîíòóðà íà äàäåíàòà ùðèõîâêà;

 èìå - ñúçäàâà ñå ìåæäó åëåìåíò è òåêñò è îçíà÷àâà, ÷å åëåìåíòúò èìà èìå èçïèñàíî ñ òåêñòà.

Îïåðàòîðúò íà ñèñòåìàòà ìîæå äà ðåäàêòèðà åëåìåíòèòå íà ÷åðòåæà, êàòî çàïàçâà èëè íå çàïàçâà òåõíèòå âçàèìîîòíîøåíèÿ.

:.c.:Ãðàôè÷íè îáåêòè

Ãðàôè÷íè îáåêòè ùå íàðè÷àìå ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè, ãðóïè èëè ñèìâîëè, êîãà­òî ñòàâà äóìà çà íÿêîè îò òÿõ èëè çà âñè÷êè âçåòè çàåäíî. Ãðàôè÷íèòå îáåêòè ìî­ãàò äà áúäàò íàèìåíóâàíè. Èìåíàòà èì ñå èçïîëçâàò çà èäåíòèôèêàöèÿ è çà èçáîð.

:.c.:×åðòîæíà îáëàñò

×åðòîæíàòà îáëàñò å ïðàâîúãúëíà îáëàñò îò ðåàëíîòî äâóìåðíî ïðîñòðàíñòâî, â êîÿòî ñå ðàçïîëàãà ÷åðòåæà. Òÿ ñå îïðåäåëÿ â íà÷àëîòî íà ðàáîòà ñ íîâ ÷åðòåæ, íî èìà âúçìîæíîñò âïîñëåäñòâèå äà ñå ïðîìåíè ñ ïîìîùòà íà ôóíêöèÿòà "×åðòîæíè ãðàíèöè". ×åðòîæíàòà îáëàñò ñå îïðåäåëÿ ïîñðåäñòâîì ïîñî÷âàíå íà êîîðäèíàòèòå íà äîëíèÿ ëÿâ è ãîðíèÿ äåñåí úãúë íà ÷åðòåæà (ðèñ.3). Òåçè êîîðäèíàòè çàäàâàò â ðåàëíè åäèíèöè ìàêñèìàëíèòå ãðàíèöè íà îáåêòà, êîéòî å èçîáðàçåí íà ÷åðòåæà. Êîîðäèíàòèòå íà òî÷êèòå, îïðåäåëÿùè ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè íà ÷åðòåæà ñúùî çàäàâàò â ðåàëíè åäèíèöè åëåìåíòèòå íà èçîáðàçÿâàíèÿ îáåêò. Ïî òàêúâ íà÷èí â ìîäåëà ñå ñúõðàíÿâàò ðåàëíèòå ðàçìåðè íà îáåêòà è âñè÷êè îðàçìåðÿâàíèÿ è èç­÷èñëåíèÿ èìàò ðåàëíè ñòîéíîñòè. Ïðè âèçóàëèçàöèÿ íà åêðàíà íà äèñïëåÿ èëè ïðè èç÷åðòàâàíå âúðõó õàðòèÿ ñèñòåìàòà àâòîìàòè÷íî èçâúðøâà òðàíñôîðìàöèîí­íî ïðåîáðàçóâàíå íà ðåàëíèòå êîîðäèíàòè â êîîðäèíàòèòå íà ãðàôè÷íîòî óñòðîé­ñòâî, êàòî ïðè òîâà ñúõðàíÿâà ñúîòíîøåíèÿòà ìåæäó ÷åðòîæíîòî ïðîñòðàíñòâî è ãîëåìèíàòà íà ïëîñêîñòòà íà óñòðîéñòâîòî.

Ðèñ.3 ×åðòîæíà îáëàñò

:.c.:Ïðîçîðåö

Ïðîçîðåö - òîâà å ïðàâîúãúëíà ÷àñò îò ÷åðòîæíàòà îáëàñò, êîÿòî ñå èçîáðàçÿâà â äàäåí ìîìåíò íà åêðàíà íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé.

:.c.:Èçãëåäè

Èçãëåäè - òîâà ñà íàèìåíóâàíè ïðîçîðöè, êîèòî ìîãàò äà ñå âèçóàëèçèðàò íà åêðàíà íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé ÷ðåç óêàçâàíå íà òåõíèòå èìåíà.

:.c.:Ëóïà

Ëóïà - òîâà å ôóíêöèÿòà çà çàäàâàíå íà ïðîçîðåö. ×ðåç íåÿ ìîæå äà ñå óãîëåìÿ­âà èëè íàìàëÿâà âèäèìàòà âúðõó åêðàíà ÷àñò îò ÷åðòåæà. Ïðîçîðåö îáèêíîâåíî ñå çàäàâà, êàòî ñå ïîñî÷âàò êîîðäèíàòèòå íà ïðàâîúãúëíà îáëàñò íà åêðàíà íà äèñïëåÿ èëè íîâ ìàùàá çà âèçóàëèçàöèÿ íà íÿêîÿ îáëàñò îò ÷åðòåæà.

:.c.:Äâèæåíèå íà ëóïà

Àêî åêðàíà ñå ðàçãëåæäà êàòî ëóïà, ÷ðåç êîÿòî ñå íàáëþäàâàò ÷àñòè îò ÷åðòåæà, òî äâèæåíèå íà ëóïà å ôóíêöèÿòà, ÷ðåç êîÿòî òàçè ëóïà ñå ìåñòè óñïîðåäíî íà ÷åðòåæà. Ïðè äâèæåíèåòî íà ëóïàòà ìàùàáúò, ñ êîÿòî ñå âèçóàëèçèðà ÷åðòåæà ñå çàïàçâà.

:.c.:Ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò

Ôèçè÷åñêàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò îïðåäåëÿ êîëè÷åñòâîòî äåòàéëè, êîèòî ìîãàò äà ñå èçîáðàçÿâàò è çàâèñè îò èçïîëçâàíèòå ãðàôè÷íè óñòðîéñòâà. Çà òàáëå­òà è ïëîòåðà ðàçðåøàâàùàòà ñïîñîáíîñò ñå èçìåðâà ñ êîëè÷åñòâîòî òî÷êè íà ñàí­òèìåòúð, à íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé ñ áðîÿ òî÷êè ïî îñòà õ è ïî îñòà y íà åêðàíà. Òàáëåòíàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò îïðåäåëÿ òî÷íîñòòà, ñ êîÿòî ìîãàò äà ñå ïî­ñî÷âàò íàé-áëèçêèòå òî÷êè. Ïëîòåðíàòà è äèñïëåéíàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò îïðåäåëÿò êà÷åñòâîòî íà ÷åðòåæà. Ôèçè÷åñêàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò èìà çíà­÷åíèå ñàìî çà ðàáîòàòà ñ êîíêðåòíî óñòðîéñòâî, íî íå âëèÿå íà òî÷íîñòòà íà âúò­ðåøíèÿ ìîäåë.

Ëîãè÷åñêàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò ìîæå äà ñå íàïðàâè ðàçëè÷íà îò ôèçè÷åñ­êàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò íà óñòðîéñòâàòà ÷ðåç ñðåäñòâàòà íà ñèñòåìàòà. Âúâåæäàíèòå êîîðäèíàòè íà òî÷êè âèíàãè (îñâåí àêî íå ñå çàäàäàò ÿâíî îò êëàâèà­òóðàòà) ùå áúäàò ðàâíè íà êîîðäèíàòèòå íà íàé-áëèçêàòà òî÷êà îò çàäàäåíàòà ïðà­âîúãúëíà òî÷êîâà ìðåæà, êîÿòî îïðåäåëÿ ëîãè÷åñêàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò. Òå­çè êîîðäèíàòè ñå âíàñÿò âúâ âúòðåøíèÿ ìîäåë è òå ñà ñúâúðøåíî íåçàâèñèìè îò ôèçè÷åñêàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò íà óñòðîéñòâàòà. Ñ ïîìîùòà íà òî÷êîâà ìðå­æà íàïðèìåð ìîæå äà ñå ïðàâÿò îêðúæíîñòè ñ ðàçñòîÿíèå ìåæäó öåíòðîâåòå 1 ñàíòèìåòúð. Çà öåëòà å äîñòàòú÷íî äà ñå íàïðàâè òî÷êîâà ìðåæà ñ ðàçñòîÿíèå ìåæ­äó òî÷êèòå 1 ñàíòèìåòúð.

.c.6. ÂÕÎÄÅÍ ÅÇÈÊ ÍÀ ÌîíîÃÐÀÔ

Âñè÷êè âõîäíè äàííè íà ÌîíîÃÐÀÔ ñå ïîä÷èíÿâàò íà ìíîæåñòâî êëàñèôè­êàöèîííè, ñåìàíòè÷íè è ñèíòàêòè÷íè ïðàâèëà, êîèòî ïðåäñòàâëÿâàò âõîäíèÿ åçèê íà ñèñòåìàòà.

Âõîäíèÿò åçèê íà ÌîíîÃÐÀÔ ëîãè÷åñêè å ðåàëèçèðàí íà òðè íèâà:

 êîìàíäè;

 îáåêòè;

 ïàðàìåòðè.

Íèâîòî íà êîìàíäèòå îïðåäåëÿ ôóíêöèÿòà íà ñèñòåìàòà, íèâîòî íà îáåêòèòå îïðåäåëÿ îáåêòà íà òàçè ôóíêöèÿ, à íèâîòî íà ïàðàìåòðèòå îñèãóðÿâà íåîáõîäèìè­òå äîïúëíèòåëíè äàííè çà èçïúëíåíèåòî íà êîìàíäèòå. Òúé êàòî íèâîòî íà ïàðà­ìåòðèòå ñå äîñòèãà ÷ðåç íèâîòî íà êîìàíäèòå, òî òîâà íèâî èìà ñìèñúë ñàìî â êîí­òåêñòà íà òåêóùàòà êîìàíäà.

×ðåç êîìàíäèòå ñå îñúùåñòâÿâà äîñòúïà äî ôóíêöèèòå íà ÌîíîÃÐÀÔ. Èçáîðúò íà îïðåäåëåíà êîìàíäà îçíà÷àâà àêòèâèðàíå íà ñúîòâåòíàòà ôóíêöèÿ íà ñèñòåìàòà. Ñëåä èçïúëíåíèå íà ôóíêöèÿòà ñå ïîëó÷àâà êîíêðåòåí ðåçóëòàò, êîéòî ñå èçîáðà­çÿâà íà åêðàíà íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé.

Êîìàíäèòå íà ÌîíîÃÐÀÔ ñà ãðóïèðàíè â ðàçëè÷íè òåìàòè÷íî îáîñîáåíè ìåíþ­òà. Äîñòúïúò äî òÿõ ñå îñúùåñòâÿâà ÷ðåç ãëàâíîòî ìåíþ íà ñèñòåìàòà, êîåòî ñòîè âúâ âúðõà íà éåðàðõèÿòà îò ìåíþòà. Äâèæåíèåòî íàäîëó ïî éåðàðõèÿòà ñå îñúùå­ñòâÿâà ÷ðåç èçáîð íà ñúîòâåòíî ïîäìåíþ. Íàé-äîëíî íèâî â éåðàðõèÿòà ïðåäñòàâ­ëÿâà èçïúëíèìàòà êîìàíäà.

