Teme i situacije po domenima upotrebe jezika

SADRŽAJI PROGRAMA

Svi gramatički sadržaji uvode se sa što manje gramatičkih objašnjenja, osim ukoliko učenici na njima ne insistiraju, a njihovo poznavanje se evaluira i ocenjuje na osnovu upotrebe u odgovarajućem komunikativnom kontekstu, bez insistiranja na eksplicitnom poznavanju gramatičkih pravila.

Napomena:

U osmom razredu nastavniku se preporučuje da vrši česte sistematizacije gramatičkih sadržaja, čije je usvajanje i učenje bilo predviđeno u prethodnim razredima. Obim novih sadržaja koji se uvode u osmom razredu, kao i stepen njihovog produbljivanja, zavisi, prvenstveno, od nivoa savladanosti prethodno obrađivanih gramatičkih sadržaja, ali i od kognitivnog stila učenika.

Engleski jezik

Učenici treba da razumeju i koriste:

1. Imenice - receptivno i produktivno

a) Složenice: downtown, waterfall, network, masterpiece, footprint, firework

b) Kolokacije: city centre, global worming, heart attack, climate change, brand name

v) Sufikse za građenje imenica od glagola i prideva (-ion, -ity, -ation, -ment, -ence, -y, -ness, -er, -or)

a) Složeni pridevi (breathtaking, hard-working, top-quality, well-off, part-time, freshwater)

b) Sufiksi za građenje prideva od imenica i glagola (-ive, -ful, -less, -ing, -ed, -ent, -ous, ious, -al, -ive)

v) Negativni prefiksi (un-, in-, il-)

a) Posle prideva: afraid of, keen on, allergic to

b) Posle glagola: apologize for, pay for, agree with, argue with, complain about, use as, arrive at, belong to, agree on, believe in, consist of, suffer from

v) U izrazima: by chance, for ages, for a moment, in trouble, off the coast, on the radio, face to face, on the move

a) The Past Perfect Tense

b) Indirektni govor: iskazi i pitanja

v) Pasiv

- Pasiv uz modalne glagole, pasiv uz glagol get (get interviewed) samo receptivno

g) The Future Continuous Tense - receptivno

d) Modalni glagoli

- Modalnost u prošlosti (had to, was able to, should have done)

- Spekulisanje o sadašnjim događajima (receptivno i produktivno)

- Spekulisanje o prošlim događajima (receptivno) He may have been...

e) Prvi i drugi kondicional (obnavljanje), treći kondicional (receptivno)

z) Prepozicionalni i frazalni glagoli: get down to, get on with, fall in love with, keep in touch with, hang around

a) intenzifikatori: extremely, quite, rather

Veliki brojevi (million, billion), čitanje decimala (one point seven) i razlomaka (a half, a third), davanje brojčanih procena (nearly 80%, over a half) i poređenja (twice, three times as many /as much)

a) since, for, after, before, so… that, such a … that, because, because of, as, although, despite, in case, in order that

b) as well as, apart from, instead of

8. Rečenične konstrukcije:

- I'd rather, I'd rather not

- To have /get something done

- Look like, be like

- After /before + -ing

- Having done …

- Didn't you … Haven't you …

9. Idiomatski izrazi

- safe and sound, spitting image

- be a light sleeper, heavy music, heavy rain

Italijanski jezik

Učenici treba da razumeju i koriste:

1. Imenice - vlastite i zajedničke, odgovarajući rod, broj, sa determinativom: Signora/Signor Rossi, Maria, Anna, Federica, Giovanni, Riccardo, Belgrado, l'Italia, la Serbia, il Tirreno, l'Adriatico, le Alpi, gli Appennini; i miei genitori, mia madre, ll loro padre, il nostro paese, i vostri figli, questo studente, questa ragazza, quell'amico, quella casa.

Derivacija imenica i građenje složenih imenica. Ponavljanje gradiva iz prethodnih godina učenja.

Alteracija imenica (osnovni sufiksi za augmentativ, pejorativ, deminutiv i hipokoristike -ino, -one, -accio, -etto, -ello, -uccio, -otto).

Lažna alteracija (focaccia, fioretto, montone...).

Sistemski prikaz morfoloških karakteristika.

2. Upotreba člana sistematizacija

Partitivni član: Ho comprato un'etto di prosciutto. Voglio delle mele. Non mangio pane.

3. Zamenice za direktni i indirektni objekat: Marco e Ana sono tuoi amici? Non, non li conosco. Il libro? Scusi, lo porto domani. E tu Marco, hai scritto a tua sorella? No, non le ho scritto, non ho avuto tempo.

