МОУ УСОШ
Доклад
на тему:
«Дарган мез ва литература дуч/ух/ели бяркъла х/янчи»
Выполнила: учительница русского и родного языка и литературы МОУ УСОШ Джапарова Х. Б.
2014г.
Нуша дагъистанланти пасих/ти хала бег/тачирад ак/убтира.
Школализир мез ва литература дуч/ух/ели, муг/яллимлис дурх/нас ца г/илмула баянтицун дагьахъни баибси ах/ен. Наб мурталра гьандиркур машгьурси педагог А. С. Макаренкола гъай: «Гьарли-марли бяркъ бедес вирар ч/янк/ли нешла мезличилцун. Нешла мезливан вег/ла халкьла г/ядатуначила, адабла низам-зегъаличила мурхьли пикруми царх/ил мезличил дурес х/ейрар». Г/е, бяркъ бех/бирхьуси саби нешла мезличибад.
Дарган мезла дурсрачиб дурх/ни дарган мезла дугьбала хазналичил, гъайла бут/начил, предложениела члентачил, илдала ирнила ва белк/ла устадеш гьаладях/ дукницун баибси ах/ен. Гьар дарсличиб биэс чебиркур бяркъ. Нуни параграфлизир гибти преложениеби (мисалти) камли пайдаладирули рирус. Илди делк/унти муг/яллимлис ах\ен, дурх/нас сари. Гьар правилалис, параграфлис чуни буч/уси литературала произведениелизирад, г/ямрула х/якьикьатлизирад предложениеби пикридарес, чузибра бяркъла бетуц лебси.
Имканти дахъал сари бяркъла х/янчи дурабурк/еслитературала дурсрачиб. Ват/айчи, т/абиг/ятличи, гьалмагъ-хъилантачи., бег/тачи, дигичебтили, ламус-хатир лебтили дурх/ни бяркъес литературала дурсрачир дахъал имканти лер. Ил шйчиб даргала, дагъиста литературала программа, учебникуни цаладяхъни вайт/а ах/ен. Ила кадерхурти произведениеби дурх/назир адамтачи, миц/ирагличи, т/абиг/ятличи, бузериличи, бузерила адамтачи диги адикьес кумекдирули сари.
Ну гьанна авал дус рузулра школализир ва школала х/якьикьат мурталра х/исаблизи кайсулра. Нушаб разидешлис имканти камдик/ули сари, дурх/нас бяркъ бедес къиянни саби. Гьаннала г/ямрулизиб я политикалашал, я экономиялашал, я адаб х/яялашал гапбареси сек/ал камли саби. Х/якимдеш дикахъес, давлачеббиэс гъаргъти бахъал саби. Илди шурт/разиб нушала х/янчи х/ярх/ли биэс асух/ебирар.
Дарган мезла учительли дурх/нани чула Ват/йчи, адамтачи, т/абиг/ятличи дигичебтили абикьес вирар ч/янк/ли педагогический г/илмули мардарибти, х/ялумц/урти лерилра г/ях/тигъунти методуни дурсрачир дузахъалли.
Даргала литературала программабазиб, учебникуназиб цалра белч/ес чебаахъибси произведение агара сунечи хъарахъили бяркъ х/ебедеси.
Иш камси белк/лизиб лебил программа, учебникуни х/ердарес кьас агара. Кайсех/е 5 класс, чумал произведение.
«Урхьула урчи». Вишт/аси узила асилдеш ва гъабзадеш. Вайдешличибад г/ях/деш чедибиркниличи халкьла хьул, умут. Дила хабар саркъили буч/ниличи, царх/илти дарсла т/алабуначиб ил сек/айчи пикри халаси бирар.
Дуч/улра халкьла хабурти, буралаби, багьираби. Буч/антала урк/бази ишаб баахъес чебси – халкьла пасих/деш, мардеш, сахаватдеш, гъабзадеш… дурх/нази илди къилликъуни дяярхъни.
Кайсех/е Р. Рашидовла назму «Нушала шилизи буг/ярдеш бак/иб». Сецад жагали поэтли янила т/абиг/ят сипатбирули? Амма янили кьяркьти имтих/яйчив адам ц/акьли сай. Ил произведение буч/ух/ели, нуни дурх/нас, илдала рух/лис адам ц/акьли виъни, къиян-жапа чекасес, т/абиг/ят дигахъес бяркъ бедес къайгъилизир рирус.
Гьалабван нушани дураберк/ира машгьурси дарган, поэт М. Х/ямидов 70 дус виънила байрам. Илала «Ник/а аршикьянаби» бик/уси назму дурх/нас багьуди ва бяркъ бедес дебали балбикибси саби. Назмулизиб Ват/а чебях/си дергъла тема ахъбуцили саби. Бишт/ати дурх/нани улкаличи къиян бак/ибси замана халатала мерани дуцни – назмула бек/ мяг/на саби. Ил дурх\нази аргъахъес учительла чебла саби. Ишар гьандушибти чумал мисал сари.
Дила х/янчилизир, мез ва литература руркъули, художественная литература дигахъес, г/ямруличи дурх/ни х/ядурбирес, литературала геройтас бархьси кьимат бедлугес, илдазибад г/ибрат кайсес, вайси – г/ях/си дек/арбирес чекаризурли рирус.
Гьар шайчивад багьудичевси, адаб-х/яя адам вяркъес чеблалиур риъни дила пикрила дайлаб бирар.
Сподели с приятели: |