:.c.:Îáåêòè

Îïåðàòîðúò èìà âúçìîæíîñò äà èçáåðå îáåêò (îáåêòè) íà èçïúëíÿâàíàòà ôóíê­öèÿ îò âñè÷êè åëåìåíòè, íàìèðàùè ñå íà åêðàíà íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé, êîèòî âëè­çàò â ñúñòàâà íà òåêóùèÿ ñëîé. Èçáîðúò íà åëåìåíòè èëè íà ìíîæåñòâîòî îò åëå­ìåíòè ñå îñúùåñòâÿâà ïî ñëåäíèòå íà÷èíè:

 ÷ðåç ïîñî÷âàíå íà îáåêòà ñ êóðñîðà çà èçáîð. Îáåêòúò ñå ñ÷èòà çà èçáðàí, àêî ÷àñò îò íåãî å ðàçïîëîæåíî íà äâå òî÷êè ðàçñòîÿíèå îò ïîñî÷åíàòà ñ êóðñîðà òî÷êà;

 ÷ðåç ïîñî÷âàíå íà îáåêòà àâòîìàòè÷íî ñå èçáèðàò âñè÷êè ñâúðçàíè ñ íåãî ïîñðåäñòâîì îáùè òî÷êè îáåêòè;

 ÷ðåç îãðàæäàíå íà îáåêòèòå ñ ïðàâîúãúëíèê èëè îêðúæíîñò.  çàâèñèìîñò îò çàäàäåíèÿ ðåæèì îáåêòèòå ñå ñ÷èòàò çà èçáðàíè, àêî ñå íàìèðàò íàïúëíî èëè ÷àñòè÷íî â çàäàäåíàòà îáëàñò;

 ÷ðåç ïîñî÷âàíå íà èìåòî íà îáåêòà îò ìåíþ (àêî îáåêòúò å íàèìåíóâàí);

 ÷ðåç çàäàâàíå ïîñðåäñòâîì êëàâèàòóðàòà íà ëîãè÷åñêî óñëîâèå, íà êîåòî òðÿáâà äà îòãîâîðÿò ïîëåòàòà íà àñîöèèðàíèòå äàííè íà îáåêòèòå.

Ñëåä èçáîðà íà îáåêòà (îáåêòèòå) ñèñòåìàòà ìàðêèðà èçáðàíèòå îáåêòè íà åêðà­íà. Îïåðàòîðúò èìà âúçìîæíîñò äà ïîòâúðäè èçáîðà, äà ñå îòêàæå îò íåãî èëè äà íàïðàâè íÿêàêâè êîðåêöèè.  ïîñëåäíèÿ ñëó÷àé îò íåãî ñå èñêà äà íàïðàâè íîâ èç­áîð. Àêî íîâîèçáðàíèòå îáåêòè ñà áèëè ìàðêèðàíè, òî òå ñå èçêëþ÷âàò îò ìíî­æåñòâîòî íà èçáðàíèòå îáåêòè.  ïðîòèâåí ñëó÷àé òå ñå âêëþ÷âàò â íåãî.

Èçáðàíèÿò îáåêò (îáåêòè) ñòàâà òåêóù è îñòàâà òàêúâ äî íîâ èçáîð íà îáåêò. Ïðåäè ñëåäâàùèÿ èçáîð, òåêóùèòå îáåêòè ñå ìàðêèðàò è îò îïåðàòîðà îòíîâî ñå èñêà äà ïîòâúðäè ïðåäëîæåíèòå îáåêòè ïî ïðåìúë÷àâàíå, äà ñå îòêàæå îò òÿõ èëè äà ñå íàïðàâè êîðåêöèÿ.

:.c.:Ïàðàìåòðè

Ïàðàìåòðèòå - òîâà ñà íåîáõîäèìèòå äîïúëíèòåëíè äàííè çà èçïúëíåíèå íà êîìàíäèòå. Ïàðàìåòðèòå íà êîìàíäèòå ìîãàò äà ñå ðàçäåëÿò íà ñëåäíèòå êëàñîâå:

 êîîðäèíàòè íà òî÷êè;

 ÷èñëови ñòîéíîñòè;

 ëèíåéíè âåëè÷èíè (âåêòîðè);

 úãëîâè âåëè÷èíè;

 òåêñò;

 ìîäèôèêàòîðè;

 èìåíóâàíè îáåêòè è ôàéëîâå.

Êîîðäèíàòèòå íà òî÷êè ñå âúâåæäàò ÷ðåç ìèøêà èëè ÷ðåç êëàâèàòóðàòà. Âúâåæ­äàíåòî ñ ìèøêà å ïî-ïðèîðèòåòíî è å àêòèâèðàíî ïî ïðåìúë÷àâàíå. Ïðåâêëþ÷âà­íåòî êúì âúâåæäàíå ñ êëàâèàòóðàòà ñòàâà ÷ðåç íàòèñêàíå íà êëàâèø .

::.c.::Êîîðäèíàòè íà òî÷êè

 çàâèñèìîñò îò ñúùåñòâóâàùèòå â ñèñòåìàòà óñòðîéñòâà çà âõîä è â çàâèñè­ìîñò îò æåëàíèåòî íà îïåðàòîðà, êîîðäèíàòèòå íà òî÷êèòå îò ÷åðòîæíàòà îáëàñò ìîãàò äà áúäàò çàäàäåíè ïî ñëåäíèòå íà÷èíè:

Ïîëîæåíèåòî íà òî÷êà ìîæå äà áúäå çàäàäåíî ñ ÷èñëåíè ñòîéíîñòè íà êîîðäè­íàòèòå ïî îñèòå x è y ïî îòíîøåíèå íà íà÷àëîòî íà êîîðäèíàòíàòà ñèñòåìà íà ÷åðòîæíàòà îáëàñò. ×èñëåíèòå ñòîéíîñòè ñå âúâåæäàò îò êëàâèàòóðàòà âúâ âèä íà ðåàëíè ÷èñëà, ðàçäåëåíè ñúñ çàïåòàéêà èëè èíòåðâàë.

3.751 7.255 - çàäàâà ñå òî÷êà ñ àáñîëþòíè êîîðäèíàòè õ = 3.751, y = 7.255.

Îòíîñèòåëíèòå êîîðäèíàòè îïðåäåëÿò ïîëîæåíèåòî íà òî÷êàòà, ñïðÿìî ñïåöèàë­íî äåôèíèðàíà îòïðàâíà òî÷êà èëè ñïðÿìî äîëíèÿ ëÿâ úãúë íà òåêóùèÿ ïðîçîðåö âúâ âèä íà íàðàñòâàíå ïî êîîðäèíàòíèòå îñè. Îòíîñèòåëíèòå êîîðäèíàòè ñå âúâåæäàò îò êëàâèàòóðàòà êàòî äâîéêà ðåàëíè ÷èñëà ïðåäõîæäàíè îò ñèìâîëà @ (ñïðÿìî ïîñëåäíî âúâåäåíàòà òî÷êà), * (ñïðÿìî ñïåöèàëíî äåôèíèðàíà îòíîñèòåëíà òî÷êà) èëè $ (ñïðÿìî äîëíèÿ ëÿâ úãúë íà òåêóùèÿ ïðîçîðåö).

Ïîñëåäíà òî÷êà å (10,6);

âúâåæäàìå @2.5, -1.3;

ðåçóëòàò - çàäàäåíà å òî÷êà ñ àáñîëþòíè êîîðäèíàòè â ÷åðòîæíàòà îáëàñò

Ïîëîæåíèåòî íà òî÷êàòà â îòíîñèòåëíè êîîðäèíàòè ìîæå ñúùî òàêà äà ñå çàäà­äå è ÷ðåç äúëæèíàòà íà âåêòîðà, îïðåäåëÿù îòìåñòâàíåòî ñïðÿìî ïîñëåäíàòà òî÷êà è úãúëà, êîéòî òîé ñêëþ÷âà ñ àáñöèñíàòà îñ x (ò.å. â ïîëÿðíè êîîðäèíàòè).

@4.625 < 30.5

êúäåòî äúëæèíàòà íà âåêòîðà å 4.625, à úãúëúò â ãðàäóñè - 30.5.

Çàäàâàíåòî íà îòíîñèòåëíè êîîðäèíàòè ñàìî ñúñ ñèìâîëà @ áåç ÷èñëåíè ñòîé­íîñòè ïîâòàðÿ âúâåæäàíåòî íà ïîñëåäíàòà òî÷êà, ò.å. ïîëîæåíèåòî ñå îïðåäåëÿ êà­òî ÷å ëè å âúâåäåíî íóëåâî íàðàñòâàíå: @0,0.

Êîîðäèíàòèòå íà òî÷êè ìîãàò äà ñå îòíàñÿò ñïðÿìî òåêóùàòà ëîêàëíà êîîðäè­íàòíà ñèñòåìà (ËÊÑ), àêî ïðåäè âúâåæäàíåòî íà ÷èñëîâèòå ñòîéíîñòè íà àáñöèñàòà è îðäèíàòà îò êëàâèàòóðàòà ñå âúâåäå çíàêà ^. Íàïðèìåð, àêî îïåðàòîðúò âúâåäå: ^384.57,843.11, òîâà îçíà÷àâà, ÷å êîîðäèíàòèòå 384.57 è 843.11 ñà èç÷èñëåíè ñïðÿìî òåêóùàòà ËÊÑ.

Àêî å íåîáõîäèìî äà ñå óêàæå òî÷êà, êîÿòî çàåäíî ñ ïðåäèøíàòà âúâåäåíà òî÷êà äà îáðàçóâà îòñå÷êà, êîÿòî å óñïîðåäíà íà íÿêîÿ îò êîîðäèíàòíèòå îñè íà ËÊÑ, òî íà ìÿñòîòî íà Y êîîðäèíàòà ñå çàïèñâà #. Íàïðèìåð çà äà ñå ïîñòðîè ëèíèÿ óñïî­ðåäíà íà àáñöèñíàòà îñ íà ËÊÑ è èìàùà äúëæèíà 15 ìåòðà è 87 ñàíòèìåòðà íà âúïðîñà "Âòîðà òî÷êà?" îïåðàòîðúò òðÿáâà äà îòãîâîðè ^15.87,#.

4. ×ðåç âúâåæäàíå íà àðèòìåòè÷íè èçðàçè.

Àáñîëþòíèòå è îòíîñèòåëíèòå êîîðäèíàòè íà òî÷êè ìîãàò äà ñå çàäàâàò ÷ðåç àðèòìåòè÷íè èçðàçè, ñúäúðæàùè àáñîëþòíè ñòîéíîñòè èëè äåôèíèðàíè ïðîìåíëè­âè. Ñèñòåìàòà èç÷èñëÿâà àðèòìåòè÷íèÿ èçðàç è âúâåæäà íåãîâàòà ñòîéíîñò êàòî õ èëè y êîîðäèíàòà íà òî÷êàòà.

a*cos(x+0.57), (x^2+y^2)

sqrt(x^2+y^2), @r2pnt

@a+5,0

Âúâåæäàíåòî íà êîîðäèíàòè íà òî÷êè ìîæå äà ñå îñúùåñòâÿâà îò óñòðîéñòâî çà âúâåæäàíå íà ãðàôè÷íà èíôîðìàöèÿ (òàáëåò, ìèøêà). Ïðåìåñòâàéêè ñ ðúêà ïîñî÷­âàùîòî ïðèñïîñîáëåíèå, îïåðàòîðúò åäíîâðåìåííî ïðåäèçâèêâà è ïðåìåñòâàíå íà êóðñîðà âúðõó åêðàíà íà äèñïëåÿ. Ïðè íàòèñêàíå íà êëàâèøà "âõîä" ñå îñúùåñò­âÿâà âúâåæäàíå íà êîîðäèíàòèòå íà òî÷êàòà, âúðõó êîÿòî â òîçè ìîìåíò å ðàçïî­ëîæåí ãðàôè÷íèÿ êóðñîð.

Êóðñîðúò íà åêðàíà íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé ìîæå äà ñå äâèæè, êàòî ñå èçïîëçâàò ñúîòâåòíèòå ôóíêöèîíàëíè êëàâèøè, îçíà÷àâàùè ïîñîêàòà íà äâèæåíèå íà êóðñî­ðà: ñòðåëêà (íàãîðå, íàäîëó, íàäÿñíî, íàëÿâî), Home (íàãîðå è íàëÿâî), End (íàäîëó è íàëÿâî), PgUp (íàãîðå è íàäÿñíî), PgDn (íàäîëó è íàäÿñíî). Ïðè îòñúñòâèå íà ãðàôè÷íè âõîäíè óñòðîéñòâà òîâà å åäèíñòâåíèÿò íà÷èí çà èçáîð íà íåîáõîäèìàòà òî÷êà íà åêðàíà. Êóðñîðúò íà åêðàíà ñå äâèæè ïî ìðåæà îò òî÷êè, ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó êîèòî çàâèñè îò ðàçðåøàâàùàòà ñïîñîáíîñò íà åêðàíà.