Zamenice za direktni i indirektni objekat, u paru, slaganje sa imperativom, infinitivom i ecco: Che bel libro! Me lo compri? Sì, te lo compro per il compleanno. Devo comprarti anche l'orologuo, arrivi sempre in ritardo! Dove ho messo il biglietto per il cinema? Me l'ha portato Maria ieri sera. Eccolo, l'ho messo in tasca. Gerundio presente + nenaglašene lične zamenice, refleksivne zamenice i rečce ci, ne.

Nenaglašene lične zamenice, sistematizacija.

Relativne zamenice che, cui, il quale/la quale i dove: Ho incontrato il professore di matematica che mi ha detto di portare i compiti domani. Siamo andati a casa in montagna dove abbiamo passato le vacanza l'anno scorso. Relativna zamenica cui. E' il ragazzo di cui ti ho parlato. E' l'amica con cui vado al cinema spesso.

Neodređene zamenice - pridevi (niente/nulla, nessuno, qualcosa, qualcuno, qualche, alcuni).

4. Prideve - odgovarajući rod, broj, mesto, poređenje: un ragazzo grande, una ragazza grande, le persone simpatiche, un piore rosso, Giovanna è più alta della sua sorella, noi siamo meno veloci di voi. Giorgio è il più grande chiacchierone di noi tutti. Alteracija prideva. Najčešći frazeološki izrazi uz prideve (sano come un pesce, lento come una lumaca, matto da legare, ubriaco fradicio...). Komparacija prideva, komparativ i superlativ Maria e' la piu' alta della classe. Apsolutni superlativ Maria è bellisima.

Prisvojne prideve i zamenice: Dove sono le tue scarpe? Ecco le mie! Upotreba člana uz prisvojne prideve: Mia madre parla l'italiano. La mia sorellina non va ancora a scuola. Il loro fratello fa la sesta.

5. Brojeve: osnovne, redne: E' un libro di cento pagine! Abito al settimo piano. Faccio la sesta.

6. Pitanja: Puoi venire a casa mia domani? Conosci la mia cugina? Che cosa aspettate? Dove andate? A che ora tornate a casa? E quando torni? Abiti qui? C'è qui il tuo indirizzo? Perché? Chi torna domani?

7. Negaciju: Io non mangio frutta. Tu non lo vedi domani.

8. Zapovedni način za sva lica: Fa' presto! Non tornare tardi! Non andate via senza di me. Prego Signora, entri! Mi dia un etto di prosciutto e tre tosette, per favore! Imperativ sa nenaglašenim ličnim zamenicama: Guardalo! Portami il libro!

9. Modalne glagole: dovere, potere, violere i sapere, sa modalnom vrednošću, u svim vremenima. Devi partire subito. Sai nuotare? Upotreba pomoćnih glagola sa modalnim glagolima u složenim vremenima: Ho dovuto comprare l'aspirina. Sono dovuto andare a letto tardi. Slaganje nenaglašenih zamenica sa participom: Hai il nuovo quadreno? Ho dovuto comprarlo per le ore di matematica.

10. Glagolska vremena:

- Presente Indicativo frekventnih glagola, računajući i povratne;

- Congiuntivo Presente frekventnih glagola, vezana za medijaciju: Penso che Maria non capisca bene. Penso che non possa venire alle sei.

- Passato prossimo i Imperfetto- građenje i kontrastiranje upotrebe: Dormivo quando è tornato Marco. L'ho conosciuto al mare, tanti anni fa, quando avevo appena cinque anni!

- Futuro: Ragazzi, domani andremo tutti insieme a teatro. Giulia tornerà fra quattro mesi.

- Imperfekat (Imperfetto): C'era una volta un re e viveva in un castello.

- Pluskvamperfekat (Trapassato prossimo): Sono arrivato alla stayione quando il treno era già partito.

- Prezent konjunktiva (Congiuntivo presente): Penso che Maria debba studiare di più.

- Prosti perfekt (Passato Remoto) tvorba i osnovna upotreba, samo receptivno: Marco entrò e vide il computer acceso. Ma nella stanza non c'era nessuno.

- Kondicional prezenta (Condizionale Presente): Vorrei un chilo di mele, per favore! Potresti prestarmi il tuo libro di italiano?

- Gerundio presente. Građenje i upotreba u vremenskim i načinskim rečenicama Ho incontrato Marco tornando a casa. Maria andava a scuola mangiando il gelato.

- Frazeološki izrazi sa glagolima (fumare come un turco, ridere come un matto, bere come una spugna...).

- Hipotetički period: realna pogodbena rečenica Se fa bel tempo vado in gita. Se farà bel tempo andrò in gita Irealna hipotetička rečenica sa imperfektom: Se faceva bel tempo andavo al mare.

Irealna pogodbena rečenica, sa imperfektom u protazi i apodozi: Se faceva bel tempo, andavo in gita.

