Cosmic Story
Изтегляне 1.06 Mb.
|
- Навигация на страницата:
- DIAMETRE APPARENT
- PTOLÉMÉE
- ARISTOTE
- ARISTOTE, PTOLÉMÉE
- PLATON
- PLATO
- LA DROITE, LE PLAN, LE CERCLE et la SPHÈRE
- COMBINAISON DE MOUVEMENTS CIRCULAIRES
- ROUE DENTÉE FIXE LIÉE À LA TERRE TERRE VÉNUS TRAJECTOIRE EN ÉPICYCLÏDE
- DOGME ARISTOTÉLICIEN , le MODÈLE DE PTOLÉMÉE
- ARISTOTELICIAN DOGMAS , PTOLEMY’S MODEL
PTOLÉMÉEALEXANDRIE, capitale du savoir antique. ……………………………………………………………………………………. PTOLEMY ALEXANDRIA, the ancient capital of knowledge. ……………………………………………………………………………………. ПТОЛЕМЕЙ АЛЕКСАНДРИЯ, антична столица на познанието ……………………………………………………………………………………. Tu sais, Tirésias, je suis rudement content d’avoir trouvé cette place à la bibliothèque d’Alexandrie. …………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………. Знаеш ли, Тирезий, страшно съм доволен, че си намерих това местенце в Александрийската библиотека. ……………………………………………………………………………………. Vrai ? Ca te plaît ? …………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………. Наистина ли? И тук ти харесва? ……………………………………………………………………………………. C’est la plus belle de l’Univers. Il y a 700 000 volumes et c’est plein de beau monde. ……………………………………………………………………………………. It’s the most beautiful in the whole universe. There are 700,000 volumes and the place is full of smart people. ……………………………………………………………………………………. Това е най-прекрасното място във Вселената. Има 700 000 тома с книги и е пълно с изискани хора. ……………………………………………………………………………………. Ah, si au moins je savais lire … ……………………………………………………………………………………. Oh ! If only I could read … ……………………………………………………………………………………. Ех, ако можех да чета... ……………………………………………………………………………………. 7 J’aurais pu lire les œuvres d’Euclide. Il paraît qu’il a révolutionné les mathématiques. ……………………………………………………………………………………. I could have read the works of Euclid. They say that he was the one who revolutionized the world of mathematics. ……………………………………………………………………………………. Щях да прочета съчиненията на Евклид. Струва ми се, че той е направил революция в математиката. ……………………………………………………………………………………. On dit qu’à Alexandrie, les savants pourront tout expliquer, tout comprendre. ……………………………………………………………………………………. It is said that in Alexandria, the wise can explain everything, understand everything. ……………………………………………………………………………………. Казват, че само в Александрия учените могат всичко да обяснят и разберат. ……………………………………………………………………………………. Oh, tu sais, cela n’est pas la première fois que j’entends cela. ……………………………………………………………………………………. Oh, you know, this is not the first time that I am hearing this. ……………………………………………………………………………………. О, знаеш ли, това не го чувам за първи път. ……………………………………………………………………………………. Mais d’où vient ton nom, Tirésias ? ……………………………………………………………………………………. Tell me Tiresias, where does your name come from ? ……………………………………………………………………………………. Тирезий, знаеш ли откъде идва името ти? ……………………………………………………………………………………. C’est d’origine grecque. Un de mes ancêtres vivait à SAMOS, au IIIe siècle avant Jésus-Christ. ……………………………………………………………………………………. It has a Greek origin. One of my ancestors lived in SAMOS, in the 3rd century B.C. ……………………………………………………………………………………. От гръцки произход е. Един от предците ми живеел на остров САМОС през ІІІ век пр. Хр. ……………………………………………………………………………………. Son maître, à l’époque, se nommait ARISTARQUE et plaçait le Soleil au centre de l’Univers. Selon lui, la Terre lui tournait autour et la Lune tournait autour de la Terre. ……………………………………………………………………………………. His master, who was called ARISTARCHUS, thought the sun to be the centre of the universe. According to him, the earth rotated around the sun and the moon rotated around the earth. ……………………………………………………………………………………. Господарят му се казвал АРИСТАРХ. Той смятал, че Слънцето се намира в центъра на Вселената. Според него Земята се върти около него, а Луната се върти около Земята. ……………………………………………………………………………………. La Terre … en mouvement ? Mais cela devrait faire un bruit épouvantable. ……………………………………………………………………………………. The earth … in motion ? But that would really cause a tremendous noise. ……………………………………………………………………………………. Земята... Да се движи? Но това схващане сигурно е предизвикало бурни скандали. ……………………………………………………………………………………. 8 Penses-tu ! Ce sont des sornettes ! Quand tu es sur un navire qui fend une mer calme et que tu fermes les yeux, est-ce que tu perçois son mouvement ? ……………………………………………………………………………………. Not likely ! This cannot be true ! When you are on a ship cutting through the waves of a calm sea and you close your eyes, can you feel the movement of the ship ? ……………………………………………………………………………………. Така ли мислиш? Бабини деветини! Когато си на кораб, който се движи в спокойно море и когато затвориш очи, усещаш ли движението на кораба? ……………………………………………………………………………………. Euh … non ……………………………………………………………………………………. Uh ! Well … no ! ……………………………………………………………………………………. Ами... Не.