Ñ ïîìîùòà íà êîìàíäàòà "Ìðåæà" ìîæå äà ñå âèçóàëèçèðà ñïîìàãàòåëíà ìðåæà îò òî÷êè íà åêðàíà. Òàçè ìðåæà íå å ÷àñò îò ÷åðòåæà, íå ñå âíàñÿ âúâ ôàéëà ñ ÷åð­òåæà è íå ñå èç÷åðòàâà îò ïëîòåðà. Ïðè íàëè÷èå íà ìðåæà èçáîðà íà òî÷êè ñå èçâúðøâà ñàìî îò òî÷êèòå íà ìðåæàòà (ò.å. êîîðäèíàòèòå âèíàãè ñå çàêðúãëÿò äî ôèêñèðàíàòà ñòîéíîñò íà íàé-áëèçêàòà òî÷êà îò ìðåæàòà). Ðàçðåøàâàùàòà ñïîñîá­íîñò íà òî÷êîâàòà ìðåæà ñå çàäàâà êàòî ïàðàìåòúð íà êîìàíäàòà çà èç÷åðòàâàíå íà ìðåæà è ñå ðàçëè÷àâà îò ðàçðåøàâàùàòà ñïîñîáíîñò íà åêðàíà. Ðàçñòîÿíèåòî ìåæ­äó òî÷êèòå ïî äâåòå îñè ìîæå äà å ðàçëè÷íî.

Òî÷êà ìîæå äà ñå çàäàäå ïî îòíîøåíèåòî é êúì âå÷å ñúùåñòâóâàùè ãðàôè÷íè îáåêòè.  òîçè ñëó÷àé êúì òåêóùèÿ âèä êóðñîð ñå äîáàâÿ ìàëúê ïðàâîúãúëíèê, êîå­òî îçíà÷àâà, ÷å ùå áúäå âúâåäåíà íå ïîñî÷åíàòà îò êóðñîðà òî÷êà, à ïîäõîäÿùàòà çà èçáðàíèÿ íà÷èí òî÷êà. Íà÷èíèòå çà çàäàâàíå íà òî÷êè ñå îïðåäåëÿò ÷ðåç äèàëî­ãîâ ïðîçîðåö ïîêàçàí íà ðèñ. 4.  ñèñòåìàòà ñúùåñòâóâàò ñëåäíèòå íà÷èíè çà çàäà­âàíå íà òàêèâà òî÷êè:

 òî÷êà íà åëåìåíòà, êîéòî å íàé-áëèçî äî êóðñîðà. Íà òîçè åëåìåíò (ëèíèÿ, äúãà, îêðúæíîñò è ò.í.) ñå èçáèðà òî÷êà, äî êîÿòî ðàçñòîÿíèåòî îò òåêóùîòî ïîëîæåíèå íà êóðñîðà å íàé-ìàëêî;

 êðàéíà òî÷êà íà ïîñî÷åí åëåìåíò. Èçáèðà ñå íàé-áëèçêàòà äî êóðñîðà êðàéíà òî÷êà;

 ñðåäíà òî÷êà íà ïîñî÷åí åëåìåíò. Èçáèðà ñå ñðåäíàòà òî÷êà íà íàé-áëèçêàòà ëèíèÿ èëè äúãà èëè öåíòúðà íà íàé-áëèçêàòà îêðúæíîñò;

 öåíòúð íà äúãà èëè îêðúæíîñò. Ïîñî÷âà ñå äúãà èëè îêðúæíîñò è ñå èçáèðà öåí òúðà íà äúãàòà èëè îêðúæíîñòòà;

 ïðåñå÷íà òî÷êà íà äâà åëåìåíòà;

 áàçîâà (íà÷àëíà) òî÷êà íà ãðóïà.  ïðîèçâîëíà ãðóïà, ñúñòîÿùà ñå îò ãðàôè÷­íè åëåìåíòè, ïðè ïúðâîíà÷àëíîòî ïîñòðîÿâàíå ñå çàäàâà áàçîâà òî÷êà, êîÿòî ïðåäñòàâëÿâà íà÷àëî íà ãðóïàòà è å íåîáõîäèìà çà ïðèêðåïâàíå íà ãðóïàòà êúì çàäàäåíî ìÿñòî íà ÷åðòåæà. Ïðè çàäàâàíå íà òî÷êè ïî òîçè íà÷èí ñå èç­áèðà áàçîâàòà òî÷êà íà íàé-áëèçêàòà äî êóðñîðà ãðóïà. Âúðõó åêðàíà áàçîâè­òå òî÷êè íà ãðóïèòå ñå îçíà÷àâàò ñ ìàëêî êðúñò÷å (èçáîðíî);

 êðàéíà òî÷êà â ãðóïà. Èçáèðà ñå íàé-áëèçêàòà êðàéíà òî÷êà îò ãðóïàòà, â ÷åðòîæíîòî ïðîñòðàíñòâî íà êîÿòî ñå íàìèðà ãðàôè÷íèÿ êóðñîð;

Ðèñ.4. Ìåòîä çà èçáîð íà òî÷êà

 òî÷êè íà îñèòå íà äúãà èëè îêðúæíîñò, êîèòî ðàçäåëÿò åëåìåíòà íà êâàäðàí­òè. Èçáèðà ñå êðàéíàòà òî÷êà íà êâàäðàíòà, â êîéòî ñå íàìèðà êóðñîðà;

 òî÷êè íà äîïèðàòåëíèòå. Èçáèðà ñå òî÷êà íà îêðúæíîñòòà, êîÿòî å íàé-áëèçî äî òåêóùîòî ïîëîæåíèå íà êóðñîðà, ïðåç êîÿòî ìîæå äà ñå ïðåêàðà äîïèðà­òåëíà îò ïîñëåäíî âúâåäåíàòà òî÷êà;

 òî÷êà íà ïåðïåíäèêóëÿð. Èçáèðà ñå òî÷êàòà, êîÿòî å íàé-áëèçêà äî òåêóùîòî ïîëîæåíèå íà êóðñîðà è å ðàçïîëîæåíà íà ïåðïåíäèêóëÿðà êúì òåêóùàòà ëèíèÿ, ñïóñíàò îò ïîñëåäíî âúâåäåíàòà òî÷êà;

 îðòîãîíàëíà íà îñèòå. Âúâåäåíàòà òî÷êà ñå òðàíñôîðìèðà òàêà, ÷å õ èëè y êîîðäèíàòàòà é äà ñúâïàäà ñ òàçè íà ïîñëåäíî âúâåäåíàòà òî÷êà, â çàâèñèìîñò îò òîâà â êîå íàïðàâëåíèå íàðàñòâàíåòî íà êîîðäèíàòèòå å ïî-ìàëêî;

 òî÷êà âúðõó óñïîðåäíà ïðàâà. Èçáèðà ñå òî÷êàòà, êîÿòî å íàé-áëèçêà äî òåêó­ùîòî ïîëîæåíèå íà êóðñîðà è å ðàçïîëîæåíà íà âúîáðàæàåìà ïðàâà, óñïî­ðåäíà íà òåêóùàòà ïðàâà è ìèíàâàùà ïðåç ïîñëåäíî âúâåäåíàòà òî÷êà;

 ðàáîòíà òî÷êà. Èçáèðà ñå ïðåäâàðèòåëíî îïðåäåëåíàòà òî÷êà ÷ðåç áóòîíà "Ïîñî÷è ðàá.ò." èëè ñ êîîðäèíàòè âúâåäåíè â ïîëåòî “Ðàáîòíà òî÷êà”;

 òî÷êà ïî ïîñîêà íà òåêóùàòà ëèíèÿ. Èçáèðà ñå òî÷êàòà, êîÿòî ëåæè âúðõó ïðîäúëæåíèåòî íà òåêóùàòà ëèíèÿ è å íàé-áëèçî äî êóðñîðà;

 òî÷êà, ëåæàùà âúðõó ðàìîòî íà úãúë ñúñ ñòîéíîñò ðàâíà íà àêòèâíèÿ úãúë è äðóãî ðàìî òåêóùàòà ëèíèÿ è íàìèðàùà ñå íàé-áëèçî äî êóðñîðà.

Ïðèìåðè çà çàäàâàíå íà òî÷êè ïî îòíîøåíèå íà ñúùåñòâóâàùè ãðàôè÷íè îáåê­òè ñà ïîêàçàíè íà ðèñ.5.

::.c.::×èñëîâè ñòîéíîñòè

Ïðè çàäàâàíå íà ðàçëè÷íè ïàðàìåòðè íà ãðàôè÷íè åëåìåíòè, ãðóïè è äð. âúç­íèêâà íåîáõîäèìîñò çà âúâåæäàíå íà ÷èñëåíè ñòîéíîñòè íà òåçè ïàðàìåòðè îò êëàâèàòóðàòà.  ñèñòåìàòà ñå èçïîëçâàò ñëåäíèòå âõîäíè ñèìâîëè çà çàäàâàíå íà ÷èñëåíè ñòîéíîñòè:

+ - 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 . Å å

×èñëàòà ìîãàò äà áúäàò öåëè è ðåàëíè. Ðàçäåëèòåëèòå íà ÷èñëàòà ñå îïðåäåëÿò îò ôîðìàòà íà êîìàíäàòà (êàòî ïðàâèëî, ÷èñëåíèòå ñòîéíîñòè, çàäàäåíè ïîñëåäî­âàòåëíî, ñå ðàçäåëÿò ñúñ çàïåòàéêè).

Ðèñ.5. Ïðèìåðè çà çàäàâàíå íà òî÷êè

Ðåàëíèòå ÷èñëà ìîãàò äà ñå çàäàâàò ïî ñëåäíèòå íà÷èíè:

 â äåñåòè÷åí ôîðìàò. ×èñëîòî ñå çàäàâà êàòî c.d, êúäåòî ñ å öÿëàòà ÷àñò, à d - äðîáíàòà;

 â ïëàâàù ôîðìàò. ×èñëîòî ñå çàäàâà êàòî mE+p, êúäåòî m e ìàíòèñàòà íà ÷èñëîòî, à ð - ïîðÿäúêúò. Ñèìâîëúò Å ìîæå äà ñå èçïèøå ñ ãîëåìè è ìàëêè áóêâè íà ëàòèíèöà èëè íà êèðèëèöà;

 êàòî ðàçñòîÿíèå ìåæäó äâå óêàçàíè òî÷êè;

 êàòî ñòîéíîñò íà ïðîìåíëèâà èëè ôîðìóëà íàïèñàíà íà åçèêà íà ÌîíîÃÐÀÔ.

::.c.::Ëèíåéíè âåëè÷èíè (âåêòîðè)

Çà çàäàâàíå íà ëèíåéíà âåëè÷èíà (âåêòîð) ìîãàò äà ñå èçïîëçâàò êëàâèàòóðàòà è ãðàôè÷íèòå óñòðîéñòâà çà âõîä. È â äâàòà ñëó÷àÿ å íåîáõîäèìî äà ñå âúâåäàò êîîðäèíàòèòå íà äâå òî÷êè: íà íà÷àëîòî è íàêðàÿ íà âåêòîðà.

::.c.::Úãëîâè âåëè÷èíè

Ðàçìåðíîñòòà íà úãëîâèòå âåëè÷èíè â ñèñòåìàòà ñå çàäàâà â ãðàäóñè. Àêî úãúëúò ñå îò÷èòà â ïîñîêà ïðîòèâíà íà äâèæåíèåòî íà ÷àñîâíèêîâàòà ñòðåëêà, òîé èìà ïîëîæèòåëíà ñòîéíîñò è îòðèöàòåëíà â ïðîòèâíèÿ ñëó÷àé.

×èñëîâèòå ñòîéíîñòè íà úãëîâèòå âåëè÷èíè ìîãàò äà ñå çàäàâàò îò êëàâèàòóðàòà èëè ÷ðåç ãðàôè÷íè óñòðîéñòâà çà âõîä.  ïîñëåäíèÿ ñëó÷àé ñå ïîñî÷âàò òðè òî÷êè (âúðõà íà úãúëà è ïî åäíà òî÷êà îò ðàìåíàòà íà úãúëà).