11. Predloge i sažete članove: Vivo a Kragujevac, in Serbia; in luglio andiamo in vacanza a Belgrado; ieri siamo andati allo Zoo; ritorni dalla scuola a quest'ora? E' in macchina, ariva a casa fra poco. Non faremo tardi al cinema, lo spettacolo inizia alle otto, ci aspetteranno a casa di Marco, ci andiamo tutti a piedi.

12. Priloge za vreme, mesto, način, količinu: prima, dopo, oggi, domani, sempre, qui, li, là, davanti, dietro, bene, male, poco, molto, tanro, troppo, più, meno. Položaj priloga u odnosu na glagol. Položaj priloga mai, sempre, ancora, già uz passato prossimo.

Građenje priloga od prideva pomoću sufiksa mente .

13. Rečce: Priloške vrednosti rečca ci i ne: Ci vado subito. Lui ci crede. Ci scherziamo tutti. Ne parlo spesso. Non ne penso nulla. Ne sono tornata ieru.

14. Veznike e, o, ma, se.

Složena rečenica: upotreba veznika koji uvode zavisnu rečenicu (vremensku, uzročnu, relativnu, hipotetički period).

Nemački jezik

1. Imenica, zamenica, član, pridevi

Upotreba imenica sa svim kategorijama roda, broja, padeža. Upotreba osnovnih sufiksa za izvođenje imenica i njihovo genusno određenje: die Freundschaft, die Meinung, die Müdigkeit; der Schlaf, der Lehrer; das Gerede, das Gebirge. Upotreba frekventnijih izvedenih i složenih imenica (receptivno i produktivno).

Upotreba neodređenog, određenog, nultog, negacionog, upitnog, prisvojnog i pokaznog člana: Ich habe ein Buch. Schau mal, das Buch da! Er trinkt gern Tee. Er trinkt keinen Tee. Welches Buch liest du? Gib mir dein Buch. Gibt mir dieses Buch. Upotreba neodređenih determinativa (manch-, viel-, einig-, all-). Upotreba kontrahovanog člana: im Buch, am Strand, ans Meer.

Upotreba ličnih zamenica u nominativu, akuzativu i dativu. Upotreba neodređenih zamenica man, jemand, etwas.

Upotreba prideva u atributskoj funkciji (receptivno i produktivno). Upotreba komparativa i superlativa (uključujući i komparativske fraze: Dein Haus ist billiger als meine Wohnung.).

2. Glagoli i glagolska vremena, stanja i načina

Upotreba glagola u prezentu, preteritu, perfektu i futuru.

Upotreba glagola u konjunktivu II za izražavanje želje i ljubazne molbe. Upotreba imperativa.

Upotreba glagola u pasivu (receptivno).

Upotreba modalnih i osnovnih modalitetnih glagola: Ich habe zu packen. Ich hoffe, dich wiederzusehen.

Upotreba refleksivnih i recipročnih glagola: Ich lege mich ins Bett. Wir küssen uns.

Upotreba predloga koji regiraju genitiv, dativ i akuzativ. Upotreba predloga koji regiraju po dva padeža - dativ i akuzativ (Wechselpräpositionen).

Upotreba temporalnih, lokalnih i modalnih priloga.

Upotreba osnovnih partikula (receptivno): Was machst du denn da? Kommst du einfach mal vorbei? Das kann ich aber nicht.

Upotreba genitivske posesivne fraze: das Haus meiner Eltern.

Upotreba osnovnih glagola, imenica, prideva sa predložnom dopunom: Interesse für Sport, interessiert daran, sich interessieren für.

Glagolski kompleks: upotreba rečeničnog okvira i razokvirenje u komunikativne svrhe (receptivno).

Upotreba osnovnih bezličnih glagola (Es regnet. Es blitzt.), jednovalentnih (Ich schlafe. Ich laufe.), dvovalentnih (Ich lese ein Buch. Ich schreibe einen Brief.) i najfrekventnijih trovalentnih glagola - glagola saopštavanja i davanja (Ich gebe meiner Mutter ein Geschenk.). Upotreba glagola sa većim brojem dopuna različitog oblika (imeničke i zameničke fraze) i njihov redosled u rečenici: Ich gebe meiner Mutter ein Geschenk. Ich gebe ihr ein Geschenk. Ich gebe es meiner Mutter. Ich gebe es ihr.

Ruski jezik

Učenici treba da razumeju i koriste:

1) Izgovor i beleženje akcentovanih i redukovanih samoglasnika o i a. Izgovor i beleženje suglasničkih grupa - asimilacija suglasnika po zvučnosti. Pojam fonetske reči.

Osnovni tipovi intonacionih konstrukcija u okviru složene rečenice.

2) Slaganje subjekta (imenica, zamenica) i imenskog predikata: Я уверена (уверен) в том, что… Я согласна (согласен). Это новое пальто.