……………………………………………………………………………………. Eratosthenes had even calculated the radius of the earth, just by measuring the shadow cast by a rod. ……………………………………………………………………………………. Ератостен дори изчислил радиуса на Земята, като измерил сянката, хвърляна от една пръчка.
……………………………………………………………….…………………. But how ? ……………………………………………………………………………………. Но как така? ……………………………………………………………………………………. C’est simple : au voisinage d’un méridien terrestre, colle une bande de papyrus. Et, sur cette bande, perpendiculairement à sa surface, colle des baguettes, comme ceci : ……………………………………………………………………………………. It’s simple. Stick a band of papyrus in the vicinity of an earth’s meridian. And on this band, perpendicular to its surface, stick the rods. Like this : ……………………………………………………………………………………. Много просто. Близо до един земен меридиан залепи лента от папирус. Върху лентата, но в перпендикулярна посока, налепи пръчки. Ето така: ……………………………………………………………………………………. Si une des baguettes pointe vers le Soleil, son ombre sera nulle. ……………………………………………………………………………………. If one of the rods points towards the sun, it will not cast a shadow. ……………………………………………………………………………………. Ако една от пръчките сочи към Слънцето, тя няма да има сянка. ……………………………………………………………………………………. La baguette a une ombre l. Alors, si tu connais la distance L entre ces deux baguettes et leur hauteur h, tu peux calculer le rayon R de cet objet sphérique. ……………………………………………………………………………………. The rod’s shadow can be called “l”. Now, if you know the distance ‘L’ between these two rods and their height ‘h’, you can calculate the radius ‘R’ of this spherical object. ……………………………………………………………………………………. Пръчката има сянка с дължина “l”. И така, ако знаеш разстоянието L между тези две пръчки и тяхната височина h, можеш да изчислиш радиуса R на този сферичен обект. ……………………………………………………………………………………. 9 Ah oui, avec ces trucs de géométrie moderne … ……………………………………………………………………………………. Oh yes ! with these tricks of modern geometry … ……………………………………………………………………….…………. О, да, с всички методи на съвременната геометрия...
Terre Ombre potrée Lune Земя Сянка Луна Mais il y a plus fort encore. En observant les ECLIPSES DE LUNE, où la courbure de la Terre se profile sur le satellite, Eratosthène avait pu se faire une idée pas trop fausse de la taille de la Lune. ……………………………………………………………………………………. Wait, there’s more to that. By observing the LUNAR ECLIPSES, when the curvature of the earth outlines against the moon, Eratosthenes had guessed the size of the moon quite accurately. ……………………………………………………………………………………. Има и още нещо. Наблюдавайки ЛУННИТЕ ЗАТЪМНЕНИЯ, където кривината на Земята се проектира върху спътника, Ератостен успял да си създе не много погрешна представа за размера на Луната. ……………………………………………………………………………………. Tout cela avec un bâton et du bon sens. ……………………………………………………………………………………. All this with the help of just one single rod and his intelligence. ……………………………………………………………………………………. И всичко това само с помощта на една пръчка и интелигентността. ……………………………………………………………………………………. Et, à partir de son DIAMETRE APPARENT(*), il réussit à évaluer la distance à laquelle devait se trouver la Lune. ……………………………………………………………………………………. And based on its APPARENT DIAMETER (*), he could then evaluate the distance of the moon from the earth’s surface. ……………………………………………………………………………………. И основавайки се на този ОЧЕВИДЕН ДИАМЕТЪР (*), той съумял да изчисли разстоянието, на което трябва да се намира Луната. ……………………………………………………………………………………. Mais, ce mouvement de la Terre devrait quand même se faire sentir. Non ? ……………………………………………………………………………………. But, this movement of the earth which we were discussing was still to be felt. Right ? ……………………………………………………………………………………. И все пак понякога движението на Земята трябва да се усеща, нали? ……………………………………………………………………………………. Tiens, voici le professeur PTOLÉMÉE ! ……………………………………………………………………………………. Hold on ! Here’s Professor PTOLEMY. ……………………………………………………………………………………. Виж, ето го и учения ПТОЛЕМЕЙ!