Ôîðìàòúò íà çàäàâàíå íà úãëîâèòå âåëè÷èíè îò êëàâèàòóðàòà å ñëåäíèÿò:

÷èñëî Îà ÷èñëî ÎÌ ÷èñëî ÎÑ,

êúäåòî:

Îà å îçíà÷åíèå çà ãðàäóñè è ìîæå äà áúäå åäèí îò ñëåäíèòå ñèìâîëè:  (ãîðíî êðúã÷å), d, ã èëè ä (ïîñëåäíèòå äâà ñèìâîëà ñà íà êèðèëèöà);

ÎÑ å îçíà÷åíèå çà ñåêóíäè è ìîæå äà áúäå åäèí îò ñëåäíèòå ñèìâîëè: êàâè÷êè ("), ñ èëè ö (ïîñëåäíèòå äâà ñèìâîëà ñà íà êèðèëèöà).

::.c.::Òåêñò

Çà îïðåäåëÿíå íà àòðèáóòèòå íà ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè èëè èçïúëíåíèå íà íàä­ïèñè íà ÷åðòåæèòå âúçíèêâà íåîáõîäèìîñò îò âúâåæäàíå íà ñèìâîëíà (òåêñòîâà) èíôîðìàöèÿ. Òåêñòîâèòå äàííè ìîãàò äà áúäàò âúâåäåíè îò áóêâåíî-öèôðîâàòà êëàâèàòóðà è äà âêëþ÷âàò ñèìâîëè íà êèðèëèöà è ëàòèíèöà, öèôðè è ñïåöèàëíè ñèìâîëè.

::.c.::Ñúîòíîøåíèÿ

Ñúîòíîøåíèÿòà ïðåäîñòàâÿò íà îïåðàòîðà âúçìîæíîñò çà ïðîìÿíà íà ìàùàáà íà ãðàôè÷íèòå îáåêòè (åëåìåíòèòå, ãðóïèòå è ò.í.). Ñúùåñòâóâàò ÷åòèðè íà÷èíà íà çàäàâàíå íà ñúîòíîøåíèÿ:

 ÷èñëî:÷èñëî;

 ÷èñëî:âåêòîð;

 âåêòîð:÷èñëî;

 âåêòîð:âåêòîð.

×èñëîòî è äâóåòî÷èåòî ñå çàäàâàò îò êëàâèàòóðàòà, à âåêòîðúò - ÷ðåç ãðàôè÷íèÿ êóðñîð.

Ïî òàêúâ íà÷èí ñúîòíîøåíèÿòà çàäàâàò ðåàëíî ÷èñëî, êîåòî îïðåäåëÿ ãîëåìèíà­òà íà ïðîìÿíàòà íà ðàçìåðèòå íà ïîñî÷åíèÿ ãðàôè÷åí îáåêò.

::.c.::Ìîäèôèêàòîðè

Ïî-ãîëÿìà ÷àñò îò êîìàíäèòå ðàáîòÿò â èíòåðàêòèâåí ðåæèì, ò.å. ïðåäîñòàâÿò íà îïåðàòîðà âúçìîæíîñò çà èçáîð íà âàðèàíòà íà èçïúëíåíèå. Çà îñúùåñòâÿâàíå íà òîçè èçáîð ñúùåñòâóâàò ñïåöèàëíè ìîäèôèêàòîðè çà àëòåðíàòèâåí îòãîâîð íà âúïðîñèòå íà ñèñòåìàòà. Îáùè çà âñè÷êè êîìàíäè ñà ñëåäíèòå ìîäèôèêàòîðè:

 äà - ïîòâúðæäåíèå íà ïðåäëîæåíà àëòåðíàòèâà èëè çàïèòâàíå;

 íå - îòêàç îò ïðåäëîæåíèÿ âàðèàíò íà èçïúëíåíèå íà êîìàíäà èëè îïåðàöèÿ.

::.c.::Èìåíà íà îáåêòè è ôàéëîâå

 ÌîíîÃÐÀÔ ñúùåñòâóâàò òèïîâå äàííè, êîèòî ìîãàò ìíîãîêðàòíî äà ñå èçïîë­çâàò çà ïîñòðîÿâàíå íà ÷åðòåæè. Òåçè äàííè ñå ñúõðàíÿâàò íà âúíøíè ôàéëîâå è ñå èçâèêâàò çà óïîòðåáà ïî èìå. Èìåòî ñå ïðèñâîÿâà ïî âðåìå íà ñúçäàâàíå íà ôàéëà. Òî ñå ñúñòîè îò áóêâåíî-öèôðîâè ñèìâîëè, êîèòî ñå èçïîëçâàò çà ñúñòà­âÿíå íà èìåíà íà ôàéëîâå â îïåðàöèîííàòà ñèñòåìà.

.c.7. ÐÀÁÎÒÀ Ñ ÌîíîÃÐÀÔ

ÌîíîÃÐÀÔ îñúùåñòâÿâà âçàèìîäåéñòâèå ñ îïåðàòîðà â èíòåðàêòèâåí ðåæèì âúâ âèä íà äèàëîã. Íà âñåêè åòàï îò äèàëîãà ñèñòåìàòà ïðåäëàãà íà îïåðàòîðà ìåíþ è ñúîòâåòíî ñúîáùåíèå, êîíêðåòèçèðàùî íåîáõîäèìîòî äåéñòâèå èëè òèïà íà âõîäíèòå äàííè çàåäíî ñúñ ñòîéíîñòèòå èì ïî ïðåìúë÷àâàíå. Îïåðàòîðúò èìà âúçìîæíîñò äà èçáåðå æåëàíàòà ôóíêöèÿ, äà âúâåäå íåîáõîäèìèòå âõîäíè äàííè èëè äà ñå ñúãëàñè ñ ïðåäëàãàíàòà ñòîéíîñò ïî ïðåìúë÷àâàíå.

:.c.:Èçáîð íà åëåìåíò îò ìåíþ

Èçáîðúò íà åëåìåíò îò ìåíþ å åäíà îò íàé-÷åñòî ñðåùàíèòå îïåðàöèè, êîèòî îïåðàòîðúò èçïúëíÿâà ïî âðåìå íà ðàáîòà ñúñ ñèñòåìàòà ÌîíîÃÐÀÔ. Òàçè îïåðà­öèÿ âèíàãè å ïðåäøåñòâàíà îò âèçóàëèçàöèÿ íà ñúîòâåòíî ïîäêàíâàùî ñúîáùåíèå. Åëåìåíòèòå îò ðåäà ñ èêîíè ìîãàò äà ñå èçáèðàò ïî âñÿêî âðåìå îò äèàëîãà ñúñ ñèñòåìàòà áåç äà å íåîáõîäèìî ñúîòâåòíî ïîäêàíâàùî ñúîáùåíèå.

:.c.:Èçáîð íà êîìàíäè

Èçáîðúò íà èñêàíàòà êîìàíäà ñå îñúùåñòâÿâà ïî ñëåäíèòå íà÷èíè:

 ÷ðåç ïîñî÷âàíå íà êîìàíäàòà îò ìåíþòî ñ ïîìîùòà íà êóðñîðà èëè íà òàá­ëåòà;

 ÷ðåç èçïîëçâàíå íà ñïåöèôè÷íèòå ôóíêöèîíàëíè êëàâèøè çà óïðàâëÿâàùèòå êîìàíäè (Ïðèëîæåíèå 2);

 ÷ðåç èçïîëçâàíå íà êîìáèíàöèÿ îò êîíòðîëíèòå êëþ÷îâå (Alt è Ctrl) è ñèì­âîëíèòå êëàâèøè çà ÷åñòî èçïîëçâàíèòå êîìàíäè (Ïðèëîæåíèå 2).

Ñëåä èçáîð íà êîìàíäàòà îïåðàòîðúò òðÿáâà äà âúâåäå ñúîòâåòíèòå ïàðàìåòðè, íåîáõîäèìè çà èçïúëíåíèåòî é. Íà âñåêè åòàï îò âúâåæäàíåòî íà ïàðàìåòðèòå òîé ìîæå äà ñå îòêàæå îò èçïúëíåíèåòî íà êîìàíäàòà ÷ðåç êîíòðîëíèÿ êëþ÷ <Åsc> èëè ÷ðåç êîìàíäàòà "Êðàé". Ïðåõîä êúì äðóãà êîìàíäà ñå äîïóñêà ñàìî ñëåä îòêàç îò òåêóùàòà êîìàíäà. Èçêëþ÷åíèå ïðåäñòàâëÿâàò êîìàíäèòå îò ðåäà ñ èêîíè, èçìå­íÿùè ðåæèìèòå íà ðàáîòàòà íà ñèñòåìàòà, íà÷èíèòå çà ïîñî÷âàíå íà òî÷êà, ïàðà­ìåòðèòå ïî ïðåìúë÷àâàíå è ïîëó÷àâàíåòî íà èíôîðìàöèÿ è ïîìîù îò ñèñòåìàòà.  òåçè ñëó÷àè ñëåä èçïúëíåíèå íà ñúîòâåòíèòå êîìàíäè, íåçàâúðøåíàòà êîìàíäà îò­íîâî ïðîäúëæàâà ñâîåòî èçïúëíåíèå.

Ñëåä èçïúëíåíèå íà âñÿêà êîìàíäà íà åêðàíà íà äèñïëåÿ ñå èçâåæäà ñúîòâåòíèÿ ðåçóëòàò. Ïðè ãðåøêà èëè ïîëó÷àâàíå íà íåæåëàòåëåí ðåçóëòàò, îïåðàòîðúò ìîæå äà âúçñòàíîâè ñúñòîÿíèåòî íà ÷åðòåæà ïðåäè èçïúëíåíèåòî íà ïîñëåäíàòà ôóíê­öèÿ, èçïîëçâàéêè êîìàíäàòà "Íàçàä".

Çà ïîâòîðåíèå íà ïîñëåäíàòà êîìàíäà ìîæå äà ñå íàòèñíå áóòîíà , à çà ìíîãîêðàòíî ïîâòîðåíèå íà êîìàíäàòà - áóòîíà . Ìíîãîêðàòíîòî èçïúëíåíèå ñå ïðåêúñâà ñ èëè ñ íàòèñêàíå íà áóòîíà êðàé .

:.c.:Èçáîð íà ãðàôè÷íè îáåêòè

Èçáîð íà ãðàôè÷íè îáåêòè å íåîáõîäèì ïðè èçïúëíåíèå íà ìíîãî ôóíêöèè (âúðòåíå, èçòðèâàíå, òðàíñôîðìàöèÿ è äð.).  ïðîöåñà íà ðàáîòà âèíàãè ñúùåñ­òâóâà åäíî ìíîæåñòâî ãðàôè÷íè åëåìåíòè, êîèòî ñà áèëè èçáèðàíè çà ïîñëåäåí ïúò. Òîâà ìíîæåñòâî ùå íàðè÷àìå òåêóùî ìíîæåñòâî. Ñëåä ïîñòðîåíèå íà ãðàôè­÷åí åëåìåíò àâòîìàòè÷íî ñå ñúçäàâà òåêóùîòî ìíîæåñòâî, åäèíñòâåíèÿò åëåìåíò íà êîåòî å ïîñòðîåíèÿ åëåìåíò.

 íà÷àëîòî íà âñåêè èçáîð ñå ìàðêèðàò âñè÷êè åëåìåíòè îò òåêóùîòî ìíîæåñò­âî. Îïåðàòîðúò èìà ñëåäíèòå âúçìîæíîñòè:

1. Äà ñå ñúãëàñè ñ ïðåäëîæåíîòî ìíîæåñòâî, êàòî íàòèñíå äåñíèÿ áóòîí íà ìèøêàòà èëè áóòîíà . Ñ òîâà òåêóùîòî ìíîæåñòâî åëåìåíòè ñå ðàç­ìàðêèðà è èçáîðúò íà ãðàôè÷íè îáåêòè çàâúðøâà.

2. Äà âíåñå íÿêîè èçìåíåíèÿ â òåêóùîòî ìíîæåñòâî, êàòî äîáàâè íîâè åëå­ìåíòè èëè äà îñòðàíè åëåìåíòè îò íåãî.

3. Äà ñå îòêàæå îò òåêóùîòî ìíîæåñòâî è äà îñúùåñòâè èçáîðà íà ãðàôè÷íè îáåêòè îòíà÷àëî. Òîâà ñå ïîñòèãà ÷ðåç íàòèñêàíå íà áóòîíà èëè ÷ðåç “èçòåãëÿíå” íà êóðñîðà ïðè íàòèñíàò äåñåí áóòîí íà ìèøêàòà.