3) Osnovni pojmovi o značenju i upotrebi glagolskog vida i sistema glagolskih vremena: Анна (Вова) читает... вчера читала Вера (вчера читал Дима)... завтра будет читать Мила (Толя)... я прочитала (прочитал)... мы (вы, они) прочитали… я прочитаю... ты прочитаешь.

4) Upotreba sadašnjeg i prošlog vremena glagola хотеть, бежать, бегать, ехать, ездить, идти, ходить, лететь, летать, плыть, плавать.,

5) Iskazivanje zapovesti: Читай (читайте) вслух! Давайте повторим! Сядьте! Смотри, не опоздай! По газонам не ходить!

6) Iskazivanje negacije: Ученик пишет не карандашом, а ручкой. Нет, она не придёт. Никого (ничего) не вижу. Ни о ком (чём) не думаю.

7) Iskazivanje načina vršenja radnje: хорошо учиться, писать по-русски..; рассказать своими словами, написать без ошибок.

8) Iskazivanje vremenskih odnosa: сейчас, теперь, всегда, никогда; в среду, в сентябре, в 2008 году.

9) Iskazivanje mesta i pravca: сидеть дома, идти домой; в чем, во что; за чем, за что; быть у врача, прийти от врача; идти по городу (по улице).

10) Upotreba glagola kretanja идти, ходить u prenesenim značenjima: снег идет; часы идут; костюм тебе идет; идет!

Francuski jezik

Učenici treba da razumeju i koriste⁴:

a) Oblici mon, ton, son ispred imenica ženskog roda koje počinju samoglasnikom ili nemim h: Mon école, ton amie, son héroïne;

b) oblik cet ispred imenica muškog roda koje počinju samoglasnikom ili nemim h: cet ami, cet homme.

4. Sredstva za iskazivanje vremenskih i prostornih odnosa:

- pendant, de ... à, depuis, il y a..;

- près de ..., loin de..., au milieu de... au sommet de..., le long de..., au bord de... .

5. Glagolske oblike, načine, vremena i stanja:

- gerundiv: Je lis mon journal en mangeant; il a réussi en travaillant jour et nuit;

- futur drugi indikativa: Tu sortiras quand tu auras fini tes devoirs;

- receptivno (radi razumevanja književnog jezika): oblike prostog perfekta indikativa pravilnih glagola i frekventnih nepravilnih glagola;

- slaganje vremena u indikativu, uključujući i oblike kondicionala za iskazivanje budućnosti u prošlosti;

- imperativ (receptivno): Sachez reconnaître les vrais amis!

- pasiv: Ce pauvre chien a été trouvé au bord de l'autoroute; il sera adopté par une famille qui aime les animaux.

6. Modalitete rečenica:

- indirektni govor (zapovedne rečenice): Claire te demande de la rappeler; La dame vous demande / prie de fermer la porte.

_______________

Španski jezik

Rod i broj imenica - sistematski prikaz morfoloških karakteristika; sistematizacija gradiva pređenog od 1. do 7. razreda.

Determinativi - sistemski prikaz morfoloških karakteristika; sistematizacija gradiva pređenog od 1. do 7. razreda.

Opisni pridevi - sistemski prikaz morfoloških i morfo-sintaksičkih karakteristika; sistematizacija gradiva pređenog od 1. do 7. razreda.

Zamenice - sistemski prikaz morfoloških karakteristika.

Brojevi - sistematizacija gradiva pređenog od 1. do 7. razreda.

Predlozi u imenskoj grupi - sistematizacija gradiva pređenog od 1. do 7. razreda

2. Glagolska grupa

Glagoli sistemski prikaz morfo-sintaksičkih karakteristika; sistematizacija gradiva pređenog od 1. do 7. razreda.

Glagolska vremena, indikativ: (futur, prezent, perfekat (pretérito perfecto simple, imperfecto, pretérito perfecto compuesto), plusvamperfekat) pravilnih i do tada usvojenih nepravilnih glagola.

Prezent subjunktiva pravilnih glagola i do tada usvojenih nepravilnih glagola.

Prezent 3. lica subjunktiva u funkciji imperativa.

Osnovne glagolske perifraze: ir a + infintivo, tener que + infinitivo, deber + infinitivo, deber de + infinitivo, dejar de + infinitivo, estar + gerundio u do tada obrađenim glagolskim vremenima.

Glagolska vremena: subjunktiv (prezent, perfekat (pretérito perfecto simple, imperfecto, pretérito perfecto compuesto), pluskvamperfekat): tvorba i osnovna upotreba, samo receptivno.

Prilozi i priloške konstrukcije - sistemski prikaz morfoloških karakteristika; sistematizacija gradiva pređenog od 1. do 7. razreda.

Predlozi u glagolskoj grupi - sistematizacija gradiva pređenog od 1. do 7. razreda.