……………………………………………………………………………………. (*) The viewing angle of an object. ……………………………………………………………………………………. (*) Ъгълът, под който се вижда един обект.
……………………………………………………………………………………. Well dear, I have almost completed my book “THE ALMAGEST”. ……………………………………………………………………………………. Уважаеми, аз на практика завърших книгата си „АЛМАГЕСТ”. ……………………………………………………………………………………. Alors, la Terre bouge-t-elle ? ……………………………………………………………………………………. Ok, then does the earth really moves ? ……………………………………………………………………………………. И какво, движи ли се Земята?
……………………………………………………………………………………. I must admit that the idea crossed my mind for a moment … ……………………………………………………………………………………. Признавам, че това ми мина за миг през ума... ……………………………………………………………………………………. Allons donc ! ……………………………………………………………………………………. Well then ! ……………………………………………………………………………………. Хайде, хайде! ……………………………………………………………………………………. Mais c’est du dernier ridicule. Suivez ma démonstration. ……………………………………………………………………………………. But that’s an absurdity. Now, watch this demonstration. ……………………………………………………………………………………. Но последните данни са смешни. Запознайте се с моите доказателства. ……………………………………………………………………………………. Comme l’a bien remarqué notre maître ARISTOTE, certains corps montent, d’autres descendent. ……………………………………………………………………………………. As Master ARISTOTLE had very well remarked, some bodies ascend whereas others descend. ……………………………………………………………………………………. Както правилно отбеляза нашият приятел АРИСТОТЕЛ, на някои тела е присъщо да се издигат, а на други да падат. ……………………………………………………………………………………. Je n’en disconviens pas. ……………………………………………………………………………………. I wouldn’t deny that. ……………………………………………………………………………………. Не споря. ……………………………………………………………………………………. Les corps qui sont légers montent et ceux qui sont lourds descendent. ……………………………………………………………………………………. The light bodies ascend and the heavy ones tend to descend. ……………………………………………………………………………………. Леките тела се издигат, а тежките се спускат. ……………………………………………………………………………………. C’est une évidence ! ……………………………………………………………………………………. That’s true ! ……………………………………………………………………………………. Това е очевидно!
Les forces agissent avec plus de vigueur sur les corps graves, massifs. …………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………. Силите действат ообено изразително върху тежките, масивни тела. ……………………………………………………………………………………. Les faits sont là … ……………………………………………………………………………………. These are facts … ……………………………………………………………………………………. Това са фактите...
……………………………………………………………………………………. Under the influence of this FORCE which attracts them towards the earth, both the stone and the feather fall downwards. ……………………………………………………………………………………. Под въздействието на тази СИЛА, която ги привлича към Земята, камъкът и перото падат. ……………………………………………………………………………………. Mais la pierre descend plus vite que la plume. ……………………………………………………………………………………. But the stone reaches the ground before the feather does. ……………………………………………………………………………………. Но камъкът пада по-бързо от перото.
……………………………………………………………………………………. This experiment proves it right. ……………………………………………………………………………………. Опитът го доказва. ……………………………………………………………………………………. Tirésias, attention !.. ……………………………………………………………………………………. Tiresias, be careful !.. ……………………………………………………………………………………. Внимавай, Тирезий!