Âúâ âñåêè åäèí ìîìåíò îò ïðîöåñà íà èçáîð îïåðàòîðúò ìîæå äà íàòèñíå èêî­íàòà çà èçáîð èëè “äà èçòåãëè” êóðñîðà ïðè íàòèñíàò ëÿâ áóòîí íà ìèøêàòà è äà ïðîìåíè ïàðàìåòðèòå çà èçáîð ÷ðåç äèàëîãîâèÿ ïðîçîðåö ïîêàçàí íà ðèñ.6.

Ðèñ.6. Ïàðàìåòðè çà èçáîð

Ïàðàìåòðèòå çà èçáîð ñà îáåäèíåíè â òðè ãðóïè: ìåòîä çà èçáîð, êðèòåðèè çà èçáîð è îáåêòè íà èçáîð.

Ðàçëè÷íèòå ìåòîäè çà èçáîð èìàò ñëåäíèÿ ñìèñúë:

 Ïîñî÷âàíå - èçáèðà ñå òîçè åëåìåíòí îò ÷åðòåæà, ÷àñò îò êîéòî å íàé-áëèçî äî êóðñîðà;

 Ñâúðçàíè ëèíèè - èçáèðàò ñå âñè÷êè åëåìåíòè, êîèòî èìàò îáùè êðàéíè òî÷­êè ñ ïîñî÷åíèÿ åëåìåíò.;

 Ïðàâîúãúëíèê - èçáèðàò ñå âñè÷êè åëåìåíòè, êîèòî ïîïàäàò â ïðàâîúãúëíèêà, óêàçàí ÷ðåç êóðñîð ïðàâîúãúëíèê;

 Îêðúæíîñò - èçáèðàò ñå âñè÷êè åëåìåíòè, êîèòî ïîïàäàò â îêðúæíîñòòà, óêàçàíà ÷ðåç êóðñîð îêðúæíîñò;

 Ïî èìå - èçáèðàò ñå âñè÷êè åëåìåíòè, êîèòî èìàò èçáðàíîòî èìå;

 Ïî óñëîâèå - èçáèðàò ñå âñè÷êè åëåìåíòè, êîèòî èìàò àñîöèèðàíè äàííè, îòãîâàðÿùè íà çàäàäåíèòå óñëîâèÿ.

Àêî ìåòîäúò çà èçáîð å "Ïðàâîúãúëíèê" èëè "Îêðúæíîñò", îò çíà÷åíèå å è êðè­òåðèÿ çà èçáîð. ×ðåç íåãî ñå îïðåäåëÿ êîãà äàäåí îáåêò ñå ñ÷èòà çà èçáðàí â çàâè­ñèìîñò îò îòíîøåíèåòî ìó ñïðÿìî âúòðåøíîñòòà è êîíòóðà íà çàãðàæäàùèÿ îáåêò.

 Èçöÿëî âúòðå - èçáèðàò ñå ñàìî òåçè åëåìåíòè, êîèòî ñà ðàçïîëîæåíè èç­öÿëî â óêàçàíèÿ ïðàâîúãúëíèê èëè îêðúæíîñò;

 ×àñòè÷íî âúòðå - èçáèðàò ñå âñè÷êè åëåìåíòè, êîèòî ïîïàäàò íàïúëíî èëè ÷àñòè÷íî â óêàçàíèÿ ïðàâîúãúëíèê èëè îêðúæíîñò;

 Ïðåñå÷åíèòå - èçáèðàò ñå òåçè åëåìåíòè, êîèòî ïðåñè÷àò êîíòóðà íà óêàçà­íèÿ ïðàâîúãúëíèê èëè îêðúæíîñò.

Îáåêòèòå íà èçáîðà ìîãàò äà ñå îïðåäåëÿò êàòî ñå ôèêñèðà òåõíèÿ òèï è òåõ­íèòå íåãåîìåòðè÷íè àòðèáóòè.

Íàïðèìåð, àêî èçáåðåì àêòèâåí åëåìåíò - "Äúãà", òèï íà ëèíèÿ - "Òúíêà", öâÿò - "ñèí" íà ìåòîä íà èçáîð ùå ñå ïîäëàãàò ñàìî äúãèòå ñ òúíêà ëèíèÿ è ñèí öâÿò. Ñëåä îñúùåñòâÿâàíå íà èçáîðà, ïàðàìåòðèòå âðúùàò ïúðâîíà÷àëíèòå ñè ñòîé­íîñòè.

Àêî íÿêîé åëåìåíò ïðèíàäëåæè íà êîíòóð íà ùðèõîâêà, çàåäíî ñ íåãî ñå ìàð­êèðà è ïðèíàäëåæàùàòà ìó ùðèõîâêà.

Èòåðàòèâíî ñå ïîâòàðÿ ïðîöåäóðàòà çà èçáîð íà îáåêò äî äîñòèãàíå íà æåëàíîòî ìíîæåñòâî îò ãðàôè÷íè åëåìåíòè.

:.c.:Èçáîð íà ôàéëîâå

Ìíîãî îò îáåêòèòå, ñ êîèòî îïåðèðà ÌîíîÃÐÀÔ êàòî ÷åðòåæè, ãðóïè, ñëîåâå è ò.í. ñå ñúõðàíÿâàò â áàçàòà äàííè íà ñèñòåìàòà âúâ âèä íà ôàéëîâå. Çà ïî-äîáðî ñòðóêòóðèðàíå òåçè ôàéëîâå ìîãàò äà ñå îáåäèíÿâàò â ðàçëè÷íè êàòàëîçè, è òàêà äà ñå ñúçäàâàò áèáëèîòåêè îò îáåêòè. ÌîíîÃÐÀÔ ïðåäîñòàâÿ âúçìîæíîñòè çà áúðçî ïðèäâèæâàíå íàãîðå è íàäîëó ïî äúðâîâèäíàòà ñòðóêòóðà íà òåçè êàòàëîçè ÷ðåç ñòàíäàðòíèÿ ïðîçîðåö çà âúâåæäàíå èìå íà ôàéë, ïîêàçàí íà ðèñ.7.

Ðèñ.7. Èçáîð íà ôàéë

.c. 8. ÌÅÍÞ “ÔÀÉË”

 ìåíþ “Ôàéë” ñà âêëþ÷åíè ñëåäíèòå ôóíêöèè:

:.c.:Íîâ ÷åðòåæ

Ïîñðåäñòâîì ôóíêöèÿ "Íîâ ÷åðòåæ", îïåðàòîðúò ìîæå äà çàïî÷íå ðàáîòà íàä íîâ ÷åðòåæ. Ñèñòåìàòà èçèñêâà èìåòî íà ÷åðòåæà ÷ðåç ñòàíäàðòåí äèàëîãîâ ïðîçî­ðåö çà èçáîð íà ôàéë è ñúîáùåíèå:

"Âúâåäåòå èìå íà ôàéë":

Èìåòî íà ÷åðòåæà òðÿáâà äà îòãîâàðÿ íà èçèñêâàíèÿòà íà îïåðàöèîííàòà ñèñòå­ìà çà èìå íà ôàéë, òúé êàòî â êðàÿ íà ñåàíñà ÷åðòåæúò òðÿáâà äà áúäå ñúõðàíåí â ãðàôè÷íàòà áàçà äàííè êàòî ôàéë ñúñ ñúùîòî èìå è ðàçøèðåíèå ÐÑÒ.

Ñèñòåìàòà òúðñè â ãðàôè÷íàòà áàçà äàííè ôàéë ñúñ ñúùîòî èìå. Àêî òàêúâ ôàéë áúäå íàìåðåí, çàäàâà âúïðîñ:

"Äà èçòðèÿ ëè ñòàðèÿ ôàéë?"

 îáëàñòòà íà ÷åðòåæà ñå âèçóàëèçèðà ìåíþ îò äâà åëåìåíòà "äà" è "íå". Àêî îïåðàòîðúò èçáåðå "äà" ñòàðèÿò ôàéë íå ñå èçòðèâà, çàùîòî ñúîáùåíèåòî å ñàìî ïðåäóïðåäèòåëíî.  ïðîòèâåí ñëó÷àé ñèñòåìàòà îòíîâî èçäàâà ñúîáùåíèå:

Ñëåä âúâåæäàíå èìåòî íà ôàéë ñèñòåìàòà âèçóàëèçèðà äèàëîãîâèÿ ïðîçîðåö, ïîêàçàí íà ðèñ.8.

Ðèñ.8. Ïàðàìåòðè íà íîâ ÷åðòåæ

Ïîëåòî “Èìå íà ÷åðòåæ” å çàïúëíåíî ñ óêàçàíîòî èìå íà íîâèÿ ÷åðòåæ è íå ìîæå äà ñå èçìåíÿ.  ïîëåòàòà “Íà÷àëíà òî÷êà” è “Äèàãîíàëíà òî÷êà” ñå âúâåæ­äàò êîîðäèíàòèòå íà äâåòå äèàãîíàëíè òî÷êè íà ÷åðòîæíàòà îáëàñò. ×ðåç ïîëåòî “Ìåðíè åäèíèöè” ñå èçáèðàò ìåðíèòå åäèíèöè íà ÷åðòåæà. Ìåðíàòà åäèíèöà "Ïî ñúîòíîøåíèå" ñå óêàçâà êàòî ÷èñëî, êîåòî ïîêàçâà íà êîëêî ñàíòèìåòðè ñå ðàâíÿ­âà ìåðíàòà åäèíèöà, ñ êîÿòî îïåðàòîðúò èñêà äà ðàáîòè.

Ñèñòåìàòà ïðåäëàãà ÷åðòîæíî ïðîñòðàíñòâî ïî ïðåìúë÷àâàíå ñ ãîëåìèíà ðàâíà íà ÷åðòîæíàòà îáëàñò íà ãðàôè÷íèÿ åêðàí.

:.c.:Ñòàð ÷åðòåæ

Èçáîðúò íà òàçè ôóíêöèÿ äàâà âúçìîæíîñò çà ïðîäúëæàâàíå íà ðàáîòàòà âúðõó èçáðàí ÷åðòåæ îò ãðàôè÷íàòà áàçà.  îáëàñòòà íà ÷åðòåæà ñå âèçóàëèçèðà ñòàíäàð­òåí äèàëîãîâ ïðîçîðåö çà èçáîð íà ôàéë ñ ðàçøèðåíèå ÐÑÒ.

Àêî áúäå èçáðàíà ôóíêöèÿ "Ñòàð ÷åðòåæ" â êðàÿ íà ñåàíñà ñ íÿêîé ÷åðòåæ, ñèñòåìàòà èçäàâà ñúîáùåíèå:

"Äà ñå çàïàçè ëè òåêóùèÿ ÷åðòåæ?"

 îáëàñòòà íà ïðîìåíëèâîòî ìåíþ ñå âèçóàëèçèðà ìåíþ îò äâà åëåìåíòà: "äà" è "íå".

Ñëåä êàòî îïåðàòîðúò ðåøè ñúäáàòà íà òåêóùèÿ ÷åðòåæ, ðàáîòàòà íà ôóíêöèÿòà "Ñòàð ÷åðòåæ" ïðîäúëæàâà ïî îïèñàíèÿ ïî-ãîðå íà÷èí.

:.C.:Çàïèñâàíå íà ÷åðòåæ

Ôóíêöèèòå "Çàïèøè" è "Çàïèøè êàòî..." ñà ïðåäíàçíà÷åíè çà çàïàçâàíå íà öåëèÿ ÷åðòåæ âúâ ôàéë íà âúíøåí íîñèòåë.

Ôóíêöèÿòà "Çàïèøè" çàïèñâà òåêóùèÿ ÷åðòåæ âúâ ôàéë ñ íåãîâîòî èìå áåç íèêàêúâ äèàëîã.

Ñëåä èçáîðà íà ôóíêöèÿòà "Çàïèøè êàòî...", íà åêðàíà ñå ïîÿâÿâà ñòàíäàðòåí äèàëîãîâ ïðîçîðåö çà âúâåæäàíå íà ôàéë è ñå èçïèñâà ñúîáùåíèå:

"Âúâåäåòå èìå íà ôàéë"

Ñëåä êàòî áúäå âúâåäåíî èìå íà ôàéë, öåëèÿò ÷åðòåæ ñå ñúõðàíÿâà âúâ ôàéë ñ èìå <âúâåäåíî èìå íà ôàéë>.PCT. Ðàáîòàòà íàä çàïèñàíèÿ ïî òàêúâ íà÷èí ÷åðòåæ ìîæå äà áúäå ïðîäúëæåíà è ñëåä èçïúëíåíèå íà ôóíêöèÿòà.

:.C.:Èçâåæäàíå íà ÷åðòåæ íà ïëîòåð

ÌîíîÃÐÀÔ ïðåäîñòàâÿ âúçìîæíîñò çà èçâåæäàíå íà ÷åðòåæè íà ïëîòåð èëè íà ïðèíòåð.

Âèäúò íà ïëîòåðà èëè íà ïðèíòåðà, íà êîéòî ùå ñå èçâåæäà ÷åðòåæúò, ñå îïðå­äåëÿ ïðè êîíôèãóðèðàíåòî íà îïåðàöèîííàòà ñèñòåìà. Êîìàíäèòå çà óïðàâëåíèå íà ïëîòåðà/ïðèíòåðà, êîèòî îñèãóðÿâàò èç÷åðòàâàíåòî íà ÷åðòåæà, ñå çàïèñâàò âúâ ôàéë ñ ðàçøèðåíèå PLT èëè ñå ïîäàâàò íàïðàâî êúì ïëîòåðà. Ïîäàâàíåòî íà êî­ìàíäèòå îò ôàéëà êúì ïëîòåðà ìîæå äà ñå èçâúðøâà ÷ðåç ñèñòåìíèòå êîìàíäè PRINT èëè COPY.  ñëó÷àèòå, êîãàòî ÷åðòåæúò ñå èçâåæäà âúðõó ïðèíòåð êîìàíäà­òà COPY ñå èçïîëçâà ñ êëþ÷  (íàïðèìåð COPY DRAWING.PLT LPT1/B).

Ôóíêöèèòå çà èçâåæäàíå íà ÷åðòåæà èëè ÷àñòè îò íåãî ñà îáåäèíåíè â ìåíþ "Ïðèíò", êîåòî ñúäúðæà ñëåäíèòå êîìàíäè:

Äèàëîãúò ñ îïåðàòîðà, ïðîâåæäàí âúâ âñÿêà ôóíêöèÿ çà èç÷åðòàâàíå ñå ïðî­âåæäà íà îñíîâàòà íà ñòàíäàðòíèÿ äèàëîãîâ ïðîçîðåö çà ïå÷àò “Print”. ×ðåç íåãî ñå îïðåäåëÿ äàëè ïå÷àòàíåòî ùå áúäå äèðåêòíî èëè âúâ ôàéë.

Àêî ñå âêëþ÷è ôëàãà “Print to file”, òî ÌîíîÃÐÀÔ èçâåæäà ñòàíäàðòåí äèàëîãîâ ïðîçîðåö çà âúâåæäàíå èìå íà ôàéë ñúñ çàãëàâèå:

"Âúâåäåòå èìå íà ôàéë"

Âúâåæäà ñå èìåòî íà ôàéëà, â êîéòî ùå ñå çàïèøàò êîìàíäèòå çà ïëîòåðà, îñè­ãóðÿâàùè èç÷åðòàâàíåòî.

Îòãîâàðÿ ñå "äà" èëè "íå". Àêî ùå ñå óêàçâà ìÿñòîòî íà ÷åðòåæà âúðõó ïëîòåðà, ñèñòåìàòà âèçóàëèçèðà ïðàâîúãúëíèê ñ ðàçìåðèòå íà ÷åðòîæíàòà ïëîñêîñò íà ïëî­òåðà è èçâåæäà ñëåäíèòå äâå ñúîáùåíèÿ:

Âúâåæäàò ñå äâå äèàãîíàëíè òî÷êè íà ïðàâîúãúëíèêà âúðõó ïëîòåðà â ñàíòè­ìåòðè, êîèòî îïðåäåëÿò îáëàñòòà, êúäåòî ùå áúäå ðàçïîëîæåí ÷åðòåæà èëè ÷àñò îò íåãî.

Àêî íå ñå óêàçâà ìÿñòîòî íà ÷åðòåæà âúðõó ïëîòåðà, äèàëîãúò ïðîäúëæàâà òàêà:

"Ìàùàáåí êîåôèöèåíò?"

Âúâåæäà ñå ðåàëíî ÷èñëî, êîåòî óêàçâà ìàùàáà íà ìåðíèòå åäèíèöè íà ÷åðòîæ­íîòî ïðîñòðàíñòâî êúì 1 ñàíòèìåòúð. Âúâåäåíèÿò êîåôèöèåíò ñå èçïîëçâà çà îïðå­äåëÿíå íà ìàùàáà, ñ êîéòî ùå ñå èçìåíè ãîëåìèíàòà íà åëåìåíòèòå íà ÷åðòåæà ïðåäè äà ñå èç÷åðòàÿò âúðõó õàðòèÿòà íà ïëîòåðà. Òîçè íà÷èí íà ðàáîòà ñå èçïîë­çâà, êîãàòî ïðåäâàðèòåëíî ñå çíàå ãîëåìèíàòà íà ÷åðòîæíîòî ïðîñòðàíñòâî íà ÷åð­òåæà è ñúîòíîøåíèåòî ìó ñ ãîëåìèíàòà íà ïëîòåðíàòà ïîâúðõíîñò.

Ñëåä âúâåæäàíå íà ìàùàáíèÿ êîåôèöèåíò, ÌîíîÃÐÀÔ âèçóàëèçèðà ïðàâîúãúë­íèê ñ ðàçìåðèòå íà ÷åðòîæíàòà ïëîñêîñò íà ïëîòåðà è ïðàâîúãúëíèê, ïîêàçâàù ìÿñòîòî, êúäåòî ùå ñå ðàçïîëîæè ÷åðòåæà. Îïåðàòîðúò èìà âúçìîæíîñò äà èçìåíè ðàçïîëîæåíèåòî íà ÷åðòåæà âúðõó õàðòèÿòà, àêî îòãîâîðè îòðèöàòåëíî íà ñúîáùå­íòèåòî:

"Ïîòâúðäåòå ðàçïîëîæåíèåòî íà ÷åðòåæà"

Íîâîòî ðàçïîëîæåíèå íà ÷åðòåæà ñå îïðåäåëÿ ÷ðåç çàäàâàíå äâåòå òî÷êè íà âåê­òîðà íà ïðèäâèæâàíå ñëåä ñúîáùåíèÿòà:

:.C.:Öÿëîñòåí ÷åðòåæ

Èç÷åðòàâà ñå öåëèÿ òåêóù ÷åðòåæ, êàòî ñå âçèìàò âñè÷êè ãðàôè÷íè îáåêòè â íåãî è ñå ïðîâåæäà ñàìî îáùèÿ äèàëîã.

:.C.:×åðòåæ íà ñëîé

Èç÷åðòàâà ñàìî åäèí ñëîé îò ÷åðòåæà. Ñèñòåìàòà èçâåæäà ìåíþ, ñúäúðæàùî âñè÷êè ñëîåâå íà ÷åðòåæà è ïîäêàíâàùî ñúîáùåíèå: "Âúâåäåòå èìå íà ãðó­ïà/ñëîé/".

Èçáèðà ñå èìå íà ñëîÿ, êîéòî òðÿáâà äà ñå èç÷åðòàå. Ñëåä òîâà ñèñòåìàòà ïðî­äúëæàâà äèàëîãà ñ îáùàòà çà âñè÷êè ôóíêöèè çà èç÷åðòàâàíå ÷àñò.

:.C.:×åðòåæ íà èçãëåä

Èç÷åðòàâà âñè÷êè ÷àñòè îò ÷åðòåæà, êîèòî ñå íàìèðàò â ãðàíèöèòå íà íàèìåíó­âàí èçãëåä. Ñèñòåìàòà èçâåæäà ìåíþ, ñúäúðæàùî âñè÷êè èçãëåäè íà ÷åðòåæà è ïîäêàíâàùî ñúîáùåíèå:

Èçáèðà ñå èìå íà èçãëåäà, êîéòî òðÿáâà äà ñå èç÷åðòàå, è ñå ïðîäúëæàâà ñ îá­ùèÿ äèàëîã.

:.C.:×åðòåæ íà ìíîæåñòâî

Èç÷åðòàâà ñå ìíîæåñòâî îò èçáðàíè ãðàôè÷íè îáåêòè íà ÷åðòåæà. Îáåêòèòå çà èç÷åðòàâàíå ñå èçáèðàò ïî ñòàíäàðòíèÿ íà÷èí çà èçáîð íà îáåêòè. Ñëåä ïîòâúðæ­äàâàíå íà ìàðêèðàíèòå îò ñèñòåìàòà ãðàôè÷íè îáåêòè, äèàëîãúò ñ îïåðàòîðà ïðî­äúëæàâà ïî îáùèÿ çà âñè÷êè ôóíêöèè çà èç÷åðòàâàíå íà÷èí.

:.C.:Êîïèå íà åêðàíà

Èç÷åðòàâàò ñå âñè÷êè ãðàôè÷íè îáåêòè íà ÷åðòåæà, êîèòî ñå íàìèðàò âúðõó åêðàíà â ìîìåíòà íà èçïúëíåíèåòî íà òàçè êîìàíäà. Îíåçè ãðàôè÷íè îáåêòè, êîè­òî ñà èçîáðàçåíè ÷àñòè÷íî íà åêðàíà ñå èç÷åðòàâàò âúðõó ïëîòåðà ñúùî ÷àñòè÷íî.

Äèàëîãúò ñ îïåðàòîðà ñúäúðæà ñàìî îáùàòà çà âñè÷êè ôóíêöèè çà èç÷åðòàâàíå ÷àñò.

:.c.:Èçõîä

Ôóíêöèÿòà "Èçõîä" çàâúðøâà ðàáîòàòà íà ñèñòåìàòà. Ïðè íåéíèÿ èçáîð ñèñòå­ìàòà ïèòà äàëè å íåîáõîäèìî äà ñå çàïàçè òåêóùèÿ ÷åðòåæ. Îïåðàòîðúò îòãîâàðÿ ñ "äà" èëè "íå". Ñëåä êàòî ñå çàïàçè òåêóùèÿ ÷åðòåæ (àêî å áèëî îòãîâîðåíî ñ "äà") óïðàâëåíèåòî ñå âðúùà â îïåðàöèîííàòà ñèñòåìà.

.c.9. ÐÅÄ Ñ ÈÊÎÍÈ

Ðåäúò ñ èêîíè ñå èçïîëçâà çà àêòèâèðàíå íà íÿêîè ÷åñòî èçïîëçâàíè ôóíêöèè. Åäíà ÷àñò îò òÿõ ñà èçáèðàåìè è ïî âðåìå íà èçïúëíåíèå íà äðóãà ôóíêöèÿ, êàòî òîâà ïðåäèçâèêâà ïðåêúñâàíå íà òåêóùî èçïúëíÿâàíàòà ôóíêöèÿ. Òàêà îïåðàòîðúò ìîæå äà èçìåíè íÿêîè äàííè èëè ïàðàìåòðè, êîèòî âëèÿÿò íà ïî-íàòàòúøíàòà ðàáîòà íà òåêóùàòà ôóíêöèÿ. Ñëåä èçïúëíåíèåòî íà òàêàâà ôóíêöèÿ, óïðàâëåíèåòî îòíîâî ñå âðúùà â ïðåêúñíàòàòà ôóíêöèÿ.

 ðåäà ñ èêîíè ñà âêëþ÷åíè ñà âêëþ÷åíè ñëåäíèòå ôóíêöèè:

Ïúðâèòå äâàíàäåñåò (12) ôóíêöèè äóáëèðàò ñúîòâåòíèòå ôóíêöèè îò ìåíþòà íà ñèñòåìàòà. Îñòàíàëèòå òðèíàäåñåò (13) ìîãàò äà ïðåêúñâàò èçïúëíåíèåòî íà òåêó­ùèòå ôóíêöèè è ñà îïèñàíè ïî-äîëó.