……………………………………………………………………………………. On the other hand, the objects do not move unless an external force acts on them. And the matter transmits the forces. Thus, when a ship drifts along with all its oars lifted out of water, it is the eddies which push the ship. And it’s the same force that pushes an arrow shot from a bow. (*) ……………………………………………………………………………………. Впрочем, предметите се движат само когато върху тях въздейства някаква сила. А материята пренася силите. По този начин когато един кораб се движи с прибрани весла, напред го тласкат водните течения. Същото се отнася и за стрелата, когато е изстреляна от лъка. (*) ……………………………………………………………………………………. Donc, et cela est une conséquence des principes dictés par ARISTOTE : si la Terre BOUGEAIT, elle serait nécessairement SOUMISE À UNE FORCE. ……………………………………………………………………………………. Therefore, and this is a consequence of the principles laid down by ARISTOTLE : if the earth HAD MOTION, it would definitely BE SUBJECT TO A FORCE. ……………………………………………………………………………………. Следователно, което е и следствие от принципите на АРИСТОТЕЛ, ако Земята СЕ ДВИЖЕШЕ, то тя задължително щеше да се движи ПОД ВЪЗДЕЙСТВИЕТО НА СИЛА. ……………………………………………………………………………………. Et nous, simples mortels, subirions également cette force mais plus faiblement, puisque notre masse est plus faible. ……………………………………………………………………………………. And we mortals would also experience this force but to a very low degree as we happen to have comparatively low masses. ……………………………………………………………………………………. А ние, простосмъртните, щяхме също да сме подложени на въздействието на тази сила, но по-слабо, защото нашата маса е по-малка. ……………………………………………………………………………………. (*) Comme ARISTOTE, PTOLÉMÉE ignorait l’INERTIE . ……………………………………………………………………………………. (*) Like ARISTOTLE, PTOLEMY had ignored INERTIA. ……………………………………………………………………………………. (*) Както и АРИСТОТЕЛ, и ПТОЛЕМЕЙ не отчита ИНЕРЦИЯТА.
……………………………………………………………………………………. As a result, the earth would moves ahead and we would remain behind … ……………………………………………………………………………………. Следователно Земята щеше да се движи, а ние щяхме да изоставаме от нея...
……………………………………………………………………………………. All this seems absolutely absurd ... ……………………………………………………………………………………. Всичко това е смешно... ……………………………………………………………………………………. Le mouvement de la Terre ? Une idée amusante au départ, je l’admets, mais qui ne résiste pas à l’analyse. Dommage … les astres doivent donc être des corps vaporeux, légers … ……………………………………………………………………………………. The earth’s motion ? A funny idea to begin with, I would say. But it is not supported by analysis. That’s a real pity ... the astral bodies would thus be light bodies of vapour. ……………………………………………………………………………………. Движението на Земята? Първо, това е забавна идея, допускам я, но тя няма да устои на анализ. Жалко... Значи звездите трябва да са въздушни, леки тела... ……………………………………………………………………………………. La Lune ainsi flotte dans l’air. ……………………………………………………………………………………. Then the moon must be floating in the air. ……………………………………………………………………………………. Луната също трябва да плува във въздуха. ……………………………………………………………………………………. Comme le note notre cher PLATON'>PLATON, ce qui flotte dans l’éther est immuable et parfait. Au ras du sol, au-dessous de la Lune, c’est le MONDE DU DÉSORDRE, du CHANGEMENT, du chaos. ……………………………………………………………………………………. As observed by the great PLATO, whatever floats in the ether is unchanging and eternal. It’s only on the earth, below the moon, that lies this WORLD OF DISORDER, CHANGE and chaos. ……………………………………………………………………………………. Както отбелязва уважаваният от нас ПЛАТОН, всичко, което плува в ефира, е неизменно и съвършено. Над земята, под Луната, се намира СВЕТЪТ НА БЕЗПОРЯДЪКА, ПРОМЕНИТЕ И ХАОСА. ……………………………………………………………………………………. Mais, dès qu’on s’élève, tout n’est qu’ordre et beauté, luxe, calme et volupté. ……………………………………………………………………………………. But as we rise above, everything is but orderly, beautiful, calm and voluptuous. ……………………………………………………………………………………. Но щом се издигнем наторе, там всичко е ред, красота, лукс, спокойствие и наслаждение.
……………………………………………………………………………………. Did PLATO say that ? ……………………………………………………………………………………. ПЛАТОН ли го е казал?
……………………………………………………………………………………. No, it doesn’t quite sound like Plato’s. ……………………………………………………………………………………. Не, това не е в негов стил. ……………………………………………………………………………………. 13 Dans ce BAS-MONDE, tout est imparfait, alors que, là-haut, les choses du ciel sont merveilleusement parfaites, lisses et sphériques. ……………………………………………………………………………………. In this LOWLY WORLD, everything is imperfect, whereas up there, the celestial bodies are marvelously perfect, smooth and spherical. ……………………………………………………………………………………. В този ДОЛЕН СВЯТ всичко е несъвършено, докато горе небесните тела са изключително съвършени, гладки и сферични. ……………………………………………………………………………………. Comment liez-vous le divin avec le cercle et la sphère ? ……………………………………………………………………………………. How and why do you link the circle and the sphere to the divine ? ……………………………………………………………………………………. Как свързвате божественото с кръга и сферата?
……………………………………………………………………………………. You would agree with me that the only geometric beings capable of describing the divine are the LINE, the PLANE, the CIRCLE and the SPHERE. ……………………………………………………………………………………. Предполагам, съгласен сте с мен, че единствено ГЕОМЕТРИЧНИТЕ СЪЩНОСТИ могат да изразят божественото, а именно ПРАВАТА ЛИНИЯ, РАВНИНАТА, КРЪГЪТ И СФЕРАТА. ……………………………………………………………………………………. Je vous suis comme votre ombre. ……………………………………………………………………………………. I have been following you all along. ……………………………………………………………………………………. Напълно съм съгласен.
……………………………………………………………………………………. A line, a plane necessarily has to have a limit, a boundary. ……………………………………………………………………………………. Правата линия и равнината задължително имат ръб, край.
……………………………………………………………………………………. He is quite right. The circle and the sphere, as they do not have a beginning nor an end, are the only ones really capable of describing the divine. It is PYTHAGORAS who says that. ……………………………………………………………………………………. Той е прав. Кръгът и сферата нямат нито начало, нито край. Единствено с тях може да се опише вечното, божественото. ПИТАГОР го е казал. ……………………………………………………………………………………. DONC, les astres sont ronds, PARFAITEMENT RONDS, et cheminent selon des trajectoires circulaires. ……………………………………………………………………………………. That is why astral bodies are round, PERFECTLY ROUND, and even travel in circular paths. ……………………………………………………………………………………. СЛЕДОВАТЕЛНО небесните тела са кръгли, НАПЪЛНО КРЪГЛИ и се движат в кръгови траектории. ……………………………………………………………………………………. VENUS
Mais, attendez voir, lorsqu’on projette la trajectoire de Vénus sur la voûte céleste, on trouve un bien étrange ballet. L’astre ralentit, repart en arrière, puis reprend sa course. Cela ne ressemble guère à un trajet selon un cercle ? ……………………………………………………………………………………. But look, if we mark the path of Venus on the celestial dome, we find quite a strange ballet. This astral body slows down, comes back a little and then resumes its forward pace. It hardly looks like a circular path to me. ……………………………………………………………………………………. Погледнете, когато проектираме траекторията на Венера върху небесния свод, се получава нещо странно. Небесното тяло забавя движението си, тръгва назад, след това възобновява движението си. Това никак не прилича на кръгова траектория? ……………………………………………………………………………………. 14 Je viens d’élucider ce mystère. ……………………………………………………………………………………. I have just resolved this mystery. ……………………………………………………………………………………. Току-що разгадах тайната. ……………………………………………………………………………………. La trajectoire de Vénus est, de fait, une COMBINAISON DE MOUVEMENTS CIRCULAIRES. ……………………………………………………………………………………. The trajectory of Venus, is in fact a COMBINATION OF CIRCULAR MOVEMENTS. ……………………………………………………………………………………. Траекторията на Венера е СЪЧЕТАНИЕ ОТ КРЪГООБРАЗНИ ДВИЖЕНИЯ. ……………………………………………………………………………………. ROUE DENTÉE FIXE LIÉE À LA TERRE TERRE VÉNUS TRAJECTOIRE EN ÉPICYCLÏDE ……………………………………………………………………………………. A FIXED COGWHEEL LINKED TO THE EARTH. EARTH VENUS EPICYCLOIDAL TRAJECTORY ……………………………………………………………………………………. ФИКСИРАНО ЗЪБЧАТО КОЛЕЛО, СВЪРЗАНО СЪС ЗЕМЯТА ЗЕМЯ