:.c.: Òî÷êà

Ôóíêöèÿòà "Òî÷êà" ïðåäíàçíà÷åíà çà èçìåíåíèå íà ìåòîäà çà âúâåæäàíå íà òî÷­êà. Òÿ ìîæå äà áúäå èçâèêâàíà â ïðîöåñà íà âúâåæäàíå íà ïàðàìåòðèòå íåîáõîäè­ìè, çà èçïúëíåíèå íà êîÿ äà å äðóãà ôóíêöèÿ íà ñèñòåìàòà (íàïðèìåð ôóíêöèÿòà "Ëèíèÿ"), çà äà áúäå èçìåíåí âðåìåííî ìåòîäúò çà âúâåæäàíå íà òî÷êà. Èçáðàíèÿò ìåòîä å âàëèäåí ñàìî çà êîíêðåòíàòà òî÷êà, êîÿòî ñå èñêà â òîçè ìîìåíò. Ñëåä èç­áîðà íà òî÷êà, ñèñòåìàòà àâòîìàòè÷íî âúçñòàíîâÿâà ìåòîäà çà èçáîð ïî ïðåìúë÷à­âàíå. Ïðè èçâèêâàíåòî íà òàçè ôóíêöèÿ â îáëàñòòà íà ÷åðòåæà ñå âèçóàëèçèðà äèàëîãîâ ïðîçîðåö çà èçáèðàíå ìåòîäà çà âúâåæäàíå íà òî÷êà, (ïîêàçàí íà ðèñ.9.)

Ðèñ.9. Ìåòîä çà èçáîð íà òî÷êà

Ñìèñúëúò íà îòäåëíèòå ìåòîäè çà âúâåæäàíå íà òî÷êè å îáÿñíåí â ãëàâà 6.

Ïîëåòàòà îò ëÿâîòî êàðå íà äèàëîãîâèÿ ïðîçîðåö èìàò ñëåäíîòî çíà÷åíèå:

 Ìåòîä çà òî÷êà ïî ïðåìúë÷àâàíå - èìà ñúùèÿ ñìèñúë, êàêòî ìåòîäèòå çà èç­áîð íà òî÷êà îò äÿñíîòî êàðå, ñ òàçè ðàçëèêà, ÷å óñòàíîâåíèÿ ïî òîçè íà÷èí ìåòîä çà òî÷êè å âàëèäåí íå ñàìî çà âúâåæäàíåòî íà ñëåäâàùàòà òî÷êà, à ñå ïðåâðúùà â ìåòîä çà âúâåæäàíå íà òî÷êè ïî ïðåìúë÷àâàíå äî ñëåäâàùîòî ìó èçìåíåíèå;

 Îðòî ðåæèì - ñëåä âêëþ÷âàíåòî íà îðòî ðåæèì âñè÷êè âúâåäåíè òî÷êè ùå ñå òðàíñôîðìèðàò îò ñèñòåìàòà òàêà, ÷å ïðàâàòà îïðåäåëåíà îò äâåòå ïîñëåä­íè òî÷êè äà áúäå óñïîðåäíà íà õ èëè y êîîðäèíàòà îñ â çàâèñèìîñò îò òîâà â êîå íàïðàâëåíèå èçìåíåíèåòî íà êîîðäèíàòèòå íà âòîðàòà òî÷êà ñïðÿìî ïúð­âàòà å ïî-ìàëêî. Òîçè ðåæèì ñå ðàçëè÷àâà îò ìåòîäà íà èçáîð íà òî÷êè "Îðòî íà îñèòå" ïî òîâà, ÷å òîé ìîæå äà ñå èçïîëçâà è â êîìáèíàöèÿ ñ äðóã ìåòîä çà èçáîð íà òî÷êà. Íàïðèìåð àêî òî÷êàòà å ïîñî÷åíà êàòî êðàéíà, ñèñ­òåìàòà íàé-íàïðåä íàìèðà íàé-áëèçêàòà êðàéíà òî÷êà è ïîñëå òðàíñôîðìèðà íåéíèòå êîîðäèíàòè â ñìèñúëà íà "Îðòî ðåæèì";

 Ðàáîòíà òî÷êà - ïðåäíàçíà÷åí å çà óñòàíîâÿâàíå íà òî÷êà, îòíîñèòåëíî êîÿ­òî ìîãàò äà ñå çàäàâàò ñëåäâàùèòå òî÷êè (àêî ñå èçïîëçâà êîíñòðóêöèÿòà *x,y). Àêî ñå èçïîëçâà ïîëåòî çà âúâåæäàíå, òî êîîðäèíàòèòå íà òî÷êàòà ñå èç­ïèñâàò ðú÷íî. Àêî ñå íàòèñíå áóòîíà “Ïîñî÷è ðàáîòíà òî÷êà”, äèàëîãîâèÿ ïðîçîðåö èç÷åçâà è îïåðàòîðúò òðÿáâà äà ïîñî÷è òî÷êà îò ÷åðòåæà, êîÿòî äà ñå èçïîëçâà êàòî ðàáîòíà. Ñëåä òîâà îòíîâî ñå ïîêàçâà äèàëîãîâèÿ ïðîçîðåö, à êîîðäèíàòèòå íà ïîñî÷åíàòà òî÷êà ñå èçîáðàçÿâàò â ïîëåòî “Ðàáîòíà òî÷­êà”;

 Äîñòúï äî òî÷êè - àêî òîçè ôëàã å âêëþ÷åí, òî çà îïåðàòîðà ñà äîñòúïíè âñè÷êè êðàéíè òî÷êè îò âñè÷êè âèçóàëèçèðàíè ñëîåâå. Àêî ðåæèìúò å èç­êëþ÷åí, òîãàâà ñà äîñòúïíè ñàìî òî÷êèòå îò òåêóùèÿ ñëîé;

:.c.: Ìðåæà

Ìðåæàòà ïðåäñòàâëÿâà ìíîæåñòâî îò òî÷êè, îïðåäåëÿùè ïî óêàçàíèå íà îïåðà­òîðà ëîãè÷åñêàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò íà åêðàíà.  ÷àñòíîñò ìðåæàòà ìîæå äà ñúâïàäà ñ òî÷êèòå, îïðåäåëÿùè ôèçè÷åñêàòà ðàçðåøàâàùà ñïîñîáíîñò íà óñòðîé­ñòâîòî. Çà ïî-ãîëÿìî óäîáñòâî ñå ïðåäîñòàâÿ âúçìîæíîñò çà âèçóàëèçàöèÿ ñàìî íà ÷àñò îò òî÷êèòå íà ìðåæàòà.

Êîìàíäàòà "Ìðåæà" âêëþ÷âà è èçêëþ÷âà ïðàâîúãúëíàòà òî÷êîâà ìðåæà àëòåðíà­òèâíî. Êîãàòî ìðåæàòà å âêëþ÷åíà, òî÷êèòå, êîèòî ñå âúâåæäàò â ñèñòåìàòà ïî ìå­òîä "Óêàçàíà" èìàò êîîðäèíàòè, ñúâïàäàùè ñ òåçè íà íàé-áëèçêà äî êóðñîðà òî÷êà îò ìðåæàòà. Äèàëîãúò, êîéòî ñå ïðîâåæäà ïðè çàäàâàíå ïàðàìåòðèòå íà ìðåæàòà, å ñëåäíèÿ:

"Óêàæåòå òî÷êà âúðõó ìðåæàòà"

Îïðåäåëÿ ñå òî÷êà, êîÿòî ùå ëåæè âúðõó òî÷êîâàòà ìðåæà è ùå îïðåäåëÿ íåé­íàòà öåíòðîâêà.

Íåîáõîäèìî å äà ñå âúâåäàò äâå ðåàëíè ÷èñëà, êîèòî äà óêàçâàò ðàçñòîÿíèÿòà ìåæäó òî÷êèòå îò ìðåæàòà ïî îñèòå x è y â ïîòðåáèòåëñêè åäèíèöè.

Êîãàòî ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó òî÷êèòå å ìàëêî, òî ìîæå äà ñå âêëþ÷è âèçóàëè­çàöèÿ ïðåç íÿêîëêî òî÷êè. Ïî òàêúâ íà÷èí ñå óâåëè÷àâà ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó âèäè­ìèòå òî÷êè, íî êóðñîðúò ñå äâèæè ïî âñè÷êè òî÷êè îò ìðåæàòà (êàêòî âèäèìè, òàêà è íåâèäèìè). Òîâà ñå çàäàâà ñ ïîìîùòà íà ôóíêöèÿòà "Ïàðàìåòðè". Ñëåä èç­áîðà é ñèñòåìàòà âèçóàëèçèðà äèàëîãîâ ïðîçîðåö ñ äâà ïàðàìåòúðà: "Áðîé íåâèäè­ìè òî÷êè" è “Úãúë íà íàêëîíà íà ìðåæàòà”.

Òðÿáâà äà ñå âúâåäå öÿëî ÷èñëî, êîåòî óêàçâà ïðåç êîëêî òî÷êè äà ñå âèçóàëè­çèðàò òî÷êèòå îò ìðåæàòà.  ÷àñòíîñò, àêî âúâåäåíîòî ÷èñëî å äîñòàòú÷íî ãîëÿìî, âúçìîæíî å âñè÷êè òî÷êè îò ìðåæàòà äà áúäàò íåâèäèìè.

×ðåç ïîëåòî "Úãúë íà íàêëîíà" îïåðàòîðúò èìà âúçìîæíîñò äà ñúçäàäå ìðåæà íàêëîíåíà ïî çàäàäåí úãúë ñïðÿìî àáñöèñíàòà îñ. Íàêëîíåíàòà ìðåæà å ïîäõîäÿùà çà ðàçäåëÿíå íà äàäåíà ëèíèÿ íà ðàâíè ÷àñòè.  òîçè ñëó÷àé úãúëúò òðÿáâà äà ñúâ­ïàäíå ñ íàêëîíà íà ëèíèÿòà, à ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó òî÷êèòå äà áúäå äðîáíî êðàòíî íà íåéíàòà äúëæèíà.

:.c.: Ïàðàìåòðè

Ôóíêöèÿòà "Ïàðàìåòðè" å ïðåäíàçíà÷åíà çà èçáîð è èçìåíåíèå íà íÿêîé îò ïàðàìåòðèòå íà òåêóùî èçïúëíÿâàíàòà ôóíêöèÿ. Ñòîéíîñòèòå íà òåçè ïàðàìåòðè ñå âçåìàò ïî ïðåìúë÷àâàíå, îñâåí àêî îïåðàòîðúò íå ãè èçìåíè ïî ñîáñòâåíà èíè­öèàòèâà (÷ðåç ôóíêöèÿòà "Ïàðàìåòðè"). Òîçè ìåõàíèçúì çà ïîëó÷àâàíå íà íåîáõî­äèìèòå âõîäíè äàííè èìà çà öåë äà íàìàëè íÿêîëêîêðàòíîòî âúâåæäàíå íà äàííè­òå, êîèòî èçìåíÿò ñâîèòå ñòîéíîñòè ñðàâíèòåëíî ðÿäêî.

Ïðè èçâèêâàíå íà òàçè ôóíêöèÿ íà åêðàíà íà ãðàôè÷íèÿ äèñïëåé â îáëàñòòà íà ïðîìåíëèâîòî ìåíþ ñå âèçóàëèçèðà äèàëîãîâ ïðîçîðåö, ñúäúðæàù âñè÷êè ïàðà­ìåòðè íà òåêóùî èçïúëíÿâàíàòà ôóíêöèÿ, êîèòî ìîãàò äà áúäàò èçìåíÿíè ïî èíè­öèàòèâà íà îïåðàòîðà. Çà äà ïðîìåíè íÿêîé ïàðàìåòúð îïåðàòîðúò òðÿáâà äà ñå ïðèäâèæè äî íåãîâàòà êîíòðîëà ÷ðåç êëàâèøà èëè ÷ðåç ìèøêàòà.

Ñëåä èçïúëíåíèå íà ôóíêöèÿòà "Ïàðàìåòðè" ïðîäúëæàâà èçïúëíåíèåòî íà òå­êóùàòà ôóíêöèÿ.

:.c.: Àòðèáóòè ïî ïðåìúë÷àâàíå

Ôóíêöèÿòà "Àòðèáóòè ïî ïðåìúë÷àâàíå" ñå èçáèðà ñúñ ñúùèÿ áóòîí êàêòî ôóíêöèÿòà “Ïàðàìåòðè” è å ïðåäíàçíà÷åíà çà èçìåíåíèå íà àòðèáóòèòå ïî ïðå­ìúë÷àâàíå. Òåçè àòðèáóòè ñå èçïîëçâàò ïðè ïîñòðîÿâàíå íà ãðàôè÷íèòå îáåêòè. Ôóíêöèÿòà “Àòðèáóòè ïî ïðåìúë÷àâàíå” äóáëèðà ñúîòâåòíàòà ôóíêöèÿ îò ìåíþ “Åëåìåíò” è å äîñòúïíà ñàìî èçâúí èçïúëíåíèåòî íà äðóãà ôóíêöèÿ. Àêî âå÷å å çàïî÷íàëî èçïúëíåíèåòî íà íÿêîÿ ôóíêöèÿ, ñúùèÿ áóòîí èçâèêâà ôóíêöèÿòà “Ïàðàìåòðè”.

Ñëåä èçáîð íà ôóíêöèÿòà "Àòðèáóòè ïî ïðåìúë÷àâàíå" íà åêðàíà íà ãðàôè÷­íèÿ äèñïëåé ñå âèçóàëèçèðà äèàëîãîâ ïðîçîðåö, ïîêàçàí íà ðèñ.10.

Ðèñ.10. Àòðèáóòè ïî ïðåìúë÷àâàíå

Îòäåëíèòå ïîëåòà îò äèàëîãîâèÿ ïðîçîðåö èìàò ñëåäíèÿ ñìèñúë:

 Òèï ëèíèÿ - óñòàíîâÿâà òèïà ëèíèÿ ïî ïðåìúë÷àâàíå. Òîçè òèï ëèíèÿ ìîæå äà ñå èçìåíÿ âðåìåííî çà òåêóùàòà ôóíêöèÿ ÷ðåç "Ïàðàìåòðè", íî ñëåä íåéíî­òî èçïúëíåíèå, àâòîìàòè÷íî ñå âúçñòàíîâÿâà òèïà ëèíèÿ ïî ïðåìúë÷àâàíå;

 Öâÿò íà ëèíèÿ - óñòàíîâÿâà öâÿò íà ëèíèÿ ïî ïðåìúë÷àâàíå. Òîçè öâÿò íà ëèíèÿ ìîæå äà ñå èçìåíÿ âðåìåííî çà òåêóùî èçïúëíÿâàíàòà ôóíêöèÿ, ÷ðåç "Ïàðàìåòðè", íî ñëåä íåéíîòî èçïúëíåíèå, àâòîìàòè÷íî ñå âúçñòàíîâÿâà öâåòà íà ëèíèÿòà ïî ïðåìúë÷àâàíå;

 Íèâî íà âèçóàëèçàöèÿ - ïðåäíàçíà÷åí å çà óñòàíîâÿâàíå íà òåêóùî íèâî íà âèçóàëèçàöèÿ â èíòåðâàëà îò 0 äî 7. Ñëåä êàòî òî áúäå óñòàíîâåíî, âñè÷êè åëåìåíòè ñå ñúçäàâàò ñ òàçè ñòîéíîñò íà àòðèáóòà "Íèâî íà äåòàéëíîñò" è ñå âèçóàëèçèðàò ñàìî òåçè îò òÿõ, êîèòî èìàò íèâî íà äåòàéëíîñò íå ïî-ãî­ëÿìî îò òåêóùîòî íèâî íà âèçóàëèçàöèÿ;

 Àêòèâåí åëåìåíò - ïðè èçáîð íà òîâà ïîëå íà åêðàíà ñå âèçóàëèçèðà ìåíþ ñ íàèìåíîâàíèÿòà íà ãðàôè÷íèòå åëåìåíòè.

Èçáðàíèÿò åëåìåíò îò ìåíþòî îïðåäåëÿ òèïà íà åëåìåíòèòå, êîèòî ùå áúäàò âêëþ÷âàíè â òåêóùîòî ìíîæåñòâî ïðè èçáîð íà ãðàôè÷íè îáåêòè íà åêðàíà (íàé-÷åñòî "Âñè÷êè òèïîâå åëåìåíòè"). Ïî òàêúâ íà÷èí îïåðàòîðúò èìà âúç­ìîæíîñò äà ðàáîòè ñ óêàçàíèÿ òèï åëåìåíòè, êîåòî â íÿêîè ñëó÷àè å ïîëåçíî, à îñâåí òîâà óñêîðÿâà ïðîöåñà íà èçáîð íà ãðàôè÷íè îáåêòè;

 Àêòèâåí úãúë - ïðåäíàçíà÷åí å çà óñòàíîâÿâàíå íà íîâà ñòîéíîñò íà àêòèâ­íèÿ úãúë. Òàçè ñòîéíîñò ñå èçïîëçâà êàòî ïàðàìåòúð ïî ïðåìúë÷àâàíå â íÿ­êîè ôóíêöèè è ïðè óêàçâàíå íà òî÷êà ïî ìåòîäà "Òî÷êà âúðõó ðàìî íà úãúë";

 Äåáåëèíà íà ëèíèèòå - îïðåäåëÿ äåáåëèíàòà, ñ êîÿòî ñå èç÷åðòàâàò ëèíèèòå. Èìà ÷åòèðè âúçìîæíè ñòåïåíè - îò 1 äî 4. Ëèíèÿòà îò ñëåäâàùàòà ñòåïåí å ñ åäíà òî÷êà ïî-äåáåëà îò ïðåäèøíàòà.

:.c.: Òåêñòîâ øðèôò

Ôóíêöèÿòà “Òåêñòîâ øðèôò” å ïðåäíàçíà÷åíà çà ïðîìÿíà íà òåêóùèÿ òåêñòîâ øðèôò. Ñëåä èçáîðà é ÌîíîÃÐÀÔ âèçóàëèçèðà ñòàíäàðòåí äèàëîãîâ ïðîçîðåö çà èçáîð íà øðèôò, ïîêàçàí íà ðèñ.11.

Ðèñ.11. Èçáîð íà øðèôò

×ðåç íåãî îïåðàòîðúò ìîæå äà èçáåðå òåêñòîâ øðèôò è íåãîâèòå àòðèáóòè, êîèòî ñòàâàò òåêóùè çà ñèñòåìàòà.

:.c.: Öâÿò

Ôóíêöèÿòà “Öâÿò” å ïðåäíàçíà÷åíà çà èçáîð íà òåêóù öâÿò. Ñëåä íàòèñêàíå íà áóòîíà, ÌîíîÃÐÀÔ âèçóàëèçèðà ñòàíäàðòåí äèàëîãîâ ïðîçîðåö çà èçáîð íà öâÿò, ïîêàçàí íà ðèñ.12.

Ðèñ.12. Èçáîð íà öâÿò

×ðåç íåãî îïåðàòîðúò ìîæå äà èçáåðå öâÿò, êîéòî ñëåä òîâà ñå ïðåîáðàçóâà â íàé-áëèçêèÿ îò ïàëèòðàòà íà ÌîíîÃÐÀÔ öâÿò. Òîçè öâÿò ñòàâà òåêóù çà ñèñòåìàòà.

:.c.: Òèï ëèíèÿ

Ôóíêöèÿòà “Òèï ëèíèÿ” å ïðåäíàçíà÷åíà çà èçáîð íà òåêóùèÿ òèï ëèíèÿ. Ñëåä íàòèñêàíå íà áóòîíà ÌîíîÃÐÀÔ âèçóàëèçèðà äèàëîãîâ îò ðèñ.13.

Ðèñ.13. Èçáîð íà òèï ëèíèÿ

×ðåç íåãî îïåðàòîðúò ìîæå äà èçáåðå òèï ëèíèÿ, êîÿòî äà ñòàíå òåêóùà çà ñèñòåìàòà.

:.c.: Äåáåëèíà íà ëèíèÿòà

Ôóíêöèÿòà “Äåáåëèíà íà ëèíèÿòà” å ïðåäíàçíà÷åíà çà ïðîìÿíà íà òåêóùàòà äåáåëèíà íà ëèíèÿòà. Ñëåä íàòèñêàíå íà áóòîíà ÌîíîÃÐÀÔ âèçóàëèçèðà äèàëîãîâ ïðîçîðåö çà èçáîð íà äåáåëèíà íà ëèíèÿòà, ïîêàçàí íà ðèñ.14.

Ðèñ.14. Èçáîð íà äåáåëèíà íà ëèíèÿòà

:.c.: Ëóïà

Ñ êîìàíäàòà "Ëóïà" ìîæå äà ñå èçìåíÿò ãðàíèöèòå íà èçîáðàæàåìàòà ÷àñò îò ÷åðòîæíîòî ïðîñòðàíñòâî è ïî òîçè íà÷èí äà ñå óãîëåìè èëè íàìàëè âåëè÷èíàòà íà èçîáðàæåíèÿòà íà ãðàôè÷íèòå îáåêòè âúðõó åêðàíà.

Ñëåä èçáîðà íà ôóíêöèÿòà ÌîíîÃÐÀÔ èçèñêâà äâåòå äèàãîíàëíè òî÷êè íà ïðà­âîúãúëíèêà, êîèòî îïðåäåëÿò ïðîçîðåöà. Àêî äâåòå òî÷êè ñà â íåïîñðåäñòâåíà áëè­çîñò (äî 16 ïèêñåëà) ÷åðòåæúò ñå âèçóàëèçèðà â ÷åðòîæíèòå ñè ãðàíèöè.

:.c.: Ïîòâúðæäåíèå

Ôóíêöèÿòà “Ïîòâúðæäåíèå” ìîæå äà ñå èçïîëçâà çà ïîòâúðæäàâàíå íà èçáîð íà ãðàôè÷íè îáåêòè è â íÿêîè äðóãè ñëó÷àè, â êîèòî å íåîáõîäèìî ïðåêúñâàíå íà èòåðàòèâíî äåéñòâèå áåç äà ñå ïðåêúñâà èçïúëíåíèåòî íà òåêóùàòà ôóíêöèÿ.

:.c.: Êðàé

Ôóíêöèÿòà "Êðàé" å ïðåäíàçíà÷åíà çà ìàðêèðàíå íà êðàé íà òåêóùî èçïúëíÿâà­íîòî äåéñòâèå, íàïðèìåð èçõîä îò àâòîìàòè÷íî èçáèðàíå íà ôóíêöèÿ, êðàé íà ïîëèëèíèÿ è äð.

Ôóíêöèÿòà "Êðàé" ìîæå äà ñå èçáåðå è ÷ðåç íàòèñêàíå íà êëàâèø .

:.c.: Íàçàä

Ôóíêöèÿòà "Íàçàä" îò ðåäà ñ èêîíè å ïðåäíàçíà÷åíà çà îòêàçâàíå îò íÿêîå âå÷å èçâúðøåíî äåéñòâèå â ðàáîòàòà íà òåêóùî èçïúëíÿâàíàòà ôóíêöèÿ.

:.c.: Ïîìîù

Ôóíêöèÿòà "Ïîìîù" å ïðåäíàçíà÷åíà çà âèçóàëèçàöèÿ íà ïîìîùíà èíôîðìàöèÿ, êàñàåùà òåêóùî èçïúëíÿâàíàòà ôóíêöèÿ. Çà äà ïîëó÷èòå ïîìîùíà èíôîðìàöèÿ çà êîíêðåòíà ôóíêöèÿ, òî íàé-íàïðåä òðÿáâà äà èçáåðåòå òàçè ôóíêöèÿ è ïðè ïúðâî­òî é ñúîáùåíèå äà èçáåðåòå ôóíêöèÿòà "Ïîìîù". Ïîìîùíàòà èíôîðìàöèÿ ñå âèçóàëèçèðà íà åêðàíà âåäíàãà ñëåä èçáîðà íà ôóíêöèÿòà. Èçõîä îò "Ïîìîù" ñå îñúùåñòâÿâà, êàòî ñå íàòèñíå ôóíêöèÿ “Close” íà ñèñòåìíîòî ìåíþ íà ïðîçîðåöà.

Ôóíêöèÿòà "Ïîìîù" ìîæå äà ñå èçáåðå è ÷ðåç åäíîâðåìåííî íàòèñêàíå íà êëà­âèøèòå è