ВЕНЕРА ЕПИЦИКЛОИДНА ТРАЕКТОРИЯ ……………………………………………………………………………………. EPI, en grec, veut dire « sur », « à l’extérieur de ». ……………………………………………………………………………………. Epi, in Greek, means “on” or “on the exterior of”. ……………………………………………………………………………………. „ЕПИ” на гръцки означава „върху”, „над”. ……………………………………………………………………………………. D’ailleurs, tous les mouvements des astres, celui du Soleil et celui des planètes, peuvent se réduire à des superpositions de mouvements circulaires. ……………………………………………………………………………………. Besides, all the movements of the celestial bodies, those of the sun as well as of the planets, can transform into superpositions of circular movements. ……………………………………………………………………………………. Впрочем, всички движения на небесните тела, включително на Слънцето и на планетите, могат да се сведат до комбинация от кръгообразни движения. ……………………………………………………………………………………. Fabuleux ! Ainsi le paradoxe tombe. ……………………………………………………………………………………. Fabulous ! The paradox thus fails. ……………………………………………………………………………………. Невероятно! Значи няма парадокс.
……………………………………………………………………………………. What do you think about it, Tiresias ? ……………………………………………………………………………………. А ти, Тирезий, какво мислиш? ……………………………………………………………………………………. Rien. Je trouve cela affreusement compliqué. ……………………………………………………………………………………. Nothing. I find all this frighteningly complicated. ……………………………………………………………………………………. Нищо. Всичко ми се струва ужасно сложно. ……………………………………………………………………………………. Si les dieux m’avaient consulté avant de créer le monde, j’aurais recommandé quelque chose de plus simple. ……………………………………………………………………………………. If only the gods had consulted me before creating the universe, I would have recommended something much simpler. ……………………………………………………………………………………. Ако боговете се бяха допитали до мен преди да създадат света, щях да им препоръчам да направят всичко много по-просто. ……………………………………………………………………………………. Conforme au DOGME ARISTOTÉLICIEN, le MODÈLE DE PTOLÉMÉE eut force de loi pendant près de 16 siècles et bloqua pendant ce temps tout progrès sérieux en astronomie. Au 15e siècle, il ne fallait pas moins de 48 cercles imbriqués les uns dans les autres pour décrire acceptablement le mouvement des astres avec cette théorie aberrante. ……………………………………………………………………………………. Conforming to the ARISTOTELICIAN DOGMAS, PTOLEMY’S MODEL was recognized as a law for almost 16 centuries and for this duration, blocked any serious progress in the field of astronomy. In the 15th century, no less than 48 circles, overlapping one another, were needed to satisfactorily describe the astral movements with this absurd theory. ……………………………………………………………………………………. Според АРИСТОТЕЛОВИТЕ ДОГМИ, МОДЕЛЪТ НА ПТОЛЕМЕЙ е бил приет за закон в продължение на почти 16 века. През всичкото това време той е пречел на сериозното развитие на астрономията. През ХV век с помощта на по-малко от 48 вплетени един в друг кръга можело да се направи приемливо описание на движението на звездите съобразно тази абсурдна теория. ……………………………………………………………………………………. … mais, en 1530, face aux eaux grises de la Baltique. ……………………………………………………………………………………. … but, in 1530, somewhere along the Baltic sea. ……………………………………………………………………………………. ... но през 1530 г., някъде близо до брега на мрачното Балтийско море... ……………………………………………………………………………………. 15 Каталог: JPP -> telechargeables -> bulgare bulgare -> Joyeuse apocalypse bulgare -> L’aspirisouffle Flight of fancy bulgare -> Всичко е относително jean-Pierre Petit Жан-Пиер Пети bulgare -> Приключенията на анселм лантюрлю énergétiquement vôtre bulgare -> A quoi revent les robots run, robot, run bulgare -> Знание без граници Le Trou Noir bulgare -> Les Aventures d’Anselme Lanturlu Изтегляне 1.06 Mb. Сподели с приятели